ПОЭЗИЯ АКИБА

• Published in: Dergi Karadeniz
• Main Author: İÇLİ, Ahmet
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Turkish
• Published: Hayrettin İVGİN 2017
• Subjects: Акыб,Сюкюти,классическая турецкая литература,стихотворение,публикация; Âkıb,Sükûtî,classical Turkish literature,poetry,magazine; Âkıb,Sükûtî-zâde,Klasik Türk edebiyatı,şiir,mecmua; Talik; талик
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kdeniz/issue/33493/348762; https://doi.org/10.17498/kdeniz.348762

В настоящее время в различных библиотеках Турции и за ее пределамисохранились турецкие рукописи Османского периода на арабской графике. Нашазадача заключается в том, чтобы дать больше информации и распределить этипубликации и произведения. Так как каждая публикация несомненно прольет особыйсвет в истории литературы. Однако антология и биография некоторый поэтов и ихпоэтических произведений мало известна или неизвестна, поэтому изучение данныхисточников открыло бы их значимость в истории литературы.Не сохранились антология и биографические источники Акыба, поэта конца XVII века и начала XVIII века. О существовании поэта упоминается в отделе рукописей библиотекиСейфеттина Озге Университета им. Ататюрка.В большей части представлены материалы, написанные в стиле арабского письма(талик), принадлежащие перу поэта, которые содержат информацию об его отцеСюкути оглу. Данные о том, что упомянутый Сюгути является поэтом Фенни Сюгути, илиисполняющий обязанности кади Омер Сюгути, или другой какой-либо Сюгути, неимеются.Также не сохранились данные о настоящем имени поэта, даты жизни и смерти. Однако в прозведениях его современников поэтов Наили и Агаха, живших в XVII- начале XVIII века, наиболее раннее из двух стихотворений поэтадатируется XVII столетием.Большпя часть публикаций поэта приходится на XVII- начале XVIII вв. О реальности Акыба свидетельствект то, чтопоследняя публикация его была в XVIII веке. Арабский псевдоним поэта “ﻋﺎﻘﺐ” =Акиб/Акыб, состоящий из одной арабскойбуквы “ﻋﻘﺐ”, имеет двойственное значение. Оно былосвязано с именем посланника пророка Мухаммеда, а позже приобрело смысл«одаренный, гениальный».Его творчество, как и поэзия двухупомянутых выше поэтоы, продолжало традиции Себхи Хинди. В нашем распоряженииимеются 23 газель, 2 стихотворения и одно шестишие мусаддас,написанные размеренным, ровным слогом.Кроме этого, анализируются несколько других стихотворений. В данномисследовании будут представлены сведения о жизни и творчестве Акыба, а такжепереводы его произведений на современный турецкий язык. Many manuscriptswritten in Turkish with Arabic letters in the Ottoman period can be seen indifferent libraries of the world as well as in the Turkish libraries for thetime being. The classification and presentation of these artifacts/magazinesare among our important tasks. Because, each magazine definitely has a smalldetail that will offer an insight into the history. However, the magazineswhich contain poems belonging to some poets which we have not come across inbiographical works and collections of bibliographies are important sources toshed light on the literature history.There is no informationon biographical sources and collections of bibliographies about Âkıb, who isestimated to have lived in the late 17th and early 18th centuries. The onlyinformation belonging to the poet's existence is found in a magazine located inthe Seyfettin Özege Manuscript Library of Erzurum Atatürk University.The information thatÂkıb is one of Sükûtî-zāde family is seen in the first poem “tahmis”, the actof adding three verses to the beginning of each couplet of a gazelle, belongingto the poet in the magazine mainly written in the talik calligraphy. There is noclear information as to whether the aforesaid Sükûtî is the poet Fennî Sükûtîwho lived at that time, Ömer Sükûtî who was in charge as the Cadi, or anotherSükutî.The date of birth anddeath of Âkıb is also unknown, for which we do not know what the real name is,either. However, it is concluded that the poet is the poet of 17th century, atthe earliest, based on the two tahmisses written in their gazelles by Nâîlî,one of the 17th century poets, and Âgâh, who lived in the late 17th and early18th centuries. It is seen that the poets who have poetry in the magazine aremostly the 17th and 18th century poets. This gives us the clue that Âkıb is an18th century poet, at the latest.The poet's pseudonym is “ﻋﺎﻘﺐ” = Âkıb/Âkib; it is the present participle of the Arabic word “ﻋﻘﺐ”, which means the one who comes from behind another one. Theword, which also became an adjective to Prophet Muhammad (peace be upon him)because he comes after the other prophets, also means the deputy of a personwho is actually in charge of a mission and the one who is the next mostauthoritative person. Based on the factthat Âkıb wrote tahmisses to poets such as Nâîlî and Âgâh and with reference tohis style in his other gazelles, it can be said that Âkıb is a poet who adoptsthe Sebk-i Hindî style. We have 23 gazelles, 2 tahmisses and 1 museddes of thepoet who has a fluent style and a relaxed way of saying. In addition to these,there are a few couplets belonging to the poet in the magazine.In this work, Âkıb’spoems found in the magazine will be transferred to the letters of our day afterbriefly giving information about the poet in the light of the availableinformation. Yurtiçindeki ve yurtdışındakikütüphanelerde Osmanlı döneminden kalma birçok yazma eser bulunmaktadır. Arapharfi ile yazılmış bu eserlerin arasında divanlar, mesneviler, bilimsel eserlerve daha birçok türün yanında mecmualar da bulunmaktadır. Her bir mecmua/eser,potansiyel olarak tarihe ışık tutacak küçük bir ayrıntıyı taşıyabilir. Özelliklede taşrada kalmış ya da büyük şairler arasında yer edinememiş şairlerin diğerkaynaklarda yer almayan şiirlerini, eserlerini ve hayatları hakkında bilgileri ihtivaedebilir.Çalışmada hakkında tezkirelerde ve diğer biyografikkaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmayan Âkıb’ın, Erzurum Atatürk ÜniversitesiSeyfettin Özege Yazma Eser Kütüphanesi ASL 568 Mec. 26 numarada kayıtlımecmuadan hareketle, şiirleri gün yüzüne çıkarılmaktadır.Âkıb’ın asıl adı, doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir.Fakat şairin 17. Yüzyıl şairlerinden Nâîlî ve 17. yüzyıl sonu ile 18. yüzyılbaşlarında yaşamış Âgâh’ın gazellerine yazmış olduğu iki tahmisten hareketle enerken 17. yüzyıl şairi olduğu kanaatine varılır. Mecmuada şiirleri bulunanşairlerin büyük oranda 17 ve 18. yüzyıl şairleri olduğu göz önüne alınırsaÂkıb’ın da en geç 18. yüzyıl şairi olduğu söylenebilir.Mecmuada şaire ait ilk manzumede (tahmiste) Âkıb’ınSükûtî-zādelerden olduğu bilgisi vardır. Bahsi geçen Sükûtî’nin o dönemdeyaşayan şair Fennî Sükûtî veya Kadılık görevlerinde bulunan Ömer Sükûtî ya dabaşka bir Sükûtî mi olduğuna dair elimizde net bir bilgi yoktur.Şairin mahlası “ﻋﺎﻘﺐ” = Âkıb/Âkib, Arapça bir kelime olan “ﻋﻘﺐ” kelimesinin ismi faili olup bir diğerininarkasından gelen anlamındadır. Diğer peygamberlerden sonra gelmesi dolayısıylaHz. Muhammed’e de sıfat olan kelime, bir görevde asil olan kişinin vekili, dahasonra en yetkili kişi anlamına da gelir. Âkıb’ın Nâîlî ve Âgâh gibi şairlere tahmisler yazmasıve diğer gazellerindeki üslubundan hareketle Sebk-i Hindî üslubunu benimseyenbir şair olduğu söylenebilir. Akıcı bir üsluba ve rahat bir söyleyişe sahipşairin elimizde 23 gazeli 2 tahmisi 1 müseddesi bir de rubaisi bulunmaktadır. Bunların yanısıra mecmuada şaire ait birkaç beyit daha vardır.Makalede Âkıb hakkında eldeki bilgiler ışığında kısaca bilgiverildikten sonra şairin mecmuada geçen şiirleri günümüz harflerineaktarılacaktır.