Μεθοδολογική μελέτη για τη διερεύνηση του ρόλου των διττανθρακικών ιόντων στη ρυθμιστική ικανότητα του σάλιου:

• Main Author: Βάραγκας, Γεώργιος Κωνσταντίνου
• Format: Text
• Language: Greek
• Published: Aristotle University of Thessaloniki 2010
• Subjects: Ρυθμιστικό σύστημα; Διττανθρακικά; Αφυδατάση ανθρακικού οξέος; Buffer system; Bicarbonate; Carbonic acid anhydrase; Carbonic acid
• Online Access: https://dx.doi.org/10.26262/heal.auth.ir.122820; https://ikee.lib.auth.gr/record/122820

Στο ανθρώπινο σάλιο υπάρχουν τρία διαφορετικά ρυθμιστικά συστήματα. Το σύστημα των διττανθρακικών ιόντων, των φωσφορικών ιόντων και των πρωτεϊνών. Το σύστημα των διττανθρακικών ιόντων θεωρείται το κυριότερο και λειτουργεί ως ρυθμιστικό σύστημα φάσης. Συγκεκριμένα, πραγματοποιεί τη μεταφορά από τη φάση διάλυσης των HCO-3 στο σάλιο, στην αέρια φάση με τη μορφή CO2, σύμφωνα με την αντίδραση HCO3- + H+ ↔ H2CO3 ↔ H2Ο + CO2, στην οποία εμπλέκεται το ένζυμο αφυδατάση του ανθρακικού οξέος. Η παρούσα μελέτη έχει ως στόχο να αναπτύξει μια μεθοδολογία που να επιτρέπει την συγκριτική ανάλυση των δειγμάτων σάλιου διέγερσης με ή χωρίς απώλεια του εν διαλύσει CO2, που προέρχεται από τα διττανθρακικά ιόντα του σάλιου, ώστε να εκτιμηθεί πιο αποτελεσματικά η σημασία του συστήματος των διττανθρακικών ιόντων στη ρυθμιστική ικανότητα του σάλιου διέγερσης και κατ’ επέκταση στην τερηδονική νόσο. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν δείγματα σάλιου διέγερσης από 20 υγιείς φοιτητές, 20-30 χρόνων, της Οδοντιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ και κατασκευάστηκαν μια συσκευή αερισμού των δειγμάτων και μια διάταξη που να επιτρέπει την μέτρηση του pH χωρίς απώλεια CO2. Τα δείγματα συλλέχτηκαν, αποθηκεύτηκαν και προσδιοριστήκαν κάτω από συνθήκες που να μην επιτρέπουν την απώλεια CO2. Από κάθε δείγμα παρασκευάστηκαν τέσσερα επιμέρους δείγματα: 1) αραιωμένο σάλιο (ΑΣ): 2) οξυνισμένο σάλιο (ΟΣ), 3) αραιωμένο αερισμένο σάλιο (ΑΑΣ) και 4) οξυνισμένο αερισμένο σάλιο (ΟΑΣ). Οι τιμές του pH συγκριθήκαν μεταξύ τους, ώστε να διαπιστωθεί εάν η προτεινόμενη μεθοδολογία επιτρέπει την διεξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων για το ρόλο των διττανθρακικών στη ρύθμιση. Τα αποτελέσματα έδειξαν στατιστικά σημαντικές (p<0,05, paired t-test) διαφορές ανάμεσα στα αερισμένα και μη αερισμένα δείγματα, ανεξαρτήτως της οξύνισης. Παρατηρήθηκε υψηλή γραμμική συσχέτιση (r=0,81) ανάμεσα στις τιμές του pH πριν και μετά τον αερισμό των μη οξυνισμένων δειγμάτων. Επίσης, βρέθηκε πολύ υψηλή γραμμική συσχέτιση (r=0,98) ανάμεσα στις τιμές του pH πριν και μετά τον αερισμό των οξυνισμένων δειγμάτων, σε ένα εύρος τιμών pH 2,5 – 7,5 για τα δείγματα μετά τον αερισμό και 2,5 – 6,5 για τα δείγματα πριν τον αερισμό. Δεν διαπιστώθηκε σχέση αλληλοεξάρτησης ανάμεσα στις τιμές του pH των αραιωμένων δειγμάτων μετά τη διαδικασία του αερισμού και στις διαφορές του pH των αραιωμένων δειγμάτων πριν και μετά την απώλεια CO2. Επιπλέον, παρατηρήθηκε συσχέτιση ανάμεσα στις τιμές του pH των οξυνισμένων δειγμάτων σάλιου διέγερσης μετά τη διαδικασία του αερισμού και στις διαφορές του pH των οξυνισμένων δειγμάτων πριν και μετά την απώλεια CO2. Σε επίπεδο κλινικής σημασίας, φαίνεται ότι η μέτρηση του pH των οξυνισμένων δειγμάτων χωρίς απώλεια CO2(g) (χωρίς αερισμό) δεν διαφοροποιεί την εκτίμηση της ρυθμιστικής ικανότητας του σάλιου. Αντιθέτως, ο αερισμός επιτρέπει καλύτερη διάκριση των δειγμάτων με υψηλή περιεκτικότητα σε διττανθρακικά. Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις αντιδράσεις ρύθμισης του pH στο σάλιο διέγερσης. εμφανίζει ο ρόλος της αφυδατάσης του ανθρακικού οξέος. : There are three major buffer systems in human whole saliva, i.e. the bicarbonate, the phosphate and the protein buffer systems. The bicarbonate is believed to be the principal buffer of saliva and acts as a phase buffer. The equilibrium of bicarbonate is as follows: HCO3- + H+ ↔ H2CO3 ↔ H2Ο + CO2, and it is catalyzed by the enzyme carbonic anhydrase (CA) present in the saliva. The aim of this study was to develop a methodology which allows the comparisons between saliva samples with or without loss of CO2, so as to determine the contribution of bicarbonate to the buffer capacity of stimulated whole human saliva (SWHS). SWHS samples were collected from 20 healthy volunteers. The samples were collected, stored and measured under conditions that prevented loss of CO2. Four sub-samples were derived from the initial saliva samples: a) a negative witness (NW), b) an acidic sample (AS), c) an air-bubbled negative witness (ANW), d) an air-bubbled acidic sample (AAS) and their pH was measured with the help of a modified pH-meter. The results showed significant impact (p<0,05, paired t-test) among air-bubbled samples, regardless of the acidic procedure. A linear correlation (r=0.81) was found between NW and ANW, regardless the air bubbling procedure. A strong linear correlation (r=0.98) was found between AS and AAS. There was no correlation among pH ANW and dpH (ANW-NW), but there was a polyonimic correlation among pH AAS and dpH (ASS-AS). At a clinical level, the pH measurement with or with loss of CO2 does not differs the assertion of buffer capacity of whole saliva. On the contrary, measurement after loss of CO2 allows better discrimination among samples with high buffer capacity. Finally, the role of the enzyme carbonic anhydrase seems very interesting and has to be examined further.