Lubmen- ja mannenpráksisat Porsáŋggus – mo mearrasámi guovllu olbmot dádjadit iežaset birrasiin

Luome- ja mannečoaggin Sámi mearraguovlluin lea leamaš áiggiid čađa dehálaš birgejupmi, nugo ollu eará sajiin ge. Olbmot leat maid vuovdán luopmániid, ja nu leat beassan oastit eará dárbbašlaš biepmuid ja biergasiid dállui. Dál ii leat ruđa dáfus šat seamma mearkkašupmi lubmemis, muhto lea dattetge...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: Nilsen, Steinar, Joks, Solveig, Andersen, Svanhild
Format: Article in Journal/Newspaper
Language:Northern Sami
Published: Septentrio Academic Publishing 2022
Subjects:
Online Access:https://septentrio.uit.no/index.php/SDA/article/view/7033
https://doi.org/10.7557/sda.7033
Description
Summary:Luome- ja mannečoaggin Sámi mearraguovlluin lea leamaš áiggiid čađa dehálaš birgejupmi, nugo ollu eará sajiin ge. Olbmot leat maid vuovdán luopmániid, ja nu leat beassan oastit eará dárbbašlaš biepmuid ja biergasiid dállui. Dál ii leat ruđa dáfus šat seamma mearkkašupmi lubmemis, muhto lea dattetge máŋgasiidda árvvus adnojuvvon práksis mii bisuha árbevieruid ja árvvuid. Dán artihkkalis mii jearrat mo árbevirolaš máhtut ja árvvut bohtet ovdan manne- ja luomečoagginpráksisiin mearrasámi guovllus Porsáŋggus. Dasa lassin mii jearrat mo dát práksisat leat láidesteaddjin olbmuide dádjadit luomemehciin ja mannesulluin. Dieđut gažaldagaide leat čohkkejuvvon jearahallamiid ja čálliid oassálastima bokte luome- ja mannečoaggimis. Báikki olbmot čuvvot mielde mii sin birrasis dáhpáhuvvá, ja mo sii vásihit rievdamiid ja rievdadusaid jagis jahkái. Lunddolaš rievdamat leat heajos jagit, garra biekkat, goikkádagat dahje arvvit. Sivvan eará rievdadusaide sáhttá leat váilevaš hálddašeapmi dahje ahte hálddašeapmi ii leat lihkostuvvan. Luome- ja mannečoakkedettiin sii ovdanbuktet árvvuid ja máhtuid, ja seammás gozihit iežaset guovlluid. English title: Cloudberry and egg gathering practices in Porsanger – how Sámi people find their way in their own environment English abstract: Gathering cloudberries and eggs has been important for subsistence among Sámis in coastal and many other areas throughout the ages. People have sold cloudberries and used the money to buy food or other supplies for their households. This income is no longer as important today as before, but cloudberry picking is still a valued practice for many. The activities of cloudberry and egg gathering play an important role in preserving traditions and values. In this article, we ask how traditional knowledge and values are enacted in egg and cloudberry gathering practices in coastal Sámi areas in Porsanger in Norway. In addition, we ask how these practices guide people’s actions on the land and on the islands when gathering eggs and berries. In order to answer our ...