"De ki: Tevrat'ı Getirin de Okuyun" Tefsirde Kitab-ı Mukaddes'ten Nakilde Bulunmanın Meşruiyeti Bağlamında Bikâî-Sehâvî Polemiği

Tefsirlerde yabancı kökenli bilgilerin, özellikle de Yahudi ve Hıristiyan kültürüne dayanan şifahî rivayetlerin nakli, kökleri ilk dönmelere uzanan çeşitli meşruiyet tartışmalarına sebep olmuştur. Meselenin diğer bir boyutunu ise onların kutsal kitaplarıyla meşgul olmak ve/veya bunlardan doğrudan na...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Kaya, Mesut
Format: Text
Language:Turkish
Published: Zenodo 2013
Subjects:
Online Access:https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.3344423
https://zenodo.org/record/3344423
Description
Summary:Tefsirlerde yabancı kökenli bilgilerin, özellikle de Yahudi ve Hıristiyan kültürüne dayanan şifahî rivayetlerin nakli, kökleri ilk dönmelere uzanan çeşitli meşruiyet tartışmalarına sebep olmuştur. Meselenin diğer bir boyutunu ise onların kutsal kitaplarıyla meşgul olmak ve/veya bunlardan doğrudan nakilde bulunmak, bir başka deyişle kitabî bilgilerin nakli oluşturmaktadır. Bunun meşruiyeti ile ilgili de çeşitli tartışmalar yapılmış ve bu tartışmalar içerisinde bunun caiz olduğunu düşünenler kadar, mekruh hatta haram olduğuna hükmedenler bile olmuştur. IX. hicri asra gelindiğinde ise problem etrafında çok ciddi polemikler meydana gelmiş ve iki uç görüş ortaya çıkmıştır. Bu makale, dönemin iki önemli ismi Bikâî (ö. 885/1480) ile Sehâvî (ö. 902/1497) arasında, söz konusu probleme ilişkin cereyan eden bir polemiği ele alacaktır. "Say: Bring the Torah and Recite It" al-Biqa'I-Al-Sakhawi Polemics in the Context of Legitimacy of Quoting the Bible in Quran Exegesis The quotation of some non-Islamic traditions, particularly those basing on Jewish and Christian cultures, in Quran exegesis has raised some legitimacy debates which may be traced to the first ages. On the other hand, being interested in and/or citing from their Scriptures constitutes the other part of the problem. Some arguments have been made on the legitimacy of such citations and consequently there have been those who regard this as lawful and those who think that it is reprehensible or even illegitimate. In the nineth century of the Hijrah, many serious polemics appeared on the problem and two extreme thoughts were seen. This paper treats a debate on the problem between two prominent figures of the century, al-Biqa'i (d. 885/1480) and al-Sakhawi (d. 902/1479). https://www.marife.org/marife/article/view/668 : Atıf / Cite as: Kaya, Mesut. ""De ki: Tevrat'ı Getirin de Okuyun" Tefsirde Kitab-ı Mukaddes'ten Nakilde Bulunmanın Meşruiyeti Bağlamında Bikâî-Sehâvî Polemiği". Marife 13/2 (2013): 85-105. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344424. : {"references": ["Adam, Baki, Yahudi Kaynaklar\u0131na G\u00f6re Tevrat, P\u0131nar, \u0130stanbul, 2002.", "Ahmed Halil, es-Seyyid, Ne\u015f'et\u00fc't-Tefs\u00eer f\u00ee K\u00fct\u00fcbi'l-Mukaddese ve'l-Kur'\u00e2n, el-Vek\u00e2let\u00fc'\u015f-\u015eark\u0131yye, \u0130skenderiye, 1373-1954.", "Ba\u011fd\u00e2d\u00ee, Hat\u00eeb, el-C\u00e2mi li-Ahl\u00e2k\u0131'r-R\u00e2vi ve \u00c2d\u00e2bi's-S\u00e2mi', thk. Mahmud et-Tahh\u00e2n, Mektebet\u00fc'l-Me\u00e2rif, Riyad, ts.", "Ba\u011fdatl\u0131 \u0130smail Pa\u015fa, Hediyyet\u00fc'l-\u00c2rif\u00een Esm\u00e2\u00fcl M\u00fcellif\u00een ve \u00c2s\u00e2ru'l-Musannif\u00een, \u0130stanbul, 1951.", "Beyz\u00e2v\u00ee, Nas\u0131ruddin Eb\u00fb Said, Env\u00e2ru't-Tenz\u00eel ve Esr\u00e2ru't-Te'v\u00eel, thk. M. Abdurrahman el-Mara\u015fl\u00ee, Ihy\u00e2\u00fc't-T\u00fcr\u00e2si'l-Arab\u00ee, Beyrut, 1418.", "Bik\u00e2\u00ee, Burh\u00e2neddin, el-Akv\u00e2l\u00fc'l-Kad\u00eeme f\u00ee'n-Nakl mine'l-K\u00fct\u00fcbi'l-Kad\u00eeme, thk. Muhammed Mursi el-H\u00fbli, Mecellet\u00fc'l-Maht\u00fbt\u00e2ti'l-Arabiyye, 1401/1980, XXVI/2, s. 37-96.", "Bik\u00e2\u00ee, Burh\u00e2neddin, Nazm\u00fc'd-D\u00fcrer f\u00ee Ten\u00e2s\u00fcbi'l-\u00c2y\u00e2t ve's-S\u00fcver, D\u00e2ru'l-Kit\u00e2bi'l-\u0130sl\u00e2m\u00ee, Kahire, ts.", "Bilmen, \u00d6mer Nasuhi, B\u00fcy\u00fck Tefsir Tarihi, Diyanet \u0130\u015fleri Reisli\u011fi Yay\u0131nlar\u0131, Ankara, 1960.", "C\u00e2h\u0131z, Eb\u00fb Osman, er-Red ale'n-Nas\u00e2r\u00e2, Res\u00e2ilu'l-C\u00e2h\u0131z i\u00e7inde, Mektebet\u00fc'l-Hanc\u00ee, M\u0131s\u0131r, 1399/1979.", "C\u00fcveyn\u00ee, Abd\u00fclmelik b. Muhammed, \u015eif\u00e2\u00fc'l-\u011eal\u00eel f\u00ee Bey\u00e2ni m\u00e2 Vakaa fi't-Tevr\u00e2ti ve'l-\u0130nc\u00eeli mine't-Tebd\u00eel, thk. Ahmed H\u0131c\u00e2z\u00ee es-Saka, el-Mektebet\u00fc'l-Ezheriyye, Kahire, ts.", "Goldziher, Ignaz, \"Ehl-i Kitaba Kar\u015f\u0131 \u0130slam Polemi\u011fi II\", \u00e7ev. Cihad Tun\u00e7, Ankara \u00dcniversitesi \u0130lahiyat Fak\u00fcltesi Dergisi, S. 5 Ankara, 1982, s. 249-277.", "Gutas, Dimitri, Yunanca D\u00fc\u015f\u00fcnce Arap\u00e7a K\u00fclt\u00fcr \u00e7ev. L\u00fctf\u00fc \u015eim\u015fek, Kitap Yay\u0131nevi, \u0130stanbul, 2001.", "H\u0131d\u0131r, \u00d6zcan, Yahudi K\u00fclt\u00fcr\u00fc ve Hadisler, \u0130nsan, \u0130stanbul, 2006.", "Hudayr, Abd\u00fclkerim, B\u00fcl\u00fb\u011fu'l-Mer\u00e2m \u015eerhi, http://www.khudheir.com/audio/1863; M\u00fcltek\u00e2 Ehli'l-Had\u00ees IV, el-Mektebet\u00fc'\u015f-\u015e\u00e2mile 3.42 i\u00e7inde.", "\u0130bn Abdilberr, Eb\u00fb Amr, C\u00e2miu Bey\u00e2nil'l-Ilmi ve Fadlih\u00ee, thk. Ebu'l-E\u015fb\u00e2l ez-Z\u00fcheyr\u00ee, D\u00e2ru \u0130bni'l-Cevz\u00ee, Suud, 1414-1994.", "\u0130bn\u00fc'l-Es\u00eer, Ebu's-Se\u00e2d\u00e2t Mecd\u00fcddin, en-Nih\u00e2ye f\u00ee \u011ear\u00eebi'l-Had\u00ees ve'l-Eser, thk. Tahir Ahmet ez-Z\u00e2v\u00ee, el-Mektebet\u00fc'l-Ilmiyye, Beyrut, 1399/1979.", "\u0130bn Hacer el-Askal\u00e2n\u00ee, Fethu'l-B\u00e2r\u00ee \u015eerhu Sah\u00eeh\u0131'l-Buh\u00e2ri, n\u015fr. Muh\u0131bb\u00fcdd\u00een el-Hat\u00eeb, D\u00e2ru'l-Ma'rife, Beyrut, 1379.", "\u0130bn Hacer el-Askal\u00e2n\u00ee, N\u00fczhet\u00fc'n-Nazar f\u00ee Tavz\u00eehi Nuhbet\u00fc'l-Fiker, thk. Nureddin Itr, Matbaat\u00fc's-Sabah, D\u0131me\u015fk, 1421/2000.", "\u0130bn Hald\u00fbn, Abdurrahman b. Muhammed, Mukaddime, \u00e7ev. Halil Kendir, Yeni \u015eafak, \u0130stanbul, 2004.", "\u0130bn Hazm, Eb\u00fb Muhammed, el-Fasl fi'l-Milel el-Ehv\u00e2' ve'n-Nihal, Mektebet\u00fc'l-Hanc\u00ee, Kahire, ts.", "\u0130bn Kes\u00eer, Ebu'l-Fida', Tefs\u00eeru'l-Kur'\u00e2ni'l-Az\u00eem, thk. Sami b. Muhammed Sel\u00e2me, D\u00e2ru T\u00eebe, 1420/1999.", "\u0130bn Kes\u00eer, Ebu'l-Fida', el-Bid\u00e2ye ve'n-Nih\u00e2ye, thk. Ali \u015e\u00eer\u00ee, Ihy\u00e2\u00fc't-T\u00fcr\u00e2s, 1408/1988.", "\u0130bn Kes\u00eer, Ebu'l-Fida', K\u0131sasu'l-Enbiya, thk. Mustafa Abd\u00fclvahid, Matbaat\u00fc D\u00e2r\u0131't-Te'l\u00eef, Kahire, 1388/1968.", "\u0130bn\u00fc'l-Cevz\u00ee, Ebu'l-Ferec, Kit\u00e2bu'l-Kuss\u00e2s ve'l-M\u00fczekkir\u00een, thk. Muhammed Za\u011flul, D\u00e2ru'l-K\u00fct\u00fcbi'l-Ilmiyye, Beyrut, 1406/1986.", "\u0130bn\u00fc'l-Im\u00e2d, Abd\u00fclhay, \u015eezer\u00e2t\u00fc'z-Zeheb f\u00ee Ahb\u00e2ri Men Zeheb, thk. Mahmud Arnavud, Daru \u0130bn Kesir, D\u0131me\u015fk, 1406/1986.", "K\u00e2d\u00ee Abdulcabb\u00e2r, el-Mu\u011fn\u00ee f\u00ee Ebv\u00e2bi't-Tevhid ve'l-Adl, el-M\u00fcesseset\u00fc'l-M\u0131sriyye, ts.", "K\u00e2fiyec\u00ee, Muhyiddin, el-Muhtasar f\u00ee Ilmi't-T\u00e2r\u00eeh, thk. Franz Rosenthal, Ilm\u00fc't-T\u00e2r\u00eeh \u0131nde'l-M\u00fcslim\u00een i\u00e7inde, er-Ris\u00e2le, Beyrut, 1403- 1983.", "K\u00e2s\u0131m\u00ee, Cemal\u00fcddin, Meh\u00e2sin\u00fc't-Te'v\u00eel, thk. Muhammed B\u00e2sil, D\u00e2ru'l-K\u00fct\u00fcbi'l-Ilmiyye, Beyrut, 1418.", "K\u00e2tip \u00c7elebi, Ke\u015ffu'z-Zun\u00fbn an Es\u00e2mi'l-K\u00fct\u00fcb ve'l-F\u00fcn\u00fbn, Mektebet\u00fc'l-M\u00fcsenn\u00e2, Ba\u011fdat, 1941.", "Kehh\u00e2le, \u00d6mer, Mu'cem\u00fc'l-M\u00fcellif\u00een, Mektebet\u00fc'l-M\u00fcsenn\u00e2, Beyrut, ts.", "Kett\u00e2n\u00ee, Muhammed Abd\u00fclhay, et-Ter\u00e2t\u00eebu'l-\u0130d\u00e2riyye, \u00e7ev. Ahmet \u00d6zel, \u0130z, \u0130stanbul, 1993.", "Kitab-\u0131 Mukaddes/Kutsal Kitap, Kitab\u0131 Mukaddes \u015eirketi, \u0130stanbul, 2009.", "M\u00e2verd\u00ee, Ebu'l-Hasen, el-H\u00e2v\u00ee el-Keb\u00eer, thk. Ali Muhammed, D\u00e2ru'l-K\u00fct\u00fcbi'l-Ilmiyye, Beyrut, 1999.", "M\u00fcslim, Mustafa, Meb\u00e2his fi't Tefs\u00eeri'l Mevd\u00fb\u00ee, D\u00e2ru'l Kalem, D\u0131me\u015fk, 1989.", "R\u00e2z\u00ee, Fahreddin, Mef\u00e2tihu'l-\u011eayb, \u0130hy\u00e2\u00fc't-T\u00fcr\u00e2si'l-Arab\u00ee, Beyrut, 1420.", "Seh\u00e2v\u00ee, \u015eems\u00fcddin, ed-Dav'\u00fc'l-L\u00e2mi' li-Ehli'l-Karni't-T\u00e2si', D\u00e2ru Mektebeti'l-Hay\u00e2t, Beyrut, ts.", "Seh\u00e2v\u00ee, \u015eems\u00fcddin,el-\u0130'l\u00e2n bi't-Tevb\u00eeh limen Zemme't-Te'r\u00eeh, thk. Franz Rosenthal, Arap\u00e7a tr. Salih Ahmed el-Il\u00e2, er-Ris\u00e2le, Beyrut, 1407/1986.", "Seh\u00e2v\u00ee, \u015eems\u00fcddin,et-Tuhfet\u00fc'l-Lat\u00eefe f\u00ee Tarihi'l-Med\u00eeneti'\u015f-\u015eer\u00eefe, D\u00e2ru Mektebeti'l-Hayat, Beyrut, ts.", "Seh\u00e2v\u00ee, \u015eems\u00fcddin,Fethu'l-Mu\u011f\u00ees bi-\u015eerh\u0131 Elfiyeti'l-Had\u00ees, thk. Ali H\u00fcseyin Ali, Mektebet\u00fc's-S\u00fcnne, M\u0131s\u0131r, 1424/2003.", "\u015e\u00e2fi\u00ee, Muhammed \u0130bn \u0130dris, er-Ris\u00e2le, thk. Ahmed M. \u015e\u00e2kir, Mektebet\u00fc'l-Haleb\u00ee, M\u0131s\u0131r, 1358/1940.", "\u015e\u00e2fi\u00ee, Muhammed \u0130bn \u0130dris, el-\u00dcmm, D\u00e2ru'l-Marife, Beyrut, 1410-1990.", "Tahav\u00ee, Eb\u00fb Ca'fer, \u015eerhu M\u00fc\u015fkili'l-\u00c2s\u00e2r, thk. \u015euayb Arnavut, M\u00fcesseset\u00fc'r-Ris\u00e2le, 1415.", "Tora ve Aftara, \u00e7ev. Mo\u015fe Farsi, G\u00f6zlem Gazetecilik Bas\u0131n Yay\u0131n A. \u015e. \u0130stanbul, 2007.", "Uzun\u00e7ar\u015f\u0131l\u0131, \u0130smail Hakk\u0131, Osmanl\u0131 Devleti Te\u015fkil\u00e2t\u0131na Medhal, T\u00fcrk Tarih Kurumu, Ankara, 1988.", "Yi\u011fit, \u0130smail, \"Memlukler\", D\u0130A, XXIX.", "Zemah\u015fer\u00ee, Ebu'l-K\u00e2s\u0131m, el-Ke\u015f\u015f\u00e2f an Hak\u00e2\u0131k\u0131 \u011eav\u00e2m\u0131d\u0131't-Tenz\u00eel, D\u00e2ru'l-Kit\u00e2b el-Arab\u00ee, Beyrut, 1407.", "Zeydan, Corci, et-Temedd\u00fcn\u00fc'l-\u0130sl\u00e2m\u00ee, Mektebet\u00fc'l-Hay\u00e2t, Beyrut, ts."]}