Boazoságat skuvlašiljus: Sámegiela oahpaheapmi gárdebáikkis

• Main Authors: Länsman, Máret Ingá, Länsman, Risten Rávna
• Format: Master Thesis
• Language: Sami languages
• Published: Sámi allaskuvla / Sámi University of Applied Sciences 2021
• Subjects: gárdeskuvla; oahppanbiras; sámegiela oahpahus; boazodoallu; báiki; skuvlaetnografiija; searvelatnja; erotuskoulu; oppimisympäristö; saamen opetus; porotalous; paikka; kouluetnografia; yhteistila-käsite; reindeer husbandry school; learning environment; Sami didactics; reindeer husbandry; place; school ethnography; common arena; VDP::Humaniora: 000::Språkvitenskapelige fag: 010::Samisk språk: 031; Boazodoallu; Sámegiela; sami; samisk
• Online Access: https://hdl.handle.net/11250/3019179

Go oahpahus viiddiduvvo luohkkálanja olggobeallái, de oahppanbirasin sáhttá leat vaikko gárdebáiki guovdu duoddara. Dutkanmateriála lea čohkkejuvvon golbma beaivvi gárdebáikkis, gos čađahuvvojit jahkásaččat boazoealáhusa deháleamos doaimmat, mearkun ja njuovvan. Guovddáš teorehtalaš rámmat leat kultuvrii ja gillii heivvolaš oahppobiras (Alisaari ja earát 2020), máhttofievrrideapmi (Joks 2007), ássanbáikeperspektiiva (Ingold 2011), sámi mánáid bajásgeassin (Balto 1997) ja searvelatnja (Sara 2003). Dutkamuš lea skuvlaetnográfalaš dutkan, mii lea čađahuvvon kvalitatiivvalaš dutkanvugiin gárdebáikkis. Dutkanmateriála lea buvttaduvvon oassálastiáicamiin ja jearahallamiiguin. Dutkamuš buktá ovdan maid oahpaheaddjiid ja oahppiid vánhemiid jiena. Dutkangažaldagain guorahallojuvvui, mo sámegiela oahpahusa sáhttá lágidit gárdebáikkis ja makkár áššit dasa váikkuhit. Materiálaid dievasmahttet govat, dutkanbeaivegirjjit, jearahallanbáttit ja jearahallamiin buhtisin čállojuvvon teavsttat. Dutkamii serve vihtta sámeoahpaheaddji ja golbma oahppi vánhema. Dutkamuš ovdanbuktá gárdebáikái heivvolaš oahpahusvugiid. Analysa vuođđun lea heivehuvvon fáddávuđot mearkunvuohki, mas dutkamuša materiálas badjánan fáttáin ohccojuvvo vuođđu teoriijas. Seammás dutkamušas badjánit máŋggat veahádatgillii gullevaš bealit nugo ovddidit oahpaheami, mii heive sámegiela oahpahusdillái. Oahpahusvuohkin lea beaivegirječállin, man bokte oahppit čilgejit, maid leat ovddit beaivvi oaidnán ja vásihan gárdebáikkis. Bohtosat čájehit, ahte gárdebáikki sámegiela oahpahusa vuođđun leat boazoealáhusa doaimmat, main oahppit buvttadit boazoságaid. Boazoságat leat guovddáš gulahallan-, ságastallan- ja diehtojuohkinvuogit boazodoalus. Beaivegirječállin lokte oidnosii boazoealáhusa árvvuid ja fágagiela sámegiel oahpahusas. Oahpahus ovdánahttá oahppiid doabaáddejumi, mii fas čatná sin buoret gárdebáikki sosiála birrasii ja veahkeha sin gulahallat boazoságain. Gárdebáikkis leat golbmalogi jagi oahpahan sámegiela gárdeskuvllas. Porouutisia koulun pihalla – ...