| Summary: | Úrgangur á heimsvísu eykst stöðugt og er áætlað að þörfin á förgun úrgangs muni aukast verulega fyrir árið 2050. Stjórnvöld og sveitarfélög leita því að öðrum leiðum til að stjórna meðhöndlun úrgangs. Í Evrópu hefur markmiðið verið sett á innleiðingu hringrásarhagkerfisins þar sem fólk er hvatt til að draga úr neyslu, endurnýta, gera við og endurvinna. Þess vegna eru lög og reglugerðir að verða strangari og er nú skylda samkvæmt lögum að flokka úrgang. Á Íslandi mynda heimilin meiri úrgang að meðaltali samanborið við meðaltal heimilisúrgangs í aðildarríkjum Evrópusambandsins. Núverandi innviðir á Íslandi hvetja til þess að úrgangur sé sendur til urðunnar innanlands eða til endurvinnslu erlendis. Hins vegar er úrgangur fluttur út án sönnunar á því að úrgangurinn fari í gegnum réttar endurvinnslurásir. Þessi eigindlega rannsókn beitir orðræðugreiningu til að greina stöðuna í meðhöndlun úrgangs á Íslandi, og beitir einnig umhverfisstjórnunar kerfisgreiningu til að skilja hlutverk hagsmunaaðila og þátttöku þeirra í meðhöndun úrgangs á Íslandi. Niðurstöðurnar eru bornar saman við hin tíu einkenni víðtækra vandamála (e: wicked problems) til þess að kanna hvort hægt er að flokka vandamál sem tengjast úrgangsstjórnun sem víðtæk vandamál. Rannsóknin sýndi að orðræðan í fjölmiðlum leiddi í ljós að Ísland væri langt á eftir að ná markmiðum í meðhöndlun úrgangs og að úrgangsstjórnun virtist plöguð af ýmsum hneykslismálum og óstjórn á öllum stigum. Greiningin einnig leiddi í ljós að vandamálið “stjórnun meðhöndlunar úrgangs” hefur ýmis einkenni víðtækra vandamála. Þetta þýðir að árangursrík stjórnun meðhöndlunar úrgangs er ekki eins einföld og hún sýnist, heldur til að ná utanum vandamálið þarf það fara í dýpri kerfisskoðun á hlutverki úrgangs í nútíma samfélagi og skilning á hinu undirliggjandi flókna félags-pólitíska tæknikerfi (e: socio-political technical system).
|
|---|