| Summary: | Millî destanların oluşabilmesi için o milletin başından kendilerini çok etkileyecek büyük olaylar geçmesi gerekmektedir. Türk Destanları incelendiğinde eski çağlarda, büyük bir coğrafyada yaşamış olan Türk Milletinin, açıklayamadığı doğa olayları, savaşlar, kuraklık, kıtlık ve bunun benzeri gelişmeler neticesinde anlatılan, kuşaktan kuşağa aktarılarak güçlenen bu destanları oluşturduklarını görülmektedir. Türk halkları yaşamış oldukları coğrafyada dinî ve kültürel izlerini bırakmışlardır. Günümüz Türk topluluklarının kadim zamanlardan gelen ritüellerinin bir kısmını yurtları, dinleri ve yaşam biçimleri büyük değişikliklere uğramış olmasına rağmen sürdürdükleri görülmektedir. Türk kültür coğrafyasında rastlanabilecek olan pratiklere Anadolu topraklarında da rastlanmaktadır. Bu çalışmada Türklerin ortaya çıktığı ve ana yurdu olarak bilinen Asya kıtasında yer alan; günümüzde Rusya Federasyonu toprakları içerisinde kalan Ural Dağlarından Pasifik Okyanusuna kadar olan alanı kapsayan Sibirya Sahasında yaşamış ve halen yaşamakta olan halklardan Yakut (Saha), Tuva, Hakas, Şor ve Altay Türklerinin destanlarındaki kutsal varlıklar ve nesneler incelenecektir. Çalışmada öncelikle Sibirya Sahasında yaşayan Türk Halkları ve yaşadıkları coğrafya hakkında kısaca bilgi verilmiş, kutsallık atfedilen varlık ve nesnelerde bulunduğuna inanılan "kut" kavramı üzerinde durulmuştur. Daha sonra destan metinlerinde karşılaşılan kutsal varlıklar ve kutsal nesneler üç ana başlık halinde incelenmiştir. Birinci bölümde Sibirya Sahası Türk Destanlarında yer alan kutsal varlıklar tespit edilerek örneklerle açıklanmıştır. Kutsal olduğu düşünülen bu varlıklar destan metinlerindeki görevleri dikkate alınarak Ana Unsurlar, Yardımcı Unsurlar ve Karşıt Güç Unsurları olarak sınıflandırılmıştır. İkinci bölümde destan metinlerinde karşılaşılan kutsal nesneler incelenmiştir. Bu nesneler Yer – Su Unsurları ve Günlük Hayatta Kullanılan Nesneler başlıkları altında incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise kutsiyet atfedilen Astral Unsurlar incelenmiştir. Çalışmada bölge halkının yayınlanmış ve kaynakçada belirtilen destan metinleri ile Türk ve Dünya Mitolojisi ve Şamanizm hakkında yazılmış olan eserler incelenerek çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Yapılan çalışma neticesinde bölge halkının destan metinlerinde yer alan kutsal varlık ve nesnelerin kutsiyetinin halen devam etmekte olduğu ve Anadolu coğrafyasında da benzer çok sayıda inanış bulunduğu sonucuna varılmıştır. In order for the national epics to be formed, it is necessary for the nation to pass great events that will affect them very much. When we examine the Turkish epics, we can see that the Turkish Nation, who lived in a great geography in ancient times, formed these legends which are explained by the events of nature, wars, drought, famine and similar developments. Turkish peoples have left their religious and cultural traces in the geographical region they have lived. Today's Turkish communities seem to have maintained some of their rituals dating from ages, even though they have undergone major changes in their homes, religions and lifestyles. Many of the practices that have been applied to the genres of Turkish culture are also found in Anatolian lands. In this study, where the Turks emerged and known as the homeland of the Asian continent; the sacred beings and objects in the epics of Yakut (Saha), Tuva, Hakas, Shor and Altai Turks who have lived and still live in the Siberian Field covering the area from the Ural Mountains to the Pacific Ocean within the territory of the Russian Federation. In this study, firstly, the Turkish peoples living in Siberia and the geography they live in were briefly informed and the concept of "kut", which is believed to exist in the objects and entities attributed to holiness, was emphasized. Later, the sacred beings and sacred objects encountered in the epic texts were examined in three main headings. In the first chapter, the sacred beings in the Siberian Field Turkish Epics were identified and explained with examples. These beings, which are thought to be sacred, are classified as Main Elements, Auxiliary Elements and Opposite Power Elements by taking into account their duties in the epic texts. In the second chapter, sacred objects encountered in epic texts were examined. These objects are examined under the headings of Place - Water Elements and Objects Used in Everyday Life. In the third chapter, the Astral Elements attributed to holiness are examined. In this study, the works written about the Turkish and world mythology and shamanism with the saga texts published in the bibliography of the people of the region were examined and various results were reached. As a result of the study, it is concluded that the sacred assets and objects in the epic texts of the people of the region are still continuing and that there are many similar beliefs in Anatolia.
|
|---|