| Summary: | 06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Anahtar kelimeler: Sapanca Gölü, Poyrazlar Gölü, Taşkısığı Gölü, Küçük Akgöl, Anatidae, Biyoekoloji, Üreme, Anatidae Dağılımı, Atlas Çalışması, İstatistiksel Analiz Sapanca Gölü, Taşkısığı Gölü, Küçük Akgöl ve Poyrazlar Gölü Marmara bölgesinde bulunan önemli sucul alanlardan bir kaçıdır. İnsan aktivitesinin neredeyse her mevsim yoğun olduğu bu sucul alanlar, hemen hemen her mevsim birçok kuş türüne ev sahipliği yapmaktadır. Bu nedenle, Anatidae familyasına ait türlerin Sapanca Gölü, Taşkısığı Gölü, Küçük Akgöl ve Poyrazlar Gölü'nde ki mevcut durumları Haziran 2013 ile Ocak 2015 tarihleri arasında incelenmiş ve her bir göldeki biyoekoljileri ve dağılımları hakkında bilgi sağlanmıştır. Yirmi aylık çalışma sonucunda Anatidae familyasına ait 18 tür tespit edilmiştir. Tespit edilen türlerden Aythya nyroca IUCN kriterlerine göre "NT" (Near Threatened: Tehdide Yakın), Aythya ferina "VU" (Vulnerable: Duyarlı) ve Oxyura leucocephala "EN" (Endangared: Tehlikede) olarak nitelendirilirken diğer 15 tür "LC" (Least Concern: Asgari Endişe) olarak sınıflandırılmıştır. Koruma statüleri Kiziroğlu'na (2008) göre değerlendirildiğinde ise 5 tür A4 (Anser anser, Anas clypeata, A. strepera, A. querquedula ve Tadorna ferruginea), 6 tür A5 (Anas crecca, A. platyrhynchos, A. penelope, Ayhthya fuligula, A. ferina ve Netta rufina), 2 tür A3 (Aythya nyroca ve Cygnus cygnus), 2 tür A3.1 (Tadorna tadorna ve Cygnus olor), 1 tür A2 (Oxyura leucocephala) ve 1 tür ise B2 (Bucephala clangula) ve 1 tür B3 (Mergellus albellus) statüsünde sınıflandırılmıştır. Türlere ait dağılım haritaları yapılmıştır. Bu haritalar bizlere, A. fuligula, A. ferina ve A. platyrhnchos'un çalışılan göllerde yaygın Anatidae türleri olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda bu haritalar, tespit edilen türlerin genellikle sazlık alanların yoğun olduğu (korunaklı alanlar) istasyonlarda tespit edildiğini göstermektedir. Anatidae türlerinin çoğunun üreme mevsimi ilkbahar ve yaz mevsimidir. Tespit edilen türlerin çoğunun kış göçmeni olması sebebiyle (Poyrazlar Gölü'nde ürediğine dair bulgular elde edilen A. nyroca hariç) Anatidae familyasına ait diğer türlerin ürediğine dair herhangi bir bulgu elde edilememiştir. İnsan kaynaklı baskıların yoğun olması, çevresel ve iklimsel değişimler, tür içi ve türler arası rekabetin tür üzerinde meydana getirdiği baskılar sonucu Anatidae türlerinin çalışma alanlarımız içerisinde ürememe nedeni olarak düşünülebilir. Eğer bu göllerdeki insan aktivesi doğru planlanabilir ise, canlılar üzerinde bu baskılar azalabilecek ve dolayısıyla birçok canlı için bu ortamların hem üreme hem de beslenme için daha fazla tercih sebebi olmasını sağlayabilecektir. Böylece, bu sucul ortamlar birçok canlı türü ve insanlar için daha fazla cazibe merkezi haline gelebilecektir. Lake Sapanca, Lake Poyrazlar, Lake Taşkısığı and Lake Küçü Akgöl are some of the important aquatic environment in Marmara Region. These aquatic environments host a lot of birds and other aquatic creatures although there is dense human activity for all seasons. Current situations of Anatidae species in Lake Sapanca, Lake Poyrazlar, Lake Taşkısığı and Lake Küçü Akgöl haven't been well understood so we observed and got some important knowledge about their bio-ecology and distribution in each lake. Result of field study, 18 Anatidae species were recorded. In terms of the International Union for Conservation of Nature (IUCN) criteria, Aythya nyroca was categorized as near threatened (NT), Aythya ferina was vulnerable (VU) and Oxyura leucocephala was endangered (EN). Rest of the other species were classified as least concern (LC). Up to preservation citeria of Kiziroğlu (2008), 5 species are evaluated as A4 (Anser anser, Anas clypeata, A. strepera, A. querquedula and Tadorna ferruginea), 6 species as A5 (Anas crecca, A. platyrhynchos, A. penelope, Ayhthya fuligula, A. ferina and Netta rufina), 2 species as A3 (Aythya nyroca and Cygnus cygnus), 2 species as A3.1 (Tadorna tadorna and Cygnus olor), 1 species as A2 (Oxyura leucocephala) and 1 species as B2 (Bucephula clangula) and B3 (Mergellus albellus). The distribution maps of each Anatidae species were made. According to these maps, A. ferina, A. fuligula and A. platyrhnchos most abundant among Anatidae species that defined during this study. Also distribution maps show us that Anatidae species mostly prefer the reed beds that are most protective areas for species. Most of the Anatiade species breeding season begins especially in spring and ends in summer. Also, most of the recognized species are winter migrant. So none of the breeding Anatidae species was found in each lake, except A. nyroca which there was strong evidence about breeding of this species in Lake Poyrazlar. The intensive anthropogenic effects, environmental and climatic changes, interspecific and intraspecific competition that cause depression on Anatidae species were thought to be main reasons for non-breeding Anatidae species in these aquatic environments. If these effects are planned correctly, the depressions on aquatic creatures will decrease and therefore most of the creature can prefer these aquatic environments for food supply and breeding site. Thus, these aquatic environments will be able to more attractive places both human beings and a lot of animals.
|
|---|