Kuzey Batı Anadolu'da kurtların (Canis lupus) diyeti ve habitat özelliklerinin belirlenmesi

• Main Author: Tokmak, Ferhat
• Other Authors: Ambarlı, Hüseyin, Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
• Format: Master Thesis
• Language: Turkish
• Published: Düzce Üniversitesi 2018
• Subjects: Ormancılık ve Orman Mühendisliği; Forestry and Forest Engineering; Canis lupus
• Online Access: https://hdl.handle.net/20.500.12684/7671; https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=as2oTjW5jfr9IKSvmCdJYmq8iMVc_Gkn-yP1FtKg0dz4XjEs9lXzfGylh-h1DEjK

YÖK Tez No: 531003 Yaban hayvanlarının diyetinin belirlenmesi; ekolojilerinin, av-avcı ilişkilerinin ve yaban hayatı-insan çatışmasının anlaşılabilmesi için gerekli temel bir çalışmadır. Ülkemizde yaşayan köpekgil familyasına ait türlerin diyeti ve habitatları ile ilgili bilgiler oldukça kısıtlı ve doğal alanlarındaki besin tercihleri ile ilgili bilgiler ise yetersizdir. Bu çalışma, Kuzey Batı Anadolu'da kurtların diyetinin ve habitat özelliklerinin belirlenmesi için yapılmıştır. Diyet çalışmasında, araziden toplanan dışkılar (N=76) yıkandıktan sonra, kalıntılar mikroskopta referans örnekleriyle karşılaştırılarak besin türleri teşhis edilmiştir. Dışkılardaki besinlerin oranını belirlemek için ızgara (point frame) yöntemi kullanılmış; hacimsel yüzdeleri, bulunma sıklıkları ve yüzdeleri ve toplam kütleleri belirlenmiştir. Habitat tercihlerini belirlemek için toplam 7500 km² alanda; kurt bulunan 48 nokta ile, rastgele belirlenen 48 noktanın mevcut habitat özellikleri karşılaştırılmıştır. ArcGIS programı kullanılarak her noktanın etrafına 2500 m yarı çapında tampon oluşturulmuştur. Bölgedeki tüm meşcere sınıfları beş habitat sınıfına indirgenmiş ve alanların kurtlar tarafından kullanılıp kullanılmadığı seçim oranıyla (w) hesaplanmıştır. Her iki veri setinin eğim, bakı, yükseklik, yola ve yerleşim yerlerine uzaklık özellikleri belirlenerek t-testiyle (p<0,05) karşılaştırılmıştır. Diyet çalışması sonucunda dışkılarda ,21 oranında hayvansal, %3,62 oranında bitkisel gıda ve %0,17 oranında çöp bulunmuştur. Kurtların diyetinde toplam 16 farklı besin kategorisi tespit edilmiştir. Kurtların diyetinde yaban domuzu (Sus scrofa), hacimsel (,14) ve bulunma sıklığı olarak (,58) en fazla tespit edilen türdür. Bunu ,74 ve %8,5 bulunma sıklığı oranıyla karaca (Capreolus capreolus) ve kızıl geyik (Cervus elaphus) takip etmektedir. Hayvansal besinlerde ,41 yaban hayvanları, %6,27 evcil hayvanlar, %2,33 küçük memeli türler bulunmaktadır. Habitat tercihlerinde kurtlar daha çok ibreli ormanları (w=1,35), kuzey bakıları (w=2,1) ve % 60-70 eğimli arazileri (w=1,6) seçmişlerdir. Ayrıca kurtlar oranında 1.100 m üzerindeki yüksekliklerde, yerleşim yerlerine ortalama olarak 2.207 m ve otoyollara 5.539 m uzaklıklarda bulundukları belirlenmiştir. Bu çalışmayla kurtların Kuzeybatı Anadolu'da yabani hayvanlarla beslendiği, evcil hayvanlara kısıtlı zarar verdikleri tespit edilmiştir. Kurtların ekolojik özelliklerinin daha iyi anlaşılabilmesi için uzun süreli izleme çalışmalarına ihtiyaç duyulmaktadır. Determination of wild animals' diet is a basic essential study for understanding their ecology, prey-predator relations and human-wildlife conflicts. The information about the diet and habitat preferences of Canid-species in Turkey is very limited and inadequate. This study was conducted to determine the diet and habitat characteristics of wolves in Northwestern Anatolia. In the diet study, collected feaces (N=76) from the field were washed and remains were compared to reference samples by using a microscope to identify the species in the diet. The point-frame method was used to determine the proportion of prey types in the remains of feaces; volumetric percentages, frequency of occurrences, total volume percentages and total biomass were calculated. Habitat preferences in a total of 7500 km2 were studied by comparing 48 wolf-present points and 48 randomly selected points representing available habitat features. ArcGIS program was used to draw 2500 m buffer around each points. All the vegetation classes in the region were reduced to five habitat classes, and the selection rate (w) was calculated whether wolves prefer the habitat feature or not. T-test (p <0.05) was used to determine statistical differences for the distance, slope, elevation, distance to the road and settlement for both data sets. As a result of the diet study, 96.21% meat, 3.62% vegetable food and 0.17% trash were detected in the wolf diet. A total of 16 different food categories were found. The wild boar (Sus scrofa) in terms of volume (56.14%) and frequency of occurrences (81.58%) was the major prey in the diet. This was followed by the roe deer (Capreolus capreolus) and the red deer (Cervus elaphus) with 19.74% and 8.5% the frequency of occurrences respectively. Preys of wolves included 91.41% wild animals, 6.27% domestic animals and 2.33% small mammals. In habitat preferences, wolves preferred coniferous forests with a higher selection rate (w=1.35). The wolves chose the northern aspects (w=2.10) and 60-70% slopes (w=1.6). Besides, about 70% of wolves were detected above 1100 m. It has been found that wolves are located at an average of 2207 m to settlements and 5539 m to the roads. In this study, it was found that wolves mostly feed on wild animals and cause limited damage to domestic animals in the Northwestern Turkey. Long term monitoring studies are needed to better understand the ecology of wolves in Turkey.