Summary: | Sumerliler, kendi zamanlarını aşan uluslararası bir üne sahiptir. Bunda onlardan geriye kalan kültürel miras kadar bizi onunla tanıştıran uzmanların da payı vardır. 1869 yılında Sumerli adı telaffuz edildi edileli haklarında yapılan çalışmalar bugün merakımızı büyük ölçüde giderecek düzeydedir. Sumerlinin dili, coğrafyası, mimari becerileri, geçim faaliyetleri, siyasi ilişkileri, ilahileri, inançları ve mitleri hakkında artık kapsamlı bilgiye sahibiz. Gene de Sumerlinin kimliği, keşfedildikleri günden beri merak uyandırmıştır. Buna bağlı olarak farklı görüşler sunulmuştur. Dil yönünden yaklaşarak Sumerliler ve çağımız arasında bağ kurmaya İskit dili, Turan dili, Sami dili, Hint-Avrupa dilleri, Fin-Ugor dilleri, Bantu dilleri ve Çin dili dayanak olmuştur. Sumerce'nin bir Turan dili olan Türkçe ile dikkate değer benzerlikler paylaştığı ifade edilmiştir. Geçen yüzyılın ilk yarısında Fritz Hommel, ikinci yarısında O. Nedim Tuna Sumerce ve Türkçe sözcükleri karşılaştırmış, ses getiren bulgular elde etmişlerdir. Diğer yandan, brakisefal, dolikesefal veya armenoid tanımlamalarıyla kimlik meselesine yanıt aranmıştır. Buna ek olarak, Sumer yurdunda yükselen kültürü besleyen kaynağın genelde Mezopotamya'nın yerlisi olmadığı kabul edilmiştir. Böylece, bilim dünyası Sumerli kimliği ve dili konusunda yaşadığı fikir ayrılığından kurtulamamıştır. Yine, çivi yazısının güncel alfabeye aktarılmasında ve çevirisinde farklı değerlerin ortaya çıkması başka bir sorun oluşturmuştur. Bu tartışmalı ortam farklı dönemlerde farklı kavramlar üretmiştir. Süreçte, non-semitik tanımı son zamanlara kadar Sumerlileri tanımlamak için kullanılan yaygın ifade biçimiyken başka bir dille akrabalığı olmayan dilleri tanımlamakta kullanılan 'izole' onun yerini almış görünür. Şartların elverdiği ölçüde erişilebilen verinin gözden geçirilmesiyle ortaya konulan bu çalışmada, Sumerli ve Türk kültürlerinin arasındaki ilişki sorgulanmıştır. İki kültür arasında varlığı saptanmış olan benzerliklere veya denkliklere yenilerinin eklenip eklenemeyeceği hususunda ...
|