| Summary: | Verkefnið er opið nemendum og starfsfólki Háskólans á Akureyri Lykilorð: Lungu, svipgerðargreining, þekjuvefsfrumulína, mótefnalitun, þrívíð ræktun. Lungnasjúkdómar eru ört vaxandi vandamál og er mikil almenn þörf á auknum rannsóknum á því sviði til að bæta skilning á tilurð og framþróun þeirra. Frumulínur gera vísindamönnum kleift að stunda langtímarannsóknir utan líkama (e. in vitro). Þær lungnafrumulínur sem notast er við í rannsóknum í dag eru flestar komnar frá langt gengnum lungnakrabbameinsæxlum og endurspegla því ekki nema að litlu leyti eðlilegar lungnaþekjufrumur. Því er ljóst að mikil eftirspurn er eftir frumulínum sem sýna svipaða eiginleika og frumugerðir sem finnast í heilbrigðum lungum. Markmið þessa verkefnis var að skilgreina nýja lungnaþekjufrumulínu sem áður hafði verið búin til á rannsóknastofu í frumu-, og sameindalíffræði við Krabbameinsfélag Íslands. Frumulínan kallast VA206 og var búin til með innskoti á æxlisgenunum E6 og E7 inn í eðlilegar berkjuþekjufrumur sem höfðu verið fengnar frá Bandaríkjunum. Frumurnar voru skilgreindar með mótefnalitunum auk þess að vera ræktaðar í tví-, og þrívíðu umhverfi. Frumuræktirnar voru skoðaðar og myndaðar reglulega í ljós-, og fasakontrast smásjám. Þær voru ræktaðar á sérstöku berkjufrumuæti sem bætt var með vel skilgreindum vaxtarþáttum. Í sumum tilvikum var einnig 10% kálfasermi bætt út í ræktunarætið. Þrívíðar frumuræktanir fóru fram í kollagen geli og í grunnhimnuefni. Niðurstöður mótefnalitana, sem gerðar voru yfir tímalínu, sýna einkennandi tjáningu þekjuvefssameinda, aðallega keratina sem mikið eru tjáð í þekjuvefsfrumum, ásamt viðloðunartengipróteinum við aðrar frumur og grunnhimnu. Mismunandi próteintjáning sást eftir mismunandi fjölda umsáninga (e. passage). Við ræktun í þrívíðu umhverfi mynduðu frumurnar litlar þyrpingar sem voru mismunandi að lögun eftir því hvort kálfasermi var í ætinu eða ekki. Almennt gekk hægt að rækta frumurnar vegna frumuöldrunar og krísu. Krísa er vel þekkt fyrirbrigði sem kemur fyrir hjá frumum sem komnar eru í ...
|
|---|