| Summary: | Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki" Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy SONB/SP/512497/2021. Bazując na wynikach analizy pyłkowej zrekonstruowano holoceński rozwój roślinności w małym dystroficznym jeziorze Suchar II, leżącym w Wigierskim Parku Narodowym (NE Polska). Stwierdzono, że powstało ono pod koniec ostatniego zlodowacenia (Vistulianu) i było zbiornikiem o kilkukrotnie zmieniającej się trofii. Stabilizacja żyzności jeziora na poziomie dystrofii nastąpiła na początku okresu subborealnego i była efektem ochłodzenia oraz wzrostu ilości opadów, które doprowadziły do uformowania się w jego rejonie borealnych lasów sosnowych z domieszką świerka. W starszej części okresu preborealnego w zapisie pyłkowym odnotowano rozwój zimnolubnych zielenic Pediastrum integrum synchroniczny z odłożeniem się na dnie zbiornika warstwy mułku. Najprawdopodobniej zjawiska te były efektem chłodnego wahnienia klimatu przypadającego ok. 11000 lat kal. BP, zwanego pierwszym holoceńskim cyklem Bonda lub oscylacji preborealnej. Based on the results of a pollen analysis, it was possible to reconstruct the Holocene development of vegetation in a small dystrophic lake Suchar II in the Wigry National Park (NE Poland). It was found that the lake had formed at the end of the last glaciation (Vistulian) and that it was a basin with a trophic level changing several times during its formation. Stabilization of fertility of the lake on the dystrophic level occurred at the beginning of the Subboreal and was the result of a decrease in average temperatures and an increase in the amount of precipitation, which led to the formation of boreal pine forests with a large share of spruce in this region. The pollen record also pointed to the development of cryophilic green algae - Pediastrum integrum - in the older part the Preboreal, synchronous with the build-up of a layer of sili on the bottom of the basin. Most likely they were reaction on short-lived cold fluctuation of climate appearing approx. 11000 cal. years BP, called Preboreal Oscillation or the first Bond event. Wydział Biologiczno-Chemiczny, Instytut Biologii, Uniwersytet w Białymstoku Beug H.-J. 2004. Leitfaden der Pollenbestimmung: für Mitteleuropa und angrenzende Gebiete. PfeiI, München. Bond G., Kromer B., Beer J., Muscheler R., Evans M., Showers W., Hoffmann S., Lotti-Bond R., Hajdas I., Bonani G. 2001. Persistent solar influence on North Atlantic climate during the Holocene. "Science" 294: 2130- 2136. Drzymulska D., Zieliński P., Kupryjanowicz M., Kłosowski S., Pawlikowski P., Fiłoc M., Jabłońska E. 2011. Sprawozdanie merytoryczne z realizacji projektu badawczego własnego "Historia jezior dystroficznych (sucharów) Wigierskiego Parku Narodowego w świetle holoceńskiej sukcesji ich roślinności." Maszynopis. Drzymulska D., Kupryjanowicz M. 2012. Humic lakes of Wigry National Park (NE Poland) - development and expectations for the future. "Peatlands International" 2: 31-33. Drzymulska D. 2012. Jeziora dystroficzne (humusowe) Wigierskiego Parku Narodowego - rozwój zbiorników na przestrzeni tysięcy lat w świetle badań interdyscyplinarnych. "Studia Limnologica et Telmatologica" 6,2: 111-113. Drzymulska D., Kłosowski S., Pawlikowski P., Zieliński P., Jabłońska E. 2013. The historical development ol vegetation of foreshore mires beside humic lakes; different sucessional pathways under various environmental conditions. ,,Hydrobiologia" 703(1): 15-31. Faegri K., Iversen J. 1975. Textbook of pollen analysis. Blackwell Scientific Publications, Copenhagen. Grimm E. C. 1987. CONISS: a FORTRAN 77 program for stratigraphically constrained cluster analysis by the method of incremental sum of squares. "Computers & Geosciences" 13: 13-35. Górniak A. 1995. Organic matter in the limnic sediments of North-Eastern Poland. "Polish Journal of Soil Science" 38: 37-43. Jankowská V., Komárek J. 2000. Indicative value of Pediastrum and other coccal green algae in palaeoecology. "Folia Geobotanica" 35: 59-82. Kamiński M. 1999. Wody. W: Strumiłło A. (red.), X lat Wigierskiego Parku Narodowego: 63-72. Wigierski Park Narodowy, Krzywe. Kamiński M., Krzysztofiak A., Krzysztofiak L. 2001. Ścieżka edukacyjna "Suchary". Przewodnik. Wigierski Park Narodowy, Krzywe. Kamiński M. 2002. Tajemnicze suchary. "Wigry" 1/2002: 6-7. Kraska M., Borysiak J., Danielak K., Domek P., Gołdyn R., Joniak T., Klimaszyk P., Kujawa-Pawlaczyk J., Piotrowicz R., Radziszewska R., Romanowicz W., Szeląg-Wasilewska E., Szyper H. 2001. Jeziora dystroficzne i jezioro meromiktyczne w Drawieńskim Parku Narodowym. W: Wojterska M. (red.). Szata roślinna Wielkopolski i Pojezierza Południowo-pomorskiego. "Przewodnik Sesji Terenowych 52 Zjazdu PT B", Poznań: 371-400. Kupryjanowicz M. 2007. Postglacial development of vegetation in the vicinity of the Lake Wigry. "Geochronometria" 27: 53-66. Matuszkiewicz W. 2011. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa. Montoya E., Rull V., van Geel B. 2010. Non-pollen palynomorphs from surface sediments along an altitudinal transect of the Venezuelan Andes. "Palaeoegography, Palaeoclimatology, Palaeoecology" 297: 1. 169-183 Moore P. D., Webb J. A., Collinson M. E. 1991. Pollen analysis. Blackwell Scientific Publications, Oxford. Nalepka D., Walanus A. 2003. Data processing in pollen analysis. "Acta Palaeobotanica" 43(1): 125-134. Podbielkowski Z., Tomaszewicz H. 1982. Zarys hydrobotaniki. PWN, Warszawa. Rutkowski J. 2007. Osady jezior w Polsce. Charakterystyka i stan rozpoznania, metodyka badań, propozycje. "Studia Limnologia et Telmatologica" 1: 17-24. Rutkowski J., Krzysztofiak L. (red.), 2009. Jezioro Wigry. Historia jeziora w świetle badań geologicznych i paleoekologicznych: 3-288. Stowarzyszenie "Człowiek i Przyroda", Suwałki. Schnurrenberger D., Russell J., Kelts K. 2003. Classification of lacustrine sediments based on sedimentary components. "Journal of Paleolimnology" 29: 141-154. Sobotka D. 1967. Roślinność strefy zarastania bezodpływowych jezior Suwalszczyzny. "Monographie Botanici" 23(2): 3-266. van Geel B. 1978. A palaeoecological study of Holocene peat bog sections in Germany and The Netherlands, based on the analysis of pollen, spores and macro- and microremains of fungi, algae, cormophytes and animals. "Review of Palaeobotany and Palynology" 25: 1-120. van Geel B., Bohncke S. J. P., Dee H. 1981. A palaeoecological study of an upper Late Glacial and Holocene sequence from 'De Bochert', The Netherlands. "Review of Palaeobotany and Palynology" 31: 367-448. Veski S. 1998. Vegetation history, human impact and palaeogeography of West Estonia. Pollen analytical studies of lake and bog sediments. "Striae" 38: 3-119. Wilk-Woźniak E., Pociecha A., Walusiak E., Najberek K. 2012. Dystroficzne zbiorniki wodne w Małopolsce. "Chrońmy Przyrodę Ojczystą" t. 68 z. 4 s. 309-316. 2 10 20
|
|---|