Tíðni hitahvarfa í háloftaathugunum

• Main Author: Lilja Jónsdóttir 1988-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2021
• Subjects: Jarðeðlisfræði; Egilsstaðir; Gerðar; Keflavík; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/38702

Háloftaathuganir eru gerðar yfir Keflavíkurflugvelli og Egilsstaðarflugvelli, með veðurbelgjum sem í hanga mælitæki. Nýta má mælingar á hitastigi með þrýstingi úr þessum athugunum til þess að finna hvenær hitahvörf eru til staðar í lofthjúpnum. Niðurstöðurnar má nota til þess að greina tíðni hitahvarfa yfir þessum tveimur flugvöllum. Gögnin eru misgóð og því takmarkandi þáttur í greiningum. Mælingar yfir Keflavík voru skoðaðar fyrir árin 1993 til 2019, og frá 2010 til 2019 fyrir Egilsstaði. Niðurstöðurnar eru settar fram í töflum yfir fjölda hitahvarfa eftir styrk og hæð. Tíðni hitahvarfa eftir mismunandi hæð yfir tímabilið og að meðaltali yfir árið er sýnd á myndum. Loks er munurinn á vindstyrk og vindátt við efri og neðri mörk mælinga þar sem hitahvörf finnast sýnd myndrænt. Helstu niðurstöður sýna að tíðni hitahvarfa er mest nærri veðrahvörfunum, ásamt því sem hitahvörf eru algeng nærri jörðu. Hitahvörf eru sjaldgæf milli veðrahvarfa og miðju veðrahvolfsins, en algeng í neðri hluta þess. Einnig má sjá að árstíðasveiflur eru ólíkar á mismunandi þrýstingsbilum. Þannig eru hitahvörf við yfirborð algengust að vetrarlagi en hitahvörf í fjallahæð algengari á sumrin heldur en á veturna. Vindátt snýst að meðaltali réttsælis þegar farið er upp í gegnum hitahvarf, á það bæði við um hitahvörf niðri við jörð og þau ofar liggja. Skoðun á einstökum tilvikum sýnir að hitahvörf sem hvorki eru veðrahvörf né niðri við yfirborð jarðar tengjast ýmist víðfeðmu niðurstreymi, aðstreymi ólíkra loftmassa, eða áhrifum Grænlands á loftstrauma. Upper air observations measured with radiosonde on weather balloons are performed above Keflavík and Egilsstaðir airports in Iceland. Measurements of temperature with pressure from the radiosonde data can be used to distinguish temperature inversions in the atmosphere. These results can then be used to find the frequency of temperature inversions over the two airports, up to the limitations of the datasets. Data for Keflavík was examined for the years 1993 to 2019, and for Egilsstaðir from 2010 ...