| Summary: | Notkun gerðarmeðferðar við úrlausn ágreiningsmála hefur aukist mikið í heiminum á undanförnum áratugum, einkum á sviði alþjóðlegra viðskipta. Sambærileg þróun hefur ekki átt sér stað hér á landi og eru gerðardómar almennt lítið notaðir í samanburði við önnur lönd. Fyrir því kunna að vera ýmsar ástæður og er það meðal annars kannað í þessari ritgerð hvort hérlend löggjöf um gerðardóma sé þar áhrifavaldur og hvort reglur gerðardómsréttar séu íslenskum lögfræðingum ókunnar. Í því skyni er lagt upp með að leita svara við því hvort málsmeðferðarreglur sem gilda um gerðarmeðferð hér á landi séu sambærilegar málsmeðferðarreglum laga um meðferð einkamála, nr. 91/1991, og hvort þær standist alþjóðlegan samanburð. Til að svara því eru meginreglur íslensks einkamálaréttarfars bornar saman við málsmeðferðarreglur laga um samningsbundna gerðardóma, nr. 53/1989 (hér eftir gdl.), og því næst eru málsmeðferðarreglur gdl. bornar saman við landsrétt Svíþjóðar, Englands og Frakklands. Til að auka gildi samanburðarins eru sjónarmið sem almennt gilda um málsmeðferð í alþjóðlegum gerðardómsrétti kynnt. Helstu niðurstöður eru að málsmeðferðarreglur fyrir gerðardómum hér á landi byggja að miklu leyti á sömu sjónarmiðum og málsmeðferð fyrir almennum dómstólum. Á því eru þó mikilvægar undantekningar og má þar nefna sjálfræði aðila gerðarmáls til að ákveða hvaða reglur gilda um gerðarmeðferðina og trúnaðarskyldu gerðarmanna. Þá leiddi samanburður á hérlendum gerðardómsrétti og landsrétti þriggja samanburðarlanda í ljós að löggjöf allra landanna byggir að mestu á sömu grundvallarsjónarmiðum. Hvað gdl. varðar kom í ljós að þau eru vissum annmörkum háð varðandi málsmeðferðarreglur sem einkum lýsa sér í því að ófrávíkjanlegar reglur laganna eru helst til of ítarlegar að aðrar málsmeðferðarreglur eru frekar fátæklegar. Er því mælst til þess að lögin verði endurskoðið með það að markmiði að gera löggjöfina skilvirkari og aðgengilegri. The use of arbitration as a method of resolving disputes has increased substantially over the past decades, ...
|
|---|