Náttúruverndarnefndir sveitarfélaga: er hagsmuna náttúru og umhverfis gætt?

• Main Author: Lilja Víglundsdóttir 1970-
• Other Authors: Landbúnaðarháskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2011
• Subjects: Náttúruvernd; Umhverfisvernd; Náttúruverndarlög; Garðabær; Hafnarfjörður; Svæði; Veita; Vinnu; Álftanes
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/9259

Fyrstu almennu lögin um náttúruvernd voru sett árið 1956, lög nr. 48/1956. Í þeim lögum er fyrst talað um náttúruverndarnefndir í einhverri mynd. Þá höfðu nefndirnar mun meira vald en þær hafa nú og ákvörðunarvald í ýmsum málum, t.d. skipulagsmálum og friðun svæða. Hlutverki nefndanna var breytt með nýjum náttúruverndarlögum árið 1971 og þá var verulega dregið úr valdi þeirra og það fært yfir til sveitarstjórna og náttúruverndarráðs. Meginhlutverk nefndanna var þá orðið að stuðla að náttúruvernd hver á sínu svæði. Lögunum var svo aftur breytt árið 1996 en núverandi nefndir vinna samkvæmt lögum frá 1999. Stærsta hlutverk náttúruverndarnefnda sveitarfélaga í dag samkvæmt náttúruverndarlögum er að vera ráðgefandi aðili fyrir sveitarstjórn um náttúruverndarmál og að stuðla að náttúruvernd á sínu svæði. Einhverjir hafa haldið því fram að náttúruverndanefndirnar séu ekki að gæta hagsmuna náttúrunnar í þeim málum sem þær fjalla um og er ætlað að veita umsagnir um. Jafnvel sagt að þær hafi unnið gegn þeim hagsmunum sem þeim bera að gæta. Hugmyndin að gerð þessa verkefnis vaknaði í kjölfar umræðna um störf náttúruverndarnefnda. Markmiðið er að skoða vinnu náttúruverndarnefnda, niðurstöðu mála sem þar eru til umfjöllunar og hvort að þær séu að sinna því hlutverki sem þeim er ætlað samkvæmt lögum. Valin voru í verkefnið fjögur sveitarfélög, Álftanes, Árborg, Garðabær og Hafnarfjörður. Verkefnið er svo til eingöngu unnið út frá fundargerðum náttúruverndarnefnda þessara sveitarfélaga og voru fundargerðir þeirra skoðaðar yfir 12 mánaða tímabil, frá 1. september 2006 til 31. ágúst 2007. Farið var yfir öll mál sem þar komu fram og til sérstakrar umfjöllunar í verkefninu voru valin 5-6 mál frá hverju sveitarfélagi. Þau voru síðan rakin frá upphafi til enda og meðhöndlun þeirra skoðuð. Við þessa vinnu þurfti einnig að skoða fundargerðir annarra nefnda á vegum bæjarins og bæjarráðs til þess að sjá feril málanna. Helstu niðurstöður eru þær að nefndirnar eru að mestu leyti að vinna innan þess ramma sem löggjöfin segir til um. ...