Increasing Inequality in Iceland: The role of Politics and Markets in an International Comparative Perspective
Abstract in English is unavailable. Í þessari grein er fjallað um aukningu ójafnaðar í tekjuskiptingu Íslendinga síðasta áratuginn. Rannsóknin byggir á fjölþættum gögnum frá Hagstofu Íslands, ríkisskattstjóra, Þjóðhagsstofnun og Hagfræðistofnun Háskóla Íslands, auk erlendra samanburðargagna. Niðurst...
| Published in: | Icelandic Review of Politics & Administration |
|---|---|
| Main Author: | |
| Format: | Article in Journal/Newspaper |
| Language: | Icelandic |
| Published: |
Stjórnsýslustofnun
2006
|
| Subjects: | |
| Online Access: | http://www.irpa.is/article/view/a.2006.2.2.1 https://doi.org/10.13177/irpa.a.2006.2.2.1 |
| Summary: | Abstract in English is unavailable. Í þessari grein er fjallað um aukningu ójafnaðar í tekjuskiptingu Íslendinga síðasta áratuginn. Rannsóknin byggir á fjölþættum gögnum frá Hagstofu Íslands, ríkisskattstjóra, Þjóðhagsstofnun og Hagfræðistofnun Háskóla Íslands, auk erlendra samanburðargagna. Niðurstöður sýna að ójöfnuður jókst vegna fjölþættra áhrifa. Lágtekjufólk dróst aftur úr með minni hækkun heildartekna fyrir skatta og bætur. Hátekjufólk naut um leið meiri hækkunar sinna tekna umfram aðra í samfélaginu, einkum í formi fjármagnstekna. Skattastefna síðasta áratugar og rýrnun barna- og vaxtabótagreiðslna varð síðan til þess að magna upp ójöfnuð enn frekar og framkalla aukna gleikkun milli allra þrepa tekjustigans. Á Vesturlöndum hefur almennt gætt aukinnar tilhneigingar til ójafnaðar í tekjuskiptingu af völdum markaðarins og hnattvæðingar (fyrir skatta). Nær öll vestrænu ríkin hafa hins vegar aukið jöfnunaráhrif skatt- og velferðarkerfa sinna til að milda þessi auknu ójafnaðaráhrif. Stefnan á Íslandi var öndverð þessu, enda minnkuðu jöfnunaráhrif skatt- og velferðarkerfisins hér á landi verulega á tímabilinu og virðast þau nú vera með þeim minnstu sem finnast í hagsælu ríkjunum. Skattleysismörkin eru sá þáttur skattkerfisins sem helst jafnar tekjuskiptinguna þegar aðeins er eitt þrep í álagningunni, eins og nú er á Íslandi. Því hærri sem skattleysismörkin eru því meiri eru jöfnunaráhrif skatta við slíkar aðstæður. Ef skattleysismörk munu ekki fylgja launavísitölu á næstu árum má að öðru óbreyttu búast við að enn lengra verði gengið í ofangreinda átt, til aukins ójafnaðar í tekjuskiptingunni á Íslandi. |
|---|