Istanbul’da bir Payen Aritmometresi ve Turkce Kullanim Kilavuzu

Mekanik hesaplayicilarin ilk modelleri on yedinci yuzyilda tasarlanmis ve az sayida imal edilmistir. Bu makineler izleyen yillarda gelistirilerek daha cok sayida uretilmistir. Fransiz matematikci Thomas (de Colmar, 1785-1870) Fransiz ordusunda gorevli iken 1820 yilinda tasarladigi ve patentini aldig...

Full description

Bibliographic Details
Published in:Osmanlı Bilimi Araştırmaları
Main Author: Feza Gunergun
Format: Article in Journal/Newspaper
Language:German
English
French
Turkish
Published: Istanbul University Press 2019
Subjects:
art
Online Access:https://doi.org/10.30522/iuoba.499261
https://doaj.org/article/a4e8781b8dd34ce7b1debf2b23dd9762
Description
Summary:Mekanik hesaplayicilarin ilk modelleri on yedinci yuzyilda tasarlanmis ve az sayida imal edilmistir. Bu makineler izleyen yillarda gelistirilerek daha cok sayida uretilmistir. Fransiz matematikci Thomas (de Colmar, 1785-1870) Fransiz ordusunda gorevli iken 1820 yilinda tasarladigi ve patentini aldigi aritmomètre, ticari basariyi yakalayan ilk mekanik hesaplayici olmustur. Thomas’nin vefatindan sonra alet, ailesi ve muhendis Louis Payen (1839-1901) tarafindan gelistirilmis; Avrupa’da, ozellikle Fransa’da yaygin kullanilmistir. Bugun dunyanin cesitli ulkelerindeki koleksiyonlarda Thomas ve Payen tarafindan uretilmis aritmometreler bulunmaktadir. 1888 tarihli bir Payen aritmometresi (No. 2378) Istanbul Universitesi Nadir Eserler Kutuphanesi’nde bulunmaktadir. Bu makale, adi gecen makineyi ve onun 1893 tarihli Turkce kullanim kilavuzunu ve cevirmeni Mehmed Izzet Efendi’yi tanitacaktir. First models of mechanical calcators 17 designed and manufactured in a hundred years. These machines are monitoring more and more has been developed over the years. French mathematicalist Thomas (de Colmar, 1785-1870) commissioned by the French army in 1820 and the patented aritmomètre, the first mechanical to achieve commercial success it was calculating. From the death of Thomas it was then developed by his family and engineer Louis Payen (1839-1901): In Europe, especially in France, it has been used. Today in various countries of the world arithmometers produced by Thomas and the shareholder in collections there is. A shareen arithmometer of 1888 (No. 2378) Istanbul The university is located in the Arctic of rare works. This article, namely honour the machine and its 1893 Turkce user manual and interpreter He will introduce the Master.