Tengsl áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu meðal kvenna á Íslandi: Niðurstöður úr Áfallasögu kvenna
Bakgrunnur: Áföll í æsku hafa verið skilgreind sem atburðir sem eru algengustu og alvarlegustu streituvaldarnir sem börn geta upplifað, til dæmis að verða fyrir ofbeldi, vanrækslu eða einelti. Þau geta haft víðtæk áhrif á heilsu og velferð einstaklinga til lengri tíma, meðal annars á þætti tengda me...
Main Author: | |
---|---|
Other Authors: | |
Format: | Thesis |
Language: | Icelandic |
Published: |
2021
|
Subjects: | |
Online Access: | http://hdl.handle.net/1946/38801 |
_version_ | 1821557121103167488 |
---|---|
author | Ása Lind Sigurjónsdóttir 1990- |
author2 | Háskóli Íslands |
author_facet | Ása Lind Sigurjónsdóttir 1990- |
author_sort | Ása Lind Sigurjónsdóttir 1990- |
collection | Skemman (Iceland) |
description | Bakgrunnur: Áföll í æsku hafa verið skilgreind sem atburðir sem eru algengustu og alvarlegustu streituvaldarnir sem börn geta upplifað, til dæmis að verða fyrir ofbeldi, vanrækslu eða einelti. Þau geta haft víðtæk áhrif á heilsu og velferð einstaklinga til lengri tíma, meðal annars á þætti tengda meðgöngu og fæðingu. Upplifun kvenna af fæðingarreynslunni getur verið þýðingarmikil og haft áhrif á heilsu konunnar og á samband hennar við barnið. Til þessa hefur sambandið á milli áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu ekki verið rannsakað. Markmið: Markmiðið með þessari rannsókn var að skoða sambandið á milli áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu á meðal kvenna á Íslandi. Sambandið var skoðað eftir bakgrunni þátttakenda, tegund áfalla í æsku og fjölda áfalla í æsku. Aðferð: Notuð voru gögn úr rannsókninni Áfallasaga kvenna. Þátttakendur voru íslenskar konur, 18 ára og eldri (N=31.811). Þátttakendur svöruðu rafrænum spurningalista um áfallasögu og heilsufar, meðal annars erfiða fæðingarreynslu. Spurningalistinn The Adverse Childhood Experiences International Questionnaire (ACE-IQ) var notaður til þess að mæla áföll í æsku. Lógístísk aðhvarfsgreining var notuð til þess að meta sambandið á milli áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu. Leiðrétt var fyrir aldri annars vegar og aldri, menntun og tekjum hins vegar. Reiknað var gagnlíkindahlutfall (GH) og 95% öryggisbil (ÖB). Niðurstöður: Þátttakendur sem luku við að svara spurningalistanum um áföll í æsku (ACE-IQ) og spurningunni um erfiða fæðingarreynslu voru 23.841 talsins. Af þeim höfðu 29,2% upplifað erfiða fæðingarreynslu. Allar tegundir áfalla voru algengari meðal þátttakenda sem höfðu upplifað erfiða fæðingarreynslu. Sambandið á milli áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu var sterkast hjá þeim sem höfðu orðið vitni að ofbeldi í samfélaginu (GH 2,04; 95% ÖB 1,75-2,37), orðið fyrir líkamlegu ofbeldi (GH 1,95; 95% ÖB 1,71-2,23) og upplifað stríð eða annað ofbeldi af völdum hópa (GH 1,84; 95% ÖB 1,37-2,49). Hlutfall þátttakenda sem hafði upplifað erfiða ... |
format | Thesis |
genre | Iceland |
genre_facet | Iceland |
geographic | Kvenna |
geographic_facet | Kvenna |
id | ftskemman:oai:skemman.is:1946/38801 |
institution | Open Polar |
language | Icelandic |
long_lat | ENVELOPE(18.430,18.430,69.216,69.216) |
op_collection_id | ftskemman |
op_relation | http://hdl.handle.net/1946/38801 |
publishDate | 2021 |
record_format | openpolar |
spelling | ftskemman:oai:skemman.is:1946/38801 2025-01-16T22:40:26+00:00 Tengsl áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu meðal kvenna á Íslandi: Niðurstöður úr Áfallasögu kvenna The association between adverse childhood experiences and difficult birth experiences among women in Iceland Ása Lind Sigurjónsdóttir 1990- Háskóli Íslands 2021-06 application/pdf http://hdl.handle.net/1946/38801 is ice http://hdl.handle.net/1946/38801 Lýðheilsuvísindi Thesis Master's 2021 ftskemman 2022-12-11T06:53:45Z Bakgrunnur: Áföll í æsku hafa verið skilgreind sem atburðir sem eru algengustu og alvarlegustu streituvaldarnir sem börn geta upplifað, til dæmis að verða fyrir ofbeldi, vanrækslu eða einelti. Þau geta haft víðtæk áhrif á heilsu og velferð einstaklinga til lengri tíma, meðal annars á þætti tengda meðgöngu og fæðingu. Upplifun kvenna af fæðingarreynslunni getur verið þýðingarmikil og haft áhrif á heilsu konunnar og á samband hennar við barnið. Til þessa hefur sambandið á milli áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu ekki verið rannsakað. Markmið: Markmiðið með þessari rannsókn var að skoða sambandið á milli áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu á meðal kvenna á Íslandi. Sambandið var skoðað eftir bakgrunni þátttakenda, tegund áfalla í æsku og fjölda áfalla í æsku. Aðferð: Notuð voru gögn úr rannsókninni Áfallasaga kvenna. Þátttakendur voru íslenskar konur, 18 ára og eldri (N=31.811). Þátttakendur svöruðu rafrænum spurningalista um áfallasögu og heilsufar, meðal annars erfiða fæðingarreynslu. Spurningalistinn The Adverse Childhood Experiences International Questionnaire (ACE-IQ) var notaður til þess að mæla áföll í æsku. Lógístísk aðhvarfsgreining var notuð til þess að meta sambandið á milli áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu. Leiðrétt var fyrir aldri annars vegar og aldri, menntun og tekjum hins vegar. Reiknað var gagnlíkindahlutfall (GH) og 95% öryggisbil (ÖB). Niðurstöður: Þátttakendur sem luku við að svara spurningalistanum um áföll í æsku (ACE-IQ) og spurningunni um erfiða fæðingarreynslu voru 23.841 talsins. Af þeim höfðu 29,2% upplifað erfiða fæðingarreynslu. Allar tegundir áfalla voru algengari meðal þátttakenda sem höfðu upplifað erfiða fæðingarreynslu. Sambandið á milli áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu var sterkast hjá þeim sem höfðu orðið vitni að ofbeldi í samfélaginu (GH 2,04; 95% ÖB 1,75-2,37), orðið fyrir líkamlegu ofbeldi (GH 1,95; 95% ÖB 1,71-2,23) og upplifað stríð eða annað ofbeldi af völdum hópa (GH 1,84; 95% ÖB 1,37-2,49). Hlutfall þátttakenda sem hafði upplifað erfiða ... Thesis Iceland Skemman (Iceland) Kvenna ENVELOPE(18.430,18.430,69.216,69.216) |
spellingShingle | Lýðheilsuvísindi Ása Lind Sigurjónsdóttir 1990- Tengsl áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu meðal kvenna á Íslandi: Niðurstöður úr Áfallasögu kvenna |
title | Tengsl áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu meðal kvenna á Íslandi: Niðurstöður úr Áfallasögu kvenna |
title_full | Tengsl áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu meðal kvenna á Íslandi: Niðurstöður úr Áfallasögu kvenna |
title_fullStr | Tengsl áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu meðal kvenna á Íslandi: Niðurstöður úr Áfallasögu kvenna |
title_full_unstemmed | Tengsl áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu meðal kvenna á Íslandi: Niðurstöður úr Áfallasögu kvenna |
title_short | Tengsl áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu meðal kvenna á Íslandi: Niðurstöður úr Áfallasögu kvenna |
title_sort | tengsl áfalla í æsku og erfiðrar fæðingarreynslu meðal kvenna á íslandi: niðurstöður úr áfallasögu kvenna |
topic | Lýðheilsuvísindi |
topic_facet | Lýðheilsuvísindi |
url | http://hdl.handle.net/1946/38801 |