| Summary: | Zderzenie dwóch światów, świata cywilizowanego i świata barbarzyńców miało miejsce podczas wojny polsko-radzieckiej 1919-1920. Obchodzimy 100-lecie polskiego zwycięstwa. W czasie wojny obie strony konfliktu starały się mobilizować swoich obywateli m.in. przy pomocy plakatów wojennych. Autor przeanalizował kilkanaście plakatów wojennych i odkrył, że obie strony prowadziły propagandę w nieco inny sposób. Główną różnicą było użycie innego obrazu wroga. W przypadku polskiej propagandy nacisk położono na obronę przed barbarzyńcami. Bolszewików pokazywano jako zagrożenie dla religii chrześcijańskiej, dla cywilizacji zachodniej. Na plakatach wojennych bolszewików przedstawiano jako barbarzyńców, siejących chaos. Polska propaganda podkreślała potrzebę ochrony wartości cywilizacyjnych. Sowieci skupili się na podziale polskiego społeczeństwa na klasy i na wskazaniu rosyjskojęzycznym Ukraińcom i Białorusinom zamieszkującym tereny przynależne do Polski określonej klasy społecznej - „polskich wyzyskiwaczy”. Spodziewali się, że mniejszości etniczne w Polsce, Żydzi, Ukraińcy, Białorusini sami dołączą do armii bolszewików i razem z polskimi robotnikami i chłopami skierują rewolucję komunistyczną do Niemiec, Węgier i do innych krajów europejskich. Dlatego wojna polsko-radziecka była przedstawiana w propagandzie radzieckiej jako wyzwolenie mniejszości zamieszkujących terytorium Polski, jako wyzwolenie polskiej klasy robotniczej od ucisku i niesprawiedliwości społecznej. Autor stawia tezę, że polska propaganda czasów wojny w codziennej praktyce posługiwała się wzorcem barbarzyński-cywilizowany, podczas gdy propaganda radziecka wzorowała się na modelu swój-obcy. W okresie międzywojennym polskie wielonarodowe społeczeństwo składało się z wielu nacji-Polaków, Ukraińców, Białorusinów, Litwinów, Żydów i innych. W tym specyficznym społeczeństwie posługiwanie się modelem swój-obcy przez polską propagandę mogłoby mieć negatywny wpływ na te mniejszości. Podkreślanie cech narodowościowych wrogów na plakatach mogłoby być bronią dwustronną - obywatele tej samej nacji zamieszkujący tereny polskie mogliby być traktowani jak wrogowie. Na przykład oskarżenia łączące Żydów z komunizmem automatycznie dotknęłyby Żydów polskich, nawet tych niezwiązanych z polityką. Polacy mogliby stać się antysemitami. W społeczeństwie multietnicznym, takim jak w międzywojennej Polsce czy we współczesnych Stanach Zjednoczonych, wykorzystywanie wzorca swój-obcy w negatywnej propagandzie mogłoby być niebezpieczne. Dlatego w polskiej propagandzie dominował model barbarzyński-cywilizowany. Natomiast Sowieci w swojej propagandzie posługiwali się wzorcem swój– obcy, ponieważ chcieli podzielić wielonarodowe społeczeństwo międzywojennej Polski i skierować wszelką nienawiść na polskich wrogów klasowych, na polską szlachtę, na polskich właścicieli ziemskich. Było to zgodne z ich strategią wojenną, która prezentowała Armię Radziecką jako „wyzwolicieli” mniejszości narodowych i klasy robotniczej. Z tych powodów nie mogli oni używać modelu barbarzyński-cywilizowany. Znaczenie badań autora jest oczywiste. Rosja jako sukcesor Związku Radzieckiego prezentuje te same imperialne cechy. Aneksja Krymu jest na to dowodem. Niewykluczone, że w przyszłości Polska może stać się ofiarą Rosji. Współczesna wojna różni się od pierwszej czy drugiej wojny światowej. Obecnie najważniejszą bronią jest propaganda. Po co używać artylerii czy bomb, które zniszczyłyby działające linie produkcyjne i zakłady technologiczne na terytorium wroga? Spowodowałoby to przerwanie produkcji, co obniżyłoby efektywność obcej gospodarki. Dla agresora nie miałoby to sensu. Celem agresora jest wyzyskiwanie podbitych narodów, czerpanie zysków z krajów skolonizowanych. Z tego powodu znacznie lepiej jest wykorzystać propagandę, fałszywe media, po to by w demokratycznych wyborach zmienić przywódców zaatakowanego kraju na bardziej spolegliwych. Im mniej zniszczeń, tym większe łupy wojenne. The collision between two worlds, the civilized and the barbarian, took place during the Polish-Soviet war 1919-1920. Both sides of the conflict tried to mobilize their citizens with the help of war posters. The author analyzed a dozen of Polish and Soviet war posters and found that sides conducted their propaganda differently. The main difference was use of a different image of the enemy. In the case of Polish propaganda, the emphasis was on defense against barbarism. The Bolsheviks were shown as a threat to the Christian religion, to the Western civilization. On Polish posters Bolsheviks were predominantly presented as barbarians making chaos. The Soviets focused on dividing Polish society into classes and pointing to Russian-speaking Ukrainians and Belarusians living on territories belonging to Poland a class enemy - "Polish exploiters". They expected that ethnic minorities in Poland, like Jews, Ukrainians and Belarusians would join the Bolshevik army and together with Polish workers and peasants, help to spread the communist revolution to Germany, Hungary and other European countries. For this reason the Polish-Soviet war was presented in the Soviet propaganda not as the war, but as the liberation of the Polish working class, liberation of the minorities from oppression and social injustice. The author puts forward the thesis that Polish propaganda of the times used the barbaric-civilized model in everyday practice, while the Soviet propaganda used the model we-others. In the interwar period, the Polish multinational society consisted of many nations - Poles, Ukrainians, Belarusians, Lithuanians, Jews and others. Highlighting the national characteristics of the enemy could affect the same nation living on Polish territory. They could be treated as enemies by Polish majority. For example, linking Jews with communism would automatically affect Polish Jews, even these not connected with politics. That is why the barbarian-civilized model dominated in Polish propaganda. The Soviets used we-others model, because they wanted to divide the multinational society of interwar Poland and point out the enemy - Polish nobility, Polish landowners. This was in line with their war strategy, which presented the Soviet Army as "liberators" of the ethnic minorities and supporter the working class. For these reasons, they could not use the barbarian-civilized model. The importance of the author's research is obvious. Russia as the successor of the Soviet Union presents the same imperial features, as Soviet Union or Tzarist Russia. The annexation of Crimea is the proof. It is possible that Poland may become a victim of Russia in the future. Modern war is different from the First or Second World War. Now the most effective weapon is propaganda. Why use artillery or bombs that would destroy production lines and technological facilities on alien territory? This would result in the interruption of production, with the loss of efficiency. It wouldn't make sense to the aggressor. The aggressor's goal is to exploit the conquered nations, to make profits from the colonized countries. For this reason, it is much better to use propaganda and false media, make the fake elections, and change the leaders of the attacked country to more reliable. The less damage, the greater profit of war. The research and conclusions presented might help to defend against the future propaganda war. Author presents many other interesting conclusions in his work.
|
|---|