| Summary: | ORBERK, Mehmet Sami, Türkiye Türkçesinde Ünlü Ünsüz Etkileşimleri, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. İclâl Ergenç, 164 s. ÖZETBu çalışmada, Türkçe ünlülerin izole hallerindeki ve ünsüzlerle etkileşimde oldukları hallerdeki formant frekanslarının görünümlerini listelemek, varsa benzerlik ve farklılıkların ortaya konarak nedenlerinin anlaşılmaya çalışılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda yaşları 22 - 28 arasında değişen 15 deneğe olası tüm ünlü ünsüz bileşimlerini kapsayan 800 ayrı ünlü ünsüz bileşimi okutulmuş, deneklerin okudukları veriler, izole hallerinde hem de ünlü ünsüz bileşimlerinde olacakları şekilde bölütlenerek Praat programında çözümlenmiştir.Elde edilen veriler kullanılarak tüm olası ünlü ünsüz bileşimlerini kapsayan 19,200 bileşim oluşturulmuş ve çözümlenmiştir. Çözümlemelerde ünsüzler ile etkileşime giren ünlülerin formant değerleri açısından değişime uğradığı saptanmıştır. Bu değişimlerin F1 frekansında daha tahmin edilebilir bir görünümü varken F2 frekansında bu değişimlerin yönü ve oranı tahmin edilemez ve bir tutarlılık göstermeyen bir görünüm sergilemiştir.Bu bulgular sonucunda; etkileşimlerde aynı konumda olan ünsüzlerin yaptıkları etkiler açısından benzerlik gösterdiği saptanmış ayrıca çıkış biçimleri, çıkış yerleri, ötümlülük ya da ötümsüzlük açısından benzerlik gösteren ünsüzlerin etkilerinin kendi içlerinde benzerlikler gösterdiği bilgisine ulaşılmıştır. Tüm ünlüler arasından ise |İ| ünlüsünün, ünsüzlerle etkileşimde etkilenmeye en açık ünlü olduğu görülmüştür. ORBERK, Mehmet Sami, Vowel consonant interaction in Turkish, Masters Thesis, Advisor: Prof. Dr. İclâl Ergenç, 164 Ps. ABSTRACTIn the present study, it is aimed to list and research the formant frequencies of isolated vowels and vowels that are in interaction with consonants. And by doing so we aim to reveal the similarities and differences and the reasons behind them. To do so we ask 15 subjects, in the 22 to 28 age range, to read 800 vowel and vowel-consonant combinations. The data the subjects have read is cut to produce both isolated vowel and vowel-consonant data and then that data have been analysed in Praat program.Analyzed data formed a total of 19,200 different combinations and then all that data have been analysed. The data indicated that the vowels those are in interaction with the consonants are changed in terms of formant frequencies. And it has been seen that in these changes the formant frequency F1 is more coherent and predictable than the formant frequency F2. In F2 the direction and the changing ratios have shown no coherency.It has been observed on the findings that, the position of the consonants are crucial on the effect they do to vowels. In the interactions of vowel and consonants showed similar effects on vowels from similar positioned consonants. We have also seen the consonants; with similar style of articulation, site of origin has similar effects on vowels. Also voiced and voiceless consonants have different effects on vowels. Also it has been clarified that the most vulnerable vowel to the effects of consonants is the vowel |İ|.
|
|---|