| Summary: | Yüksek Lisans Tezi Sümer kültüründe, kent merkezli bir tanrı anlayışı oluşmuştur. Kent tanrısının, ailesi ve hizmetkârlarıyla tapınakta yaşadığına inanılmıştır. Kent tanrılarının heykelleri yapılmıştır. Uruk, Eridu ve Nippur kentleri ön plana çıkarak, Sümer panteonun gelişmesine katkı sağlamışlardır. Akad Devleti ile beraber Sami halkları, Sümer tanrı anlayışından etkilenerek, kendi sentezlerini oluşturmuşlardır. Sümer tanrılarına, Sami isimleri verilerek Sami inançlarında yer verilmiştir. Orta Babil Dönemi'nde Marduk, tanrıların efendisi konumuna yükseltilmiştir. Asur'da, tanrı Asur en önemli tanrıdır ve Asur'da diğer Mezopotamya tanrılarına da inanıldığı görülmektedir. Zamanla tanrı Asur, tanrıların kralı olarak görülmüştür. Yeni Asur Dönemi'nde ise tanrı Marduk ile özdeşleştirilmek istenmiştir. Babil Yaratılış Destanı'nın, Asur versiyonu oluşturulmuş, tanrı Marduk'un yerine tanrı Asur geçirilmiştir. Eski İran'da, Ahameniş ve Gatha'lar olarak iki farklı gelenekte tek tanrı olarak Ahura Mazda'ya inanıldığı görülür. II. Artakserkses dönemi ile beraber Anahita ve Mitra'ya da Ahameniş kitabelerinde yer verilmiştir. Gatha'lar sonrası Avesta metinleri, tek tanrı yapısını kaybederek, çok tanrılı bir yapıya dönüşmüştür. İlk dönemlerde tanrı heykeli ve tapınak yapımı yoktur. II. Artakserkses'den sonra tanrı heykeli ve tapınak heykeli yapılmaya başlanmıştır. Eski Mezopotamya ile Eski İran tanrı anlayışları birbirinden farklı olarak gelişmiştir. Eski Mezopotamya tanrı anlayışı, kent tanrı anlayışından, tanrıların efendisi olduğu panteon yapılarına dönüşmüştür. Eski İran tanrı anlayışı ise tek tanrı anlayışından, çok tanrılı bir anlayışa doğru değişmiştir. Eski Mezopotamya'da insanlar, tanrıların işlerini yapması için Enki tarafından yaratılmıştır. Eski İran'da ise insan ve insanın mutluluğu Ahura Mazda tarafından yaratılmıştır. Eski Mezopotamya ve İran'da evreni, insanı, kültürü tanrı/tanrılar yaratmıştır. Eski Mezopotamya ve Eski İran'da hükümdarlar yönetme yetkisini tanrılardan almış ve kendilerini tanrıların vekili ...
|
|---|