Relationship between winter orographic precipitation with synoptic and large-scale atmospheric circulation: The case of mount Olympus, Greece

• Published in: Bulletin of the Geological Society of Greece
• Main Authors: Styllas, Michael Nikolaos, Kaskaoutis, Dimitrios
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: English
• Published: Geological Society of Greece 2018
• Subjects: Ολύμπος; βροχόπτωση; βροχομετρικά δεδομένa; ατμοσφαιρική κυκλοφορία; χειμερινή βροχόπτωση; Climate; hydrology; Winter rainfall; atmospheric circulation; North Atlantic Oscillation; Arctic Oscillation; orographic effect; Mount Olympus; geo; envir; Arctic; Olympus; North Atlantic; North Atlantic oscillation
• Online Access: https://doi.org/10.12681/bgsg.14363; https://ejournals.epublishing.ekt.gr/index.php/geosociety/article/view/14363

Στην παρούσα εργασία εξετάζονται οι σχέσεις μεταξύ της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας και της χειμερινής (Δεκέμβριος – Μάρτιος) βροχόπτωσης στην περιοχή του Ολύμπου. Απώτερος σκοπός της εργασίας είναι η αξιολόγηση της επίδρασης του ορεινού όγκου του Ολύμπου στη χωρική κατανομή της βροχόπτωσης σε μία μικρής έκτασης περιοχή (100 x 100km2) κατά τη χειμερινή περίοδο. Η εργασία βασίζεται σε βροχομετρικά δεδομένα από 8 σταθμούς, που βρίσκονται περιμετρικά του Ολύμπου, σε υψόμετρα μεταξύ 30 και 1150 μέτρων για την περίοδο μεταξύ 1981 και 2000. Η πολυετής μεταβλητότητα της χειμερινή βροχόπτωσης περιγράφεται από τις συνοπτικές συνθήκες της ατμοσφαιρικής πίεσης στη στάθμη της θάλασσας και από τα γεωδυναμικά ύψη στα επίπεδα των 850 hPa and 500 hPa, αντίστοιχα. Τα συστήματα υψηλής ατμοσφαιρικής πίεσης στην περιοχή της Μεσογείου, μεταξύ των δεκαετιών 1980 και 1990, συνδέονται με τις ελάχιστες τιμές χειμερινής βροχόπτωσης στην περιοχή του Ολύμπου κατά τη διάρκεια των παρατηρήσεων. Το χειμώνα του 1996, η προσθαλάσσια πλευρά του Ολύμπου χαρακτηρίστηκε από πολύ υψηλές τιμές χειμερινής βροχόπτωσης, οι οποίες συνδέονται με μία αυλώνα χαμηλών πιέσεων πάνω από τη Δυτική Μεσόγειο, αλλά και από αυξημένες τροποσφαιρικές υφέσεις στη νότια Αδριατική και το Ιόνιο Πέλαγος. Αυτός ο τύπος της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας δημιουργεί μία ροή αέρα νοτιοανατολικής διεύθυνσης στο Αιγαίο, η οποία επηρεάζει περισσότερο (λιγότερο) τη χειμερινή βροχόπτωση στην προσθαλάσσια (ηπειρωτική) πλευρά του Ολύμπου. Εν αντιθέσει, η επικράτηση υφέσεων στην κεντρική Μεσόγειο και πάνω από τον Κόλπο της Γένοβας, δημιουργεί ατμοσφαιρική κυκλοφορία νότιας / νοτιοδυτικής διεύθυνσης και επηρεάζει περισσότερο τη χειμερινή βροχόπτωση στην ηπειρωτική πλευρά του Ολύμπου (r= -0.80, Σταθμός Ελασσόνας) και λιγότερο την προσθαλάσσια πλευρά του Ολύμπου (r= -0.67; Σταθμός Κατερίνης). Η κατάσταση αυτή τονίζει την επίδραση του ορεινού όγκου του Ολύμπου στην κατανομή της χειμερινής βροχόπτωσης, με μεγάλες παρατηρούμενες διαφορές μεταξύ της ηπειρωτικής και προσθαλάσσιας πλευράς. Μεγάλης ...