| Summary: | Günümüzde Rusya Federasyonu'na bağlı Saha Cumhuriyetinde yaşamakta olan Saha Türklerinin dillerinde basılan ilk eserler Rus Ortodoks Kilisesi'nin Saha Türklerini Hristiyanlaştırmak maksadıyla yürüttüğü misyonerlik faaliyetlerine bağlı olarak Saha Türkçesine tercüme ettikleri dinî çeviri eserlerdir. 1812 yılından 1916 yılına kadar devam eden çeviri ve neşriyat faaliyetleri sayesinde Saha Türkçesinde ciddi bir dinî çeviri literatür meydana gelmiştir. Rus Ortodoks Misyonerliğinin Saha (Yakut) Türklerini Hristiyanlaştırmak amacıyla yürüttükleri misyonerlik faaliyetlerinin ve bu kapsamda Saha Türkçesini bilen Rus din adamlarının Saha Türkçesine yaptıkları dinî çeviri eserlerin konu edildiği bir giriş ve beş bölümden oluşan tezin giriş kısmında çalışmanın konusu, amacı, kapsamı ve öneminden bahsedilmiştir. İkinci bölümde Saha Yeri'nde Rus Ortodoks Kilisesinin kuruluştan Ekim 1917 Devrimine kadar olan faaliyetleri ve çeviri çalışmaları, tercümesi yapılan ve basılan eserler hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde Saha Türkçesine tercüme edilen dinî çeviri eserlerin alfabeleri içerdikleri yazıbirimlerin (graphem) Çağdaş Saha Yazı dilinde karşıladıkları sesler esas alınarak sınıflaldırılmıştır. Ünlü uzunlukları (vowel length), diftongların (diphthong) işaretlenmesi gibi hususlarda farklılaşan alfabeler ses-yazım ilişkisi çerçevesinde incelenmiş, alfabelerin Saha Türkçesinin ses bilgisine uygunluğu üzerinde durulmuştur. Dördüncü bölümde metinlerin Çağdaş Saha Yazı dilinin dilbilgisi özelliklerinden ayrılan yönleri ve metinlerde tespit edilen ağız türlenmesi konu edilmiştir. "Metinler" başlıklı beşinci bölümde tezimizin bütüncesini oluşturan metinlerin yazıçevrimlerine, "Dizin" başlıklı altıncı bölümde tezimizin bütüncesini oluşturan dinî çeviri metinlerdeki tüm sözcükler alfabetik olarak dizinlenmiş, metinlerde kullanılış biçimleri numaraları ile birlikte madde başlarının altında sıralanmıştır. Çalışmanın sonuna tezimizin bütüncesini oluşturan dinî çeviri eserlerden metin örnekleri eklenmiştir. The first works ...
|
|---|