Son Buzul-Holosen sürecinde Anadolu neolitiğinde iklim değişmeleri ve etkileri

• Main Author: Tatar, Bekir
• Other Authors: Sağlamtimur, Haluk
• Format: Master Thesis
• Language: Turkish
• Published: Ege Üniversitesi 2022
• Subjects: Arkeoloji; Archeology; Orta; Grönland
• Online Access: https://hdl.handle.net/11454/82986; https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?keyqVqOZFj2DwNmvdf1oGFYiBWRJ9d0HhtY6uS2SCawPyZ08c6IPjEg6pFOTCPsS0yh

Holosen'in erken dönemlerine kadar soğuk-kuru, ılıman-nemli veya sıcak-kurak gibi faklı özelliklerde iklim özellikleri görülmüştür. Son Buzul Maksimum'da bütün Kuzey yarımkürede etkileri görülen soğuk ve kuru hava koşulları yaklaşık iki bin yıl civarında etkili olmuştur. Bu dönemi hızlı bir ısınma ile buzul erimeleri takip etmiştir. Böylece yükselen deniz seviyesi ile yeni kıyılar oluşmuş, kıyıdaki yerleşimler su altında kalmıştır. MÖ yaklaşık 12.900'lerde başlayan başka bir soğuk iklim olayı, Younger Dryas meydana gelmiştir. Bu dönemde, Son Buzul Maksimum'a benzer koşulların etkili olduğu ancak daha kısa süreli bir iklim değişikliği gerçekleşmiştir. Grönland ve yüksek enlemlerde daha belirgin olsa da Kuzey Yarımküre genelinde etkili olmuştur. Soğuk ve kurak koşullarda yüksek enlemlerde buzul ilerlemeleri ve soğuk iklim şartları görülmüştür. Diğer bölgelerde ise düşen sıcaklıkların yanında kuraklığın artması bitki örtüsü üzerinde etkili olmuştur. Yaprak döken ağaçlar buzullu ve soğuk bölgelerden çekilmiş, onların yerini bozkır tipi bitki örtüsü veya soğuğa dayanıklı sert yapraklı ağaçlar almıştır. Bu şekilde sıcaklıklar düşünce ağaç toplulukları daha sıcak bölgeler olan güneye çekilmiş, sıcaklıklar artınca yeniden kuzeye doğru çıkmışlardır. Bu iklim değişimleri çevresel etkileriyle birlikte canlı yaşamlarını da etkilemiştir. Bu etkiler daha belirgin olarak 8.2 ka olayında ortaya çıkmıştır. Daha çok araştırma yapıldığı için daha çok veriye sahiptir. Yerleşimlerde belirgin değişimler ve boşluklar olduğu bildirilen bu soğuk dönem olayında, iklimin değişiminin etkili olduğu düşünülür. Güneydoğu Avrupa'nın Neolitik döneme girişinin, 8.2 ka olayı nedeniyle Orta ve Batı Anadolu'dan ayrılan topluluklarla eş zamanlı olduğu belirtilir. Güneydoğu Avrupa'da, Yunanistan'daki kültürlerin keramik benzerliğinden yola çıkılarak, bu sürecin Çatalhöyük başta olmak üzere Anadolu kaynaklı göçler nedeniyle başladığı ileri sürülür. Dolayısıyla Orta Anadolu yerleşimlerde görülen boşlukların 8.2 ka olayının etkisi ile insanların ...