| Summary: | Notkun líkamsfjötra á hjúkrunarheimilum er umdeild og flestir rannsóknarmenn hafa komist að þeirri niðurstöðu að best væri að draga úr notkun þeirra eða stöðva algjörlega. Samkvæmt fyrri rannsóknum er notkun fjötra óalgeng á Íslandi í samanburði við önnur lönd (Ljunggren et al., 1997). Notkun þeirra jókst úr 3% árið 1999 í 12% árið 2009 (Hjaltadóttir, 2012). Í núverandi rannsókn eru gögn úr Resident Assessment Instrument Minimum Data Set (interRAI-MDS 2.0) notuð til að bera kennsl á áhrifaþætti fjötranotkunar. Svipaðar rannsóknir hafa verið gerðar í öðrum löndum með mismunandi niðurstöðum og mögulegt að menning og venjur hvers staðar hafi áhrif. Sú spurningin sem rannsókninni var ætlað að svara er eftirfarandi: „hvaða þættir tengjast notkun líkamsfjötra á íslenskum hjúkrunarheimilum?”. Markmiðið er að útbúa grunn fyrir möguleg inngrip til að minnka notkun fjötra, ef og þar sem þörf þykir. Rannsóknin var afturvirk og lýsandi og úrtakið innihélt alla íbúa hjúkrunarheimil á Íslandi árið 2018. Þátttakendur voru 3270 talsins, 63,1% þeirra voru kvenkyns og aldur spannaði 29-109 ár (M = 84; SE = 9). Mann-Whitney U samanburður og kíkvaðratpróf voru notuð til að meta fylgni. Gögnin sýndu að notkun fjötra hefur minnkað frá árinu 2009 niður í 4.3%. Borin voru kennsl á nokkra þætti sem tengjast fjötranotkun og voru niðurstöður í þónokkru samræmi við fyrri rannsóknir. Þessir þættir voru meðal annars líkamleg og hugræn geta, þunglyndiseinkenni, notkun geðlyfja, hegðunarvandi og legusár. Rannsaka þarf frekar aðrar gerðir fjötra og þvingana sem notaðar eru á íslenskum hjúkrunarheimilum en interRAIMDS 2.0 gagnasöfnunin nær ekki til. Lykilorð: líkamsfjötrar, hjúkrunarheimili, siðfræði hjúkrunar, interRAI-MDS 2.0 The use of physical restraints in nursing homes is controversial, and many researchers have advocated for their reduction or elimination. According to previous research, physical restraints are relatively uncommon in Iceland (Ljunggren et al., 1997). However, its prevalence increased from 3% in 1999 to 12% in 2009 ...
|
|---|