| Summary: | Резюме на польском языкеNiniejsza praca zatytułowana Jerzy Pomianowski jako tłumacz literatury rosyjskiej i eseista w sporej części dotyczy życia i działalności, tak literackiej, jak i kulturalnej profesora Jerzego Pomianowskiego. Moim celem było przedstawienie wyżej wymienionej postaci przez pryzmat życia i twórczości, w tym zasług dla polskiej kultury. W początkowej części jednak, chciałam przybliżyć czytelnikowi zawód uprawiany z zamiłowania do literatury przez bohatera niniejszej pracy, to jest zawód tłumacza. Dlatego też, na początku niniejszej pracy magisterskiej mowa jest o historii i rozwoju działalność przekładowej, roli jaką spełnia osoba zajmująca się przekładem i elementach, które wyróżniają przekład artystyczny. Pojęłam także próbę odpowiedzi na pytanie czy tłumacza można stawiać na równi z autorem oryginalnego tekstu, czy raczej powinno się go traktować jako kogoś, kto zajmuje się pracą odtwórczą i z prawdziwym talentem pisarskim ma niewiele wspólnego. W rozdziale pierwszym czytelnik znajdzie informacje dotyczące tego, jak zmieniał się status tłumacza na przestrzeni wieków. Z analizy kolejnych epok literackich wynika, że w tak zwanych epokach irracjonalnych, to jest w średniowieczu, baroku i romantyzmie osoby zajmujące się przybliżaniem rodakom obcej kultury były traktowane z należytym szacunkiem. Natomiast w antyku, renesansie, klasycyzmie i pozytywizmie tłumacz traktowany był z pogardą, podobanie jak w wieku XX i obecnym – XXI. Następnie po krótce omówiłam ważniejsze cechy przekładu artystycznego, a także rolę tłumacza tekstów literackich i umiejętności, które powinien posiadać każdy tłumacz zajmujący się przekładem literackim. Co tyczy się odpowiedzi na pytanie czy tłumacza można postrzegać jako drugiego autora tekstu to zdania są podzielone. Sami tłumacze i literaci uważają siebie za oryginalnych twórców, natomiast niestety, nazwisko tłumacza, było i zawsze będzie napisane drobnym drukiem pod nazwiskiem autora oryginalnego tekstu i dla czytelników będzie ono praktycznie niewidoczne.W drugim rozdziale szczegółowo opisane jest życie bohatera niniejszej pracy. Można w nim przeczytać o wszystkich ważnych wydarzeniach z życia profesora poczynając od narodzin w 1921 roku, poprzez lata szkole, perypetie związane z dorastaniem, okres Drugiej Wojny Światowej, emigrację i powrót do ojczyzny po 27 latach spędzonych na obczyźnie. W niniejszym rozdziale starałam się także przybliżyć czytelnikowi nieco tematykę esejów Jerzego Pomianowskiego przytaczając poszczególne fragmenty jego prac zamieszonych w wydaniach zawierających zbiory jego twórczości eseistycznej.W trzecim, ostatnim rozdziale niniejszej pracy magisterskiej przedstawiłam postać Jerzego Pomianowskiego przez pryzmat jego działalności przekładowej. Ponieważ wykorzystałam wątki biograficzne autorów tekstów tłumaczonych, czytelnik ma okazję zapoznać się z życiem pisarzy, których twórczością był szczególnie zainteresowany bohater niniejszej pracy. Jerzy Pomianowski wzbogacił kulturę polską o tłumaczone dzieła wybitnych twórców nie tylko rosyjskich – twórców prześladowanych, z zakazem druku, ale także wybitnych autorów innych narodowości. Jednak to przekład literatury rosyjskiej zajmuje w życiu Jerzego Pomianowskiego miejsce zaszczytne. W zakończeniu trzeciego rozdziału, natomiast, zaprezentowałam profesora oczami innych artystów. Jerzy Pomianowski – eseista, ekspert od problematyki wschodniej, autor scenariuszy filmowych, laureat licznych nagród, główny redaktor miesięcznika „Nowa Polsza”, a przede wszystkim wielki tłumacz literatury rosyjskiej jest człowiekiem utalentowanym nie tylko pod względem literackim. To człowiek posiadający dar bratania zwaśnionych narodów, przez wielu nazywany człowiekiem dialogu. ResumeThis paper entitled Jerzy Pomianowski as a translator of Russian literature and essayist in large part cointain the life and literary and cultural activity of Jerzy Pomianowski. My goal was to present Jerzy Pomianowski through the prism of life and work, including his contribution to Polish culture. In the introductory part, however, I wanted to give the reader some basic information about translator profession. Therefore, at the beginning of this thesis is referred to the history and development activities in translations, the role played by the translators and the elements that distinguish the artistic translation. I try to answer the question of whether an translator can be put on a par with the author of the original text, or rather it should be seen as someone who deals with restorative work.In the first chapter the reader will find information on how to change the status of a translator over the centuries. From the analysis of subsequent literary periods that, in the so-called irrational epochs, it is the Middle Ages, Baroque and Romanticism people were treated translator with respect. However, in antiquity, the Renaissance, classicism and positivism translator was treated with contempt, as in the twentieth century and the present - XXI. Then I discussed briefly the important features of the artistic translation, as well as translator of literary texts and skills that should have every translator dealing with literary translation. What applies to the question of whether the interpreter can be seen as the second author of the text that opinions are divided. Translators and writers regard themselves as the original artists, but unfortunately, the name of the translator, was and always will be written in small print under the name of the author of the original text and the readers it will be virtually invisible.In the second chapter described in detail the life hero of this work. Here you can read about all the important events in the life of a professor from his birth in 1921, through years of school, trials and tribulations of adolescence, the period of the Second World War, emigration and return to his homeland after 27 years spent in Italy. In this chapter I have tried to also give the reader some main topics of essays Jerzy Pomianowski. In the third and final chapter of this thesis I presented the character Jerzy Pomianowski through the prism of its activities in translations. Because I used threads biographical writers translated, the reader has the opportunity to become familiar with the life of writers whose works were particularly interested in the hero of this work. Jerzy Pomianowski enriched the Polish culture of the translated works of eminent artists not only Russian - creators of the persecuted, the prohibition of printing, but also the outstanding authors of other nationalities. However, translation of Russian literature occupies honor place in the life of Jerzy Pomianowski. At the end of the third chapter I have tried present Professor eyes of other artists. Jerzy Pomianowski - essayist, expert on issues of the east, the author of screenplays, winner of numerous awards, the chief editor of the monthly magazine "New Polsza" and, above all, a great translator of Russian literature is a man who has talent not only in terms of literature. This is a man by many called a man of dialogue, because he can reconcile nations. Заключение Настоящая дипломная работа, озаглавленная Ежи Помяновский как переводчик художественной литературы и эссеист в значительной степени относится к жизни и деятельности, как литературной так и культурной профессора Ежи Помяновского. Моей целью было представить вышеупомянутого героя настоящей работы, через призму жизни и творчества, в том числе его вклада в польскую культуру. Однако, чтобы приблизить читателю профессию переводчика, в начальной части работы можно ознакомиться с основной информацией об истории и развитии деятельности переводчика, его роли и элементах, которые отличают художественный перевод. Я пыталась здесь также ответить на вопрос, можно ли переводчика рассматривать как второго автора. В первой главе читатель найдет информацию о том, как изменялся статус переводчика на протяжении веков, начиная с древних времен, а заканчивая на XXI веке. Анализируя литературные периоды я пыталась представить читателю приблизительное время когда впервые упоминается как переводчиков-любителей так и переводчиков-профессионалов. Во время средневековья, барокко и романтизма, люди относились с уважением к переводчикам. Тем не менее, в древности, эпохе Возрождения, классицизме и позитивизме к переводчику относились с презрением, так как в двадцатом веке и текущем столетии. Кроме того, в первой части настоящей работы, кратко рассматривается особенности художественного перевода, а также роль переводчика художественных текстов. Что касается вопроса: можно ли рассматриваться переводчика, как второго автора – ответы делятся. Эксперты говорят, что с уверенностью можно считать переводчика вторым автором, но, к сожалению, имя переводчика, было и всегда будет написано мелким шрифтом под именем автора оригинального текста и для читатели будут практически незаметны.Во второй главе я подробно описала жизнь героя настоящей работы. Можно здесь прочитать о событиях из жизни профессора от рождения в 1921 году, через школьные годы, испытания в подростковом возрасте, в период Второй мировой войны, эмиграции и когда вернулся на родину после 27-ми лет, проведенных в Италии. Читатель имеет также возможность познакомиться с достижениями Ежи Помяновского – эссеиста. Во второй главе я представила некоторые темы эссе героя, цитируя отрывки из его работ помещенных в сборниках эссе.Третья, заключительная глава настоящей работы содержит портрет Ежи Помяновского как переводчика. Я использовала здесь биографию писателей, переведенных героем настоящей работы текстов, таким образом, у читателя возможность увидеть жизнь авторов, которых творчеством был особенно заинтересованы герой этой работы. Ежи Помяновский обогатили польскую культуру переведенными произведениями выдающихся художников не только русских – преследуемых писателей, которым нельзя было печататься, но и выдающихся художников других национальностей. Тем не менее, это перевод русской литературы в жизни Ежи Помяновского находится на почетном месте. Наконец, я представила героя настоящей работы глазами других художников. Ежи Помяновский – эссеист, эксперт по вопросам Востока, автор киносценариев, лауреат многочисленных премий, главный редактор ежемесячного журнала «Новая Польша», и, прежде всего, переводчик русской литературы, является человеком многогранного таланта не только художественного. Это человек у которого дар примирения враждующих наций, многими называемый человеком диалога.
|
|---|