"Polisiye Edebiyatımızda Çeviri Eylemine İlişkin Kavramların Yeniden Okunması”

• Main Author: Karadağ, Ayşe Banu
• Format: Doctoral or Postdoctoral Thesis
• Language: Turkish
• Published: 2020
• Subjects: sami
• Online Access: https://avesis.yildiz.edu.tr/advisingTheses/details/f36080c4-d11c-445d-b82e-6da912c5c76b/oai

Polisiyede alegori çevirisini konu alan bu tezde, II. Meşrutiyet dönemindeyayımlanan ilk telif polisiye serileri tartışmaya açılmıştır. İlk telif polisiye edebiyatserileri, edebiyat dizgemizde özgün eser olarak kabul görmesine rağmen batılı polisiye seri leriyle benzerlikleri nedeniyle taklit/özgün ikilemi çerçevesindetartışılmıştır. Eserlerin batılı polisiye serilerle olan benzerliklerinin çeviribilimalanında incelenmemiş olması tezin çıkış noktasını oluşturmaktadır. Türün ilk örneği olarak kabul edilen ve 1913- 1914 yılları arasında Ebusüreyya Sami ’nin kaleme aldığı Türklerin Sherlock Holmes’ü Amanvermez Avni tezin inceleme nesnesi olarak seçilmiştir. Bu tez çalışmasının amacı, Türklerin SherlockHolmes’ü Amanvermez Avni vakası özelinde II. Meşrutiyet’te basılan ve edebiyatdizgemizi özgün - taklit odağıyla şekillendiren ilk telif polisiye serilerinin rolü veönemini çeviribilim bakış açısıyla incelemektir. Bu amaçla erek metnin erek kültüralıcıları için işlev gören bir metin olduğunu ileri süren Hans J. Vermeer’in Skoposkuramı tezin kuramsal çerçevesini oluşturmaktadır. Çeviri sürecine yön verenunsurlar ise André Lefevere’in “ideoloji” ve “poetika” kavramları ışığındaincelenmiştir. Polisiye edebiyat çevirisi alanında yapılan çalışmalar, polisiyenin ulus al alegorileri üretmekte en önemli araçlarlardan biri olduğunu ve polisiyeedebiyat eserlerindeki alegorilerin çeviri yoluyla erek toplumun alegorilerinedönüşebildiğini göstermiştir. Bu doğrultuda , polisiyede alegori çevirisi alanındaçalışmalar yapan Alistair Rolls’un polisiyede alegori çevirisine ilişkin kavramtartışmaları metin incelemesine yön vermiştir. Bu çalışmada, “te’lif” kavramının Osmanlı’da çeviri yoluyla yazma anlayışına dayalıbir yaratıcı aktarım yöntemi olduğu görülmüş ve toplumların edebi yat geleneklerinde farklı terimlerle açıklanan alegori çeviri si yöntemlerinin çeviri geleneğimizdekikarşılığının “çeviri yoluyla yazma olarak telif” olduğu ...