| Summary: | 1885 yılında Trabzon-Akçaabat'ta dünyaya gelen Hasan Hüsnü Saka Meşrutiyet Döneminde Avrupa'ya gönderilen ilk öğrenci kafilesinde yer aldı. Sorbonne'da maliye ve iktisat üzerine eğitimini tamamladı(1912).1912-1919 arasında çeşitli devlet kademelerinde görev yaptı .Son Osmanlı Mebussan Meclisi'ne Trabzon mebusu olarak girdi ve bu görevini seçilmek suretiyle 1954'e kadar sürdürdü.Son Mecliste Felah-ı Vatan grubu içinde yer aldı.TBMM'de Milli Mücadele yıllarında Maliye Vekilliği yaptı.Bu uzmanlığı onun Lozan Heyeti'ne III.Delege olarak katılmasını sağladı. İnönü Hükümetleri'nde İktisat, Ticaret ve Maliye Vekillikleri yaptı. İş Bankası'nın kuruluşunda Celal (Bayar) Bey ile birlikte aktif rol aldı. Aynı yıllarda (1925-1941) Hukuk Mektebi'nde (Ankara)Maliye ve Siyasal Bilgiler Bölümü'nde profesörlük yaptı.Bu görevini hükümetin 30 Eylül 1941 tarihli milletvekilliği ile profesörlüğün bir arada yürütülemeyeceğine dair kararına kadar sürdürdü. Çeşitli defalar TBMM Başkanvekilliği ve CHP Başkanvekilliği yaptı. Saraçoğlu ve Peker hükümetlerinde Dışişleri Bakanlığında bulundu. Bu dönemde Amerika merkezli yeni oluşumda,San Francisco Konferansı'nda (1945) Türkiye adına BM Anayasası'na imza attı. Artan demokratikleşme çabaları arasında ılımlı ve kibar tavırlarıyla İsmet İnönü'den kabine kurma görevini aldı ve 2 kez kabine kurarak başbakanlık yaptı(Eylül 1947-Ocak 1949). Hem partisinden hem de muhalefetten eleştiri aldı. İki defa evlendi. İkinci eşi Melahat Hanım Ankaralı bir aileden geliyordu. Özellikle Dışişleri Bakanlığı döneminde davetlerde Melahat Hanım başarılıydı. Oğullarından Bekir Sami Bey İstanbul'da yaşadı ve orada vefat etti. Can Saka ise yurt dışında (Belçika) yaşıyor. 1954 seçimlerinde kaybettikten sonra gençlerle yaptığı sohbetlerle tanındı.29 Temmuz 1960'ta vefat etti ve Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi. Hasan Hüsnü Saka, who was born in Akçaabat/Trabzon in 1885,took part in the first student company sent to Europe in Meşrutiyet (constitutional goverment) Period.He complated his education on economy and finance in Sorbonne (1912).He worked in various national jobs between the years of 1912 and 1919.He was elected as Trabzon deputy in the last Otoman Mebusan Assembly,and this period lasted till 1954.He was one of the participants of Felah-ı Vatan Group in the last Assembly. He worked as Finance Minester in TBMM in the national struggle years. This experiance made him the third delegate who managed to take part in Lausanne Delegation. During the İnönü Goverment he worked as Economy, Trade and Finance Minester. He was actively involved in the foundation of İş Bank with Celal Bayar.In the same years (1925-1941) he was the professor of Finance and Political Education Department in Law Department.This occupation lasted till the decision of the goverment that he couldn?nt handle the two jobs,being a professor and being a participant of 30th September 1941 in the same time. In many times he work on TBMM(Grand National Asembly) chairman attorny and CHP chairman attorny. During the Saraçoğlu and Peker Goverment years he was involved in Foreign Affairs Ministry.During this period he signed United Nations(UN) Constitution for the sake of Turkey in San Francisco Conference in 1945 and this corporation was American centered. Among the increasiry democratical attemps with his polite and confident behaiovurs he took the responsibilty of founding the cabinet from İsmet İnönü. Meanwhile he founded the goverment two times and became Prime Ministry (September 1947-January 1949).Both the participants of his party and the other sides criticized him. He got married two times.His second wife Mrs.Melahat came from a family who belonged to Ankara.Mrs.Melahat was really succesful in the parties especially in Foreign Affairs Ministry period. Mr. Bekir Sami who was one of his sons lived in Istanbul and died in the same place. The other son Can Saka lives abroad in Belgium. Hasan Saka couldn?t elect as deputy in 1954 election and during six years (1954-1960) he visited Trabzon to make coversation with the young people.He died at his house in İstanbul in 29 July 1960 because of his illness.
|
|---|