| Summary: | Osmanlı İmparatorluğu Birinci Dünya Savaşına Almanya'nın yanında katılmıştı. Ağır ve yorucu savaşlardan çıkmış Osmanlılar savaş sırasında kahramanca çarpışmalarına rağmen, düşman kuvvetlerinin tüm yurdu işgal etmelerine engel olamamışlardı. Bu sıralarda imzalanan Mondros ateşkes Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu'nu tamamen yok etmeye ve Türk yurdunu parçalamaya yönelik hazırlanmıştı. Bu antlaşmanın 7. maddesi, galip devletlere istedikleri her yeri istedikleri zaman işgal etme hakkını tanıyordu. Böylelikle işgaller bu antlaşmanın arkasına sığınılarak yapılabilecekti. İşgallere ilk tepki işgale uğrayan bölgelerde yaşayan halktan gelmiştir. İzmir'de Hasan Tahsin işgale karşı ilk kurşunu atarak halkın bu haksız işgallere sessiz kalmayacağını göstermişti. Mustafa Kemal Paşa ise İstanbul'daki kurtuluş çarelerinin hiçbirine itibar etmeyerek 19 Mayıs 1919'da Anadolu'ya geçmiş ve topyekûn bir kurtuluşun ateşini yakmıştır. Düzenlenen Amasya, Erzurum ve Sivas Kongreleri ile tam bağımsız Türkiye idealinin temelleri atılmış, halkta milli bilinç uyandırılmıştır. Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının çalışmaları sonucunda İstanbul Hükümeti, Anadolu hareketine yakınlaşmış ve Amasya Görüşmeleri ile de Mebus 'an Meclisinin açılması kararlaştırılmıştır. 2 Ocak 1920'de Osmanlı Meclis-i Mebus 'an son kez toplanır. Bu meclisin verdiği en önemli karar, taslağı Mustafa Kemal tarafından mebuslara Ankara'da verilen ve sonraları Misak-i Milli olarak adlandırılacak olan Ulusal And'ın 28 Ocak 1920'de kabul edilmesi olmuştur. Meclisin ve İstanbul Hükümeti'nin çalışmalarından ve Anadolu'da artan direniş hareketlerinden rahatsızlık duyan İtilaf Devletleri 16 Mart 1920'de İstanbul'u işgal ettiler. İstanbul'un işgaliyle beraber Meclis-i Mebusan'ında basılması ve birçok mebusun tutuklanması ve sürgüne gönderilmesi üzerine Heyet-i Temsiliye 19 Mart 1920 tarihinde bir beyanname yayımlayarak, Meclisin Ankara'da tekrar toplanabilmesi için seçimlerin yapılmasını istemiştir. Yapılan seçimler sonucunda Ankara'da TBMM açılır. 23 Nisan 1920'de açılan Meclis, Osmanlı Devleti'nin elinden bir takım yetkileri alarak Anadolu'nun kaderine el koymuştur. Bundan sonra milletin ne şekilde yasayacağına, milletin kendi seçtiği mebuslar karar verecektir. İtilaf Devletleri mütareke sonrası Mersin ve Tarsus'u işgal etmiştir. İçel Vilayeti işgal edilmese de, Silifke ve Silifke'den Mersin'e kadar İçel'e bağlı kasaba ve köyler Fransızların Anadolu'dan çekilmesine kadar işgal tehdidi ile karşı karşıya kalmıştır. İçel'de kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri ve bunlara bağlı müfrezeler, İçel'i işgalden korumaktan öteye düşman işgalindeki Mersin ve Tarsus'u kurtarmak amacıyla da faaliyette bulunmuşlardır. Mustafa Kemal'in 19 Mart 1920 tarihli genelgesi doğrultusunda İçel'de 29 Mart 1920 Pazartesi günü, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti İdare Heyeti'nin, mutasarrıfın ve halkın iştirakiyle hükümet konağında seçimler yapılmıştır. Bu seçimlerde yirmi bir aday arasından Ahmet Şevki Bey, Naim Efendi, Hacı Ali Efendi, Haydar Lütfi ve Sami Bey milletvekili seçilmişlerdir. Meclis-i Mebusan'a seçilen Ali Rıza Efendi'nin de Ankara'ya gelmesi ile İçel vilayetinin milletvekili sayısı altıya çıkacaktır. Birinci dönem İçel milletvekillerinden Sami Bey, Haydar Lütfi Bey ve Ali Sabri Efendi( Hacı Ali) mecliste II. Grupta yer almışlardır. Yukarıda ismi zikredilen altı milletvekilinden beş tanesi bir daha meclise giremezken sadece Haydar Lütfi Bey VIII. Dönemde Demokrat Parti'den Meclise girebilmiştir. Ottoman Empire joined The First World War with Germany.Despite struggling and fighting bravely during the battle , The Ottomans, having lived through severe wars, couldn't stop the enemy forces to occupy the whole country.The peace armistice of Moudros signed on in the meantime was prepared with a wiew to completely terminating the Ottoman Empire and comminuting the Turkish homeland. The 7th clause of this armistice gave the victorious states the right to occupy any place any time.The occupations hereby were suppose to be realised on the grounds of this clause. The first reaction to the occupations aroused from the residents of the occupied regions.Hasan Tahsin in Izmir who fired the first bullet to the enemy proved that the Turkish people wouldn't keep silent against the unjust occupations.Mustafa Kemal Pasha ,in the meantime,ignored all the propositions of salvation in Istanbul and went down to Anatolia on May 19, then lit the fire of an overall salvation of the nation.With the congresses held in Amasya,Erzurum and Sivas cities , the fundamentals of fully independent Turkey ideal was set up and the national consciousness was awakened among the people .As a result of Mustafa Kemal's and his fellows' efforts , The Government of Istanbul came closer to the Anatolian movement and with the negotiations in Amasya, it is agreed to open a national assembly. On October 2, 1920, The Ottoman Parliament gathered last time.The most important decision of this parliament was to accept The National Oath on January 28 ,1920 whose drafts had been given to the members of the parliament in Ankara by Mustafa Kemal ,and which would later be called as the National Treaty.The Allied Powers , upon getting annoyed by the operations of the Parliament and the Istanbul Government and by the increasing resistance movements in Anatolia,occupied Istanbul on March 16,1920.With the occupation of Istanbul , when the Parliament was assaulted and a number of members of Parliament were arrested and forced to exile, the representative committee,issuing a declaration on March 19,1920, requested to hold new elections for the parliament to gather again in Ankara After the elections, The Turkish grand national Assembly opened in Ankara.The Parliament ,starting on April 23 ,1920 , took over a number of competences from the Ottoman State and took the initiative on behalf of the Anatolia .Henceforth, it would be the members of the Parliement elected by the people themselves to decide the way of life that the people would live. The Allied Powers occupied Mersin and Tarsus cities after the armistice.Much though İçel province was not occupied , Silifke, the villages and towns between Silifke and Mersin faced the threat of occupation until the withdrawal of the French from Anatolia. Associations for the Defence of The National Rights and the battalions dependent on these associations ,beyond saving İçel from enemy occupation,had operations with the aim of rescuing Mersin and Tarsus which were under the occupation of enemies. Based on Mustafa Kemal's notice dated March 19,1920, the elections were held in the government Office with the participation of executive board of Association for the Defence of The National Rights ,the governor and the people.Among 21 candidates, Mr Ahmet Şevki, Mr Naim, Mr Hacı Ali,Mr Haydar Lütfi and Mr Sami were elected as the members of the parliament. With the election of Mr Ali Rıza to the Parliament , the number of the memers of İcel in the parliament would increase to six. The first term members of the Parliament Mr Sami,Mr Haydar Lutfi, and Mr Ali Sabri (Haci Ali) took place in the second group.While five of the above mentioned members of the parliament couldn't be elected again,only Mr Haydar Lutfi was re-elected from the Democrat Party in the eight legislation term. …
|
|---|