Proces odrodzenia praw amerykańskich ludów rdzennych na przykładzie „prawa do ziemi” kanadyjskich Inuitów

Inuici zamieszkują tereny rozciągające się wzdłuż koła podbiegunowego, od Aleutów i Alaski, przez północnączęść Kanady, aż po należącą do Danii Grenlandię. Spis powszechny z 2006 roku wykazał, że w Kanadzie mieszkaich około 50 tysięcy. W II połowie XX wieku włączyli się oni do działań zmierzających...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Grzegorz Bonusiak
Format: Article in Journal/Newspaper
Language:English
Polish
Published: Wydawnictwa AGH 2015
Subjects:
Online Access:https://doi.org/10.7494/human.2014.13.2.85-102
https://doaj.org/article/d1f551db301444ac948392cfc1bfcdb0
Description
Summary:Inuici zamieszkują tereny rozciągające się wzdłuż koła podbiegunowego, od Aleutów i Alaski, przez północnączęść Kanady, aż po należącą do Danii Grenlandię. Spis powszechny z 2006 roku wykazał, że w Kanadzie mieszkaich około 50 tysięcy. W II połowie XX wieku włączyli się oni do działań zmierzających do zmiany sytuacjiludów rdzennych zamieszkałych na terytorium Kanady. Początkowo marginalizowani i niedostrzegani przezbiałą większość byli w stanie skutecznie przeciwstawić się dominującej kulturze i utrzymać własną odrębność,a nawet uzyskać prawo do decydowania o własnych losach. Z sukcesem wykorzystali procesy występujące naarenie międzynarodowej i w polityce wewnętrznej Kanady, łącząc swe dążenia z działaniami Indian. Tak jakdla innych aborygenów rozsianych po całym świecie, tak i dla Inuitów zagadnieniem niezwykłej wagi byłoposiadanie i wykorzystanie ziemi i jej zasobów. Ukoronowaniem ich wysiłków stało się utworzenie z częścizamieszkanych przez nich obszarów odrębnego terytorium Nunavut. Artykuł przedstawia proces odrodzeniakanadyjskich Inuitów i obecny zakres ich samodzielności. Zwraca uwagę na uwarunkowania i procesy łącząceich z Indianami i Metysami, a także na przesłanki i konsekwencje odmienności losów i statusu Inuitów.Szczególnie wyeksponowany został problem „prawa do ziemi” i różne od europejskiego jego rozumienie. Inuici lives along the Arctic circle, from Aleutes and Alaski, through the northern part of Canada, to Denmark’s Greenland. The 2006 census showed that around 50 thousand live in Canada. In the second half of the 20th century, they engaged in efforts to change the situation of indigenous peoples living in Canada. Initially marginalised and invisible white majority were able to effectively oppose the dominant culture and maintain their own distinctiveness, and even gain the right to decide on their own destiny. They have successfully used the processes of the international narcotics and in Canada’s internal policies, combining their aspirations with those of Indian. As for other Aborygens ...