Strategia Królestwa Danii wobec Arktyki

Wkrótce Arktyka stanie się regionem żeglownym. Otwarte Przejścia przez Arktykę znacznie skrócą czas podróży, a cofająca się pokrywa lodowa ułatwi i umożliwi dostęp do wielu dotychczas nieosiągalnych złóż. Problemem jest kwestia podziału Arktyki między państwa przylegające. Każde z nich wszelkimi met...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Zając, Mateusz
Format: Master Thesis
Language:Polish
Subjects:
Online Access:https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/188789
Description
Summary:Wkrótce Arktyka stanie się regionem żeglownym. Otwarte Przejścia przez Arktykę znacznie skrócą czas podróży, a cofająca się pokrywa lodowa ułatwi i umożliwi dostęp do wielu dotychczas nieosiągalnych złóż. Problemem jest kwestia podziału Arktyki między państwa przylegające. Każde z nich wszelkimi metodami stara się udowodnić, że należy mu się największy udział w „nowej ziemi”. Główne teorie i argumenty to Teoria Sektorów oraz koncepcja nawiązująca do grzbietu kontynentalnego. Jak na razie rywalizacja o Arktykę toczy się ona na drodze formalno - prawnej, ale można zauważyć działania mające na celu siłowe, militarne zabezpieczenie interesów w regionie High North. Strategia Arktyczna Królestwa Danii uwzględnia w równym stopniu każdą część Korony. Najważniejszym elementem polarnej układanki Królestwa jest Grenlandia, terytorium autonomiczne dążące do uzyskania niepodległości. Dzisiaj, w dużej części Wyspa pozostaje trudno dostępna, ale ulegnie to zmianie wraz z postępem procesu ocieplenia a jej pozycja w międzynarodowym gronie zacznie rosnąć napędzając lokalny i regionalny rozwój. Strategia zwraca szczególną uwagę na ramy, jakie dla podejmowanych w rejonie Oceanu Arktycznego działań, stanowi prawo międzynarodowe. Traktuje je jako podstawę dla każdego przedsięwzięcia. Silnie akcentuje zarówno konieczność jak i chęć pokojowej współpracy z innymi podmiotami, w tym oczywiście arktycznymi, szczególnie z arktyczną piątką, NATO i Radą Arktyczną. Poza tym dokument kładzie duży nacisk na egzekwowanie suwerenności Korony poprzez widoczną obecność sił zbrojnych czy związek między bezpieczeństwem a gospodarką, szczególnie w wypadku Grenlandii. W kwestiach gospodarczych istotne jest w świetle Strategii rozwijanie nowych gałęzi, wykorzystanie energii odnawialnej, odpowiedzialna eksploatacja zasobów z wykorzystaniem najlepszych możliwych środków oraz zawiązywanie, rozwijanie interakcji zarówno Grenlandii jak i Wysp Owczych w handlu międzynarodowym. Całość arktycznych obszarów Monarchii musi być zarządzana z uwzględnieniem kruchego i unikalnego środowiska, które należy jednocześnie chronić przed zanieczyszczeniami wszelkiego rodzaju. Konieczne przy zmieniającym i otwierającym się regionie jest wspólne pracowanie nad bezpieczeństwem żeglugi, czemu służyć ma np. system SAR. Wszystko to w duchu założeń tytułowej publikacji, w oparciu o badania oraz wzrost i rozwój bazujące na najlepszej uzyskanej wiedzy. W jej rozwoju i wzroście Korona dążyć będzie do utrzymania wiodącej roli. Pierwszym państwem, które w XXI wieku wydało strategię dedykowaną Arktyce była Norwegia. Ostatnim USA. Każdy podmiot podkreśla swoją niezależność w regionie oraz chęć współpracy w ramach organizacji jak Rada Arktyczna, czy na podstawie prawa międzynarodowego. Tym, co różni podejścia jest np. kwestia ochrony swojej suwerenności. W strategii Rosji wyraźnie jest mowa o środkach militarnych temu służących, w pozostałych strategiach nie ma tak wyraźnego zaznaczenia tej materii. W przeciwieństwie do czterech strategii rosyjska nie zwraca szczególnej uwagi na kwestie środowiska naturalnego. Te najmocniej poruszają dokumenty Królestw Danii oraz Norwegii. Stany Zjednoczone z kolei deklarują podpisanie UNCLOS, a także zaznaczają, że chętne są do współdziałania także z państwami spoza regionu. Patrząc w przyszłość wydaje się to nie uniknione , ze względu na poszerzające się grono obserwatorów przy Radzie Arktycznej oraz aktywność gospodarczą innych państw w regionie, czego przykładem są koreańskie prace nad lodołamaczami nowej generacji. Cała piątka zwraca się ku eksploracji i eksploatacji Arktyki pod kątem surowców energetycznych i nie tylko, jednocześnie deklarując przy tym troskę o wrażliwe ekosystemy oraz udział w badaniach korzystnych i bardzo ważnych dla całego świata. Arctic will become ice free shortly. Opened arctic passes will shorten journey’s time and shrinking ice sheet will make possible exploitation of yet unreachable resources. The problem is, how Arctic should be divided between offshore countries. Each of them tries to prove, that North Pole is part of it’s territory. Main theories are: Sector Theory and rule based on a offshore bridge. Nowadays, competition for arctic resources is based on legal rules, but works going to secure interests in military ways can be noticed easily. Strategy of Denmark gives same role for each part of the Realm. Nevertheless, the most important part is Greenland, which is on its long way to independence already. Thanks to global warming Island would become more accessible in few years and it will accelerate local and regional development. The Strategy underlines, that the most important basics for any activities in Arctic are put in international law, especially UNCLOS. There is also strong accent on cooperation with other subjects, such as Arctic Council, Arctic Five or NATO. Besides, the document also focuses on executing of sovereignty in Arctic through visible military presence and tight connection between security and economical welfare, especially in Greenland. In economy Strategy sees possibilities in developing new branches, renewable energy, responsible exploitation of resources and developing interactions between Greenland, Fareoeses and international markets. Entire arctic territory of The Kingdom must by managed with attention to fragile and unique environment, which must also be highly protected. Due to ongoing changes in Arctic cooperation must reach new areas, such as Search And Rescue ( SAR ) activity. Every mentioned activity must be based on best available knowledge. The Realm is going to keep its’ leading role this field. The first country, which published in current century arctic strategy was Norway, the last were USA. Each subject which revealed it’s document underlines sovereignty and will of cooperation. Russian strategy is only one, where military matters are given as one of main ways to ensure security in Arctic. In turn the most eco-aware strategy developed Denmark and Norway, and USA declared their access to UNCLOS. Looking toward future the “Arctic case” will soon spill over high number of countries, especially non-arctic like China, Japan or South Korea. Arctic, and it’s gate – Greenland have huge chance to become the major point of interest in 21st century changing entire global economy.