Mekki Ayetlerde Kadın Tasavvurunun İnşasında Ahlaki Zemin

Mekke'de inzal olup insan cinsinin aklıyla tefsir ve te'vile dönüşen ilahi metin o günden itibaren beşerin anlam dünyasına değer katmaya devam etmektedir. İlahi mesajın buluştuğu coğrafyanın temel karakteri, erkeğin ontolojik olarak üstün, kadının ise eksik, zayıf ve hatta ikincil varlık o...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Tan, Zeki
Format: Text
Language:Turkish
Published: Zenodo 2012
Subjects:
Bak
Online Access:https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.3344382
https://zenodo.org/record/3344382
Description
Summary:Mekke'de inzal olup insan cinsinin aklıyla tefsir ve te'vile dönüşen ilahi metin o günden itibaren beşerin anlam dünyasına değer katmaya devam etmektedir. İlahi mesajın buluştuğu coğrafyanın temel karakteri, erkeğin ontolojik olarak üstün, kadının ise eksik, zayıf ve hatta ikincil varlık olduğu şeklindedir. İlahi iradenin Kur'an-ı Kerim ile Mekke toplumunda cinsiyet farklılığına hiyerarşik bir anlam yükleyerek erkeklerin asıl, kadınların ise ikincil bir varlık olmadığının, zihinsel, duygusal ve fiziksel olarak farklılıkların her iki cins için de olabileceği tutumuna çözüm üretmeye verdiği cevaptır. Mekke'de nazil olan sûrelere bakıldığında "kadın prototiplerin" öne çıkan özelliklerinin Mekke'de yeni bir kadın kimliği ve anlayışı inşasına yönelik olduğu görülmektedir. Bunun da Arap toplumunun sosyal ve bireysel hayatının oluşumuna ahlaki ve olumlu bir bakış açısı kazandırdığı açıktır. Bu bağlamda özellikle Hz. Meryem'in önemli bir konumu vardır. Zira Yahudilikte aşağılanan, Hıristiyanlıkta ilahlaştırılan Meryem'in, Kur'an'da Allah'a olan bağlılığı, adanmışlığı, tertemiz oluşu, seçilmişlik ve üstünlüğün temsilcisi olarak Hıristiyan ve Yahudilerin fazla bu-lunmadığı bir ortamda gündeme alınması, kadının vahiyle kişilik kazanması ve prototip olarak sunulması sebebiyle oldukça dikkat çekicidir. Moral Background in the Construction of Woman Concept in Meccan Surahs The holy text which was delivered in Mecca and interpreted and explained by the mind of humanbeings continues enriching the moral world of the people as of that day. The basic argument of the geography to which the holy message was delivered was that the man is ontologically superior and the women are weak, incapable and even surordinate creatures. The holy will gave a hierarchical meaning to the gender difference in the Meccan community with the Koran and strived at eliminating the attitude that men are superior and women are subordinate creatures by emphasizing that mental and physical insufficiencies can be in question for both genders. When surahs delivered in Mecca are considered, it is seen that "woman prototypes" try to construct a new woman paradigm in Mecca with their outstanding characteristics. It is obvious that this situation brought a moral and positive viewpoint to the formation of a social subconscious in the Arabian community. In the context, the Mother Mary has a really important position. While the Mother Mary is despised in Judaism and divinized in Christianism, she is mentioned in Koran with her loyalty and commitment to God and her purity as well as being the representative of uniqueness and superiority in an environment where Christians and Judaists do not present intensely. This is considerably outstanding as the concept of woman is personalized with re-velation and presented as a prototype. https://www.marife.org/marife/article/view/644 : Atıf / Cite as: Tan, Zeki. "Mekki Ayetlerde Kadın Tasavvurunun İnşasında Ahlaki Zemin". Marife 12/3 (2012): 115-137. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344382. : {"references": ["A\u011f\u0131rman, Mustafa, \"Hz. Peygamber'in Anneleri\", EKEV Akademi Dergisi, y\u0131l. 2007, S. 32, Erzurum 2007.", "Akdemir, Salih, \"Tarih Boyunca ve Kur'an-\u0131 Kerim'de Kad\u0131n\", \u0130slami Ara\u015ft\u0131rmalar, y\u0131l. 1991, S. 4, Ankara 1991.", "\u00c2lusi, Ebu'l-Fadl, Ruhu'l-Me\u00e2ni fi Tefsiri'l-Kur'\u00e2ni'l-Az\u00eem ve's-Sebi'l-Mes\u00e2ni, D\u00e2ru'l-Fikr, Beyrut 1985.", "\u00c2l\u00fbs\u00ee, Mahm\u00fbd \u015e\u00fckr\u00fc, B\u00fcl\u00fb\u011fu'l-Ereb f\u00ee Ma'rifeti Ahv\u00e2li'l-'Arab, thk. Muhammed Beh\u00e7et el-Eser\u00ee, D\u00e2ru'l-kutubi'l-ilmiyye, Beyrut ty.", "Ayd\u0131n, Mehmet Akif, \"Kad\u0131n-\u0130slam'da Kad\u0131n\", TDV \u0130slam Ansiklopedisi, D\u0130A, XXIV, \u0130stanbul 2001.", "Bardako\u011flu, Ali, \"Cahiliyye D\u00f6neminde Kad\u0131n\", Sosyal Hayatta Kad\u0131n, Ensar Ne\u015friyat, \u0130stanbul 2005.", "Ba\u011f\u00e2vi, Ebu Muhammed, Me\u00e2limu't-Tenzil, (Tefsiru'l-H\u00e2zin Kenar\u0131nda ) M\u0131s\u0131r 1955.", "Bazergan, Mehdi, Kur'an'\u0131n N\u00fcz\u00fbl S\u00fcreci, \u00e7ev. Yasin Demirk\u0131ran, Muhammed Feyzullah, Ankara 1998.", "Bigiyef, Carullah Musa, Kur'an-\u0131 Kerim Ayet-i Kerimelerinin Nurlar\u0131 Huzurunda Hatun, Hz. Mehmet, G\u00f6rmez, Kitabiyat, Ankara 1999.", "Ai\u015fe, Abdurrahman, Bintu'\u015f-\u015eat\u0131', Rasulullah\u0131n K\u0131zlar\u0131 ve Torunlar\u0131, \u00e7ev. \u0130smail Kaya, Uysal Kit. Konya 1987.", "Cevad, Ali, Mufassal fi Tarihi'l-Arap Kable'l-\u0130slam, Ba\u011fdat 1992.", "C\u00fccelo\u011flu, Do\u011fan, \u0130leti\u015fim Donan\u0131mlar\u0131, Remzi Kitabevi, \u0130stanbul 2002.", "\u00c7a\u011fatay, Ne\u015fet, \u0130slam D\u00f6nemine Dek Arap Tarihi, Ankara 1989.", "\u00c7a\u011f\u0131l, Necdet, \"\u0130slam \u00d6ncesi Mekke Toplumunda Kad\u0131n\", Kur'an'\u0131n Anla\u015f\u0131lmas\u0131na Katk\u0131s\u0131 A\u00e7\u0131s\u0131ndan Kur'an \u00d6ncesi Mekke Toplumu, \u0130stanbul 2011.", "Dilma\u00e7, Meryem, Kur'an'da Kad\u0131n\u0131n Konumu ve \u00dcmm\u00fc Musa \u00d6rne\u011fi, Y\u00fcz\u00fcnc\u00fc Y\u0131l \u00dcniversitesi, Sosyal Bilimler Enstit\u00fcs\u00fc, (Bas\u0131lmam\u0131\u015f Y\u00fcksek Lisans Tezi), Van 2007.", "Duman, Zeki, Bey\u00e2nu'l-Hak Kur'\u00e2n-\u0131 Ker\u00eem'in N\u00fczul S\u0131ras\u0131na G\u00f6re Tefsiri, Fecr Yay\u0131nlar\u0131, Ankara 2008.", "Draz, Muhammed Abdullah, Kur'an'a Giri\u015f, \u00e7ev. Salih Akdemir, Kitabiyat Yay\u0131nlar\u0131, Ankara 2000.", "Draz, Muhammed Abdullah, Kur'\u00e2n Ahlak\u0131, \u00e7ev. Emrullah Y\u00fcksel, \u00dcnver G\u00fcnay, \u0130z Yay\u0131nc\u0131l\u0131k \u0130stanbul 1993.", "Esed, Muhammed; Kur'an Mesaj\u0131 \u2013Meal-Tefsir-, \u00e7ev. Cahit Koytak, Ahmet Ert\u00fcrk, \u0130stanbul 1999.", "Fidan, Hafsa, Kur'an'da Kad\u0131n \u0130mgesi, Ankara \u00dcniversitesi Sosyal Bilimler Enstit\u00fcs\u00fc, (Yay\u0131nlanmam\u0131\u015f Doktora Tezi), Ankara 2005.", "G\u00f6kk\u0131r, Bilal, Meryem S\u00fbresi Tefsiri Metin ve Yorum \u0130ncelemesi, Fecr Yay\u0131nlar\u0131, Ankara 2009.", "G\u00fcrlevik, Safiye, Mekki S\u00fbrelerde Kad\u0131n (Razi \u00d6rne\u011fi) Ankara \u00dcniversitesi Sosyal Bilimler Enstit\u00fcs\u00fc, (Bas\u0131lmam\u0131\u015f Y\u00fcksek Lisans Tezi), Ankara 2006.", "Hamidullah, Muhammed, \u0130sl\u00e2m Peygamberi, \u00e7ev. S\u00e2lih Tu\u011f, \u0130rfan Yay\u0131nevi, \u0130stanbul 1980.", "Harman, \u00d6mer F., \"Meryem\", TDV \u0130slam Ansiklopedisi, D\u0130A, Ankara 2004, XXIX, 241-257.", "Harman, \u00d6mer F., \"Musa\" , TDV \u0130slam Ansiklopedisi, D\u0130A, \u0130stanbul 2006, XXXI, 207-208.", "Hazin, Ali b. Muhammed; L\u00fcbabu't-Te'vil fi Me\u00e2ni't-Tenzil, M\u0131s\u0131r 1955.", "Hatibo\u011flu, M. Sait \"\u0130slam'\u0131n Kad\u0131na Bak\u0131\u015f\u0131\", \u0130slami Ara\u015ft\u0131rmalar, y\u0131l. 1991, S. 4, Ankara 1991.", "\u0130bn \u00c2\u015fur, Muhammed, et-Tahrir ve't-Tenvir, Tunus 1984.", "\u0130bnu'l-Esir, el-Cezeri, \u00dcsdu'l-\u011eabe Fi Ma'rifeti's-Sahabe, ty.", "\u0130bn Hacer, \u015eemsuddin Ahmed b. Ali, el-Askalan\u00ee, el-\u0130s\u00e2be fi Temyizi's-Sahabe, M\u0131s\u0131r, 1328.", "\u0130bn Hi\u015fam, Ebu Abdilmelik; es-Siretu'n-Nebeviyye, Beyrut1990.", "\u0130bn Manzur, Ebu'l-Fadl Cemaluddin, Lisanu'l-Arab, Kahire ty.", "Ra\u011f\u0131b, el-\u0130sfah\u00e2ni, el-M\u00fcfred\u00e2t fi Garibi'l-Kur'\u00e2n, Kahraman Yay\u0131nlar\u0131, \u0130stanbul 1986.", "Kara, Necati, Bikai ve Tefsirdeki Metodu, Y\u00fcz\u00fcnc\u00fc Y\u0131l \u00dcniversitesi \u0130lahiyat Fak\u00fcltesi Yay. Van 1994.", "Kara, Necati, Kur'an'a G\u00f6re Hz. Musa Firavun ve Yahudiler, \u0130stanbul 1989.", "Karsl\u0131, H. \u0130brahim, Kur'an Yorumlar\u0131nda Kad\u0131n Sosyo-K\u00fclt\u00fcrel \u00c7evrenin Kur'an Yorumlar\u0131ndaki Yans\u0131malar\u0131, Ra\u011fbet Yay\u0131nlar\u0131, \u0130stanbul 2003.", "Kurtubi, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed el-Ens\u00e2ri, el-C\u00e2mi' li Ahkami'l-Kur'\u00e2n, Daru'l-Fikr, Beyrut ty.", "Kutub, Seyyid, Fizilali'l-Kur'\u00e2n, Beyrut 1980.", "K\u00f6yl\u00fc, Mustafa, K\u00fcresel Ahlak E\u011fitimi, \u0130stanbul 2006.", "K\u00fc\u00e7\u00fck, H\u00fclya-Ceyhan, Semih, \"Rabia el-Adeviyye\", TDV \u0130slam Ansiklopedisi, D\u0130A, \u0130stanbul 2007, XXXIV, 380-382.", "Maranc\u0131, Narime, Hukuk Felsefesi A\u00e7\u0131s\u0131ndan Kur'an'da Kad\u0131n, Sel\u00e7uk \u00dcniversitesi, Sosyal Bilimler Enstit\u00fcs\u00fc, (Bas\u0131lmam\u0131\u015f Doktora Tezi), Konya 2002.", "Maturid\u00ee, Ebu'l-Mansur Muhammed b. Muhammed, Te'vilatu'l-Kur'\u00e2n, thk. Murad S\u00fcl\u00fcn, \u0130stanbul 2007.", "Mevdudi, Ebu'l-Ala, Tefhimu'l-Kur'\u00e2n, \u00e7ev. Heyet, \u0130nsan Yay\u0131nlar\u0131, \u0130stanbul 1991.", "Nisaburi, H\u00e2kim Ebu Abdillah Muhammed b. Abdillah, M\u00fcstedrek 'Ale's-Sahihayn Fi'l-Hadis, Beyrut 1990.", "Platon, Yasalar I, \u00e7ev. Candan \u015eentuna, Saffet Bab\u00fcr, Kabalc\u0131 Yay\u0131nlar\u0131, \u0130stanbul 1998.", "R\u00e2z\u00ee, Zeynuddin Ebu Abdillah Muhammed, Tefsiru Garibi'l-Kur'\u00e2ni'l-Az\u00eem, T\u00fcrkiye Diyanet Vakf\u0131 Yay\u0131nlar\u0131, thk. H\u00fcseyin Elmal\u0131, Ankara 1997.", "R\u00e2z\u00ee, Fahruddin Muhammed b. \u00d6mer, et-Tefsiru'l-Kebir, Beyrut 1982.", "Sambur, Bilal, \"Kad\u0131na Kar\u015f\u0131 \u015eiddet Varolu\u015fa Meydan Okumad\u0131r\", http://www.stargazete.com/ acikgorus/kadina-karsi-siddet-varolusa-meydan-okumadir-haber-413620.htm, Eri\u015fim: 03.05.2012.", "Sava\u015f, R\u0131za, Hz. Muhammed D\u00f6neminde Kad\u0131n, Ravza Yay\u0131nlar\u0131, \u0130stanbul 1991.", "Say\u0131, Ali, Firavun, Haman, ve Karun Kar\u015f\u0131s\u0131nda Hz. Musa, \u0130stanbul 1992.", "Sel\u00e7uk, Sami, Demokrasiye Do\u011fru, Yeni T\u00fcrkiye Yay\u0131nlar\u0131, Ankara 1999.", "S\u00f6ylemez, H\u00fclya, Kur'an'da Kad\u0131n K\u0131ssalar\u0131 -Hz. Musa K\u0131ssas\u0131nda Kad\u0131n-, Ankara \u00dcniversitesi Sosyal Bilimler Enstit\u00fcs\u00fc, (Bas\u0131lmam\u0131\u015f Y\u00fcksek Lisans Tezi), Ankara 2006.", "S\u00fcrer, Eseng\u00fcl, Kad\u0131nlarla ilgili Kur'an Yorumlar\u0131n\u0131n De\u011ferlendirilmesi ve Yeni Bir Yakla\u015f\u0131m Denemesi, Ankara \u00dcniversitesi Sosyal Bilimler Enstit\u00fcs\u00fc, (Bas\u0131lmam\u0131\u015f Doktora Tezi), Ankara 2002.", "Suphi, Salih, Kur'an \u0130limleri, \u00e7ev. M. Sait \u015eim\u015fek, Konya ty.", "Suyuti, Celaluddin, Mu'tereku'l-Akran Fi \u0130'cazi'l-Kur'\u00e2n, Daru'l-Fikri'l-Arabi, ty.", "Suyuti, Celaluddin, el-\u0130tkan Fi Ulumi'l-Kur'\u00e2n, Beyrut 1973.", "\u015eakka, Abdulhalim, \u0130slam Kad\u0131n Ansiklopedisi, \u00e7ev. \u015eaban Hakl\u0131, Fethi G\u00fcng\u00f6r, Denge Yay., \u0130stanbul 2007.", "\u015eim\u015fek, Sait, Hayat Kayna\u011f\u0131 Kur'an Tefsiri, Beyan Yay\u0131nlar\u0131, \u0130stanbul 2012.", "Taber\u00ee, Ebu Ca'fer Muhammed b. Cerir, C\u00e2miu'l-Beyan fi Tefsiri'l-Kur'\u00e2n, Beyrut 1988.", "Tarhan, Nevzat, Kad\u0131n Psikolojisi, Nesil Yay\u0131nlar\u0131, \u0130stanbul 2005.", "Tuncer, Faruk, Kur'an Surelerindeki E\u015fsiz Ahenk, I\u015f\u0131k Yay\u0131nlar\u0131, \u0130stanbul 2003.", "T\u00fcmer, G\u00fcnay, H\u0131ristiyanl\u0131kta ve \u0130slam'da Hz. Meryem, T\u00fcrkiye Diyanet Vakf\u0131 Yay\u0131nlar\u0131, Ankara 1996.", "\u00d6zt\u00fcrk, Mustafa, Cahiliyeden \u0130slamiyete Kad\u0131n, Ankara Okulu Yay\u0131nlar\u0131, Ankara 2012.", "\u00dcnver, Mustafa, Tefsir Us\u00fbl\u00fcnde Mekki-Medeni \u0130lmi, Ondokuz May\u0131s \u00dcniversitesi, Sosyal Bilimler Enstit\u00fcs\u00fc, (Bas\u0131lmam\u0131\u015f Doktora Tezi), Samsun 1998.", "Yaman, Ahmet, \"Kur'an'da Yasan\u0131n Arka Plan\u0131 Olarak Ahlak\", IX Kur'an Sempozyumu, Ankara. 2007.", "Yaran, Cafer Sad\u0131k, Ahlak ve Etik, Ra\u011fbet Yay\u0131nlar\u0131, \u0130stanbul 2010.", "Ya\u015faro\u011flu, M. Kamil, \"Meryem S\u00fbresi\", TDV \u0130slam Ansiklopedisi, D\u0130A, XXIX, 242-243, Ankara 2004.", "Ya\u015faro\u011flu, M. Kamil, \"Kasas S\u00fbresi\", TDV \u0130slam Ansiklopedisi, D\u0130A, \u0130stanbul 2001.", "Y\u00fccet\u00fcrk, Orhan Seyfi, \"Belk\u0131s\", TDV \u0130slam Ansiklopedisi, D\u0130A, \u0130stanbul 1992, V, 420-421.", "Y\u0131ld\u0131r\u0131m, Suat, Kur'an'a Bak\u0131\u015flar, Akademi Yay\u0131nlar\u0131, \u0130zmir 2011.", "Y\u0131lmaz, Mehmet Faik, Ayetler ve Sureler aras\u0131ndaki M\u00fcnasebet, Diyanet \u0130\u015fleri Ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 Yay., Ankara 2005.", "Z\u00e2belavi, Muhammed, Kur'an ve S\u00fcnnette Annelik, \u00e7ev. Yusuf Ertu\u011frul, Uysal Kitabevi, Konya 1992.", "Zemah\u015fer\u00ee, Ebu'l-K\u00e2s\u0131m, el-Ke\u015f\u015f\u00e2f an Hak\u00e2iki't-Te'vilve 'Uy\u00fbni'l-Ak\u00e2vil f\u00ee Vuc\u00fbhi't-Te'vil, Beyrut 1985.", "Zerk\u00e2n\u00ee, Muhammed Abdu'l-Azim, Men\u00e2hilu'l-\u0130rf\u00e2n f\u00ee Ul\u00fbmi'l-Kur'\u00e2n, Beyrut ty.", "Zerke\u015f\u00ee, Bedruddin Muhammed b. Abdillah, el-Burh\u00e2n f\u00ee Ul\u00fbmi'l-Kur'\u00e2n, Beyrut 1988.", "Zevzeni, Ebu Abdillah el-H\u00fcseyn b. Ahmed, \u015eerhu'l-Muallakati's-Seb'a, Beyrut ty."]}