Ecclesiological character of „Commentary to the Apocalypse” of Tyconius – Donatist

• Main Author: Adamiak, Stanisław
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Polish
• Published: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 2012
• Subjects: Apocalypse; Tyconius; Donatists; Fourth century ecclesiology; Apokalipsa; Tykoniusz; donatyści; eklezjologia IV wieku; sami
• Online Access: https://apcz.umk.pl/BPTh/article/view/BPTh.2012.008

The paper deals with the „Commentary to the Apocalypse” of Tyconius. Tyconius was a Donatist layman of the fourth century. He rejected the eschatological, millenarist, interpretation of the Apocalypse. He interpreted the Apocalypse as a book concentrated on the present condition of the Church. He accepted the universality of the Church and the validity of the sacraments, but, although excommunicated by his own Church, he did not become Catholic. However, his commentary had a great impact on the future Catholic interpretation of the Apocalypse. Kościół afrykański zawsze wyróżniał się przez kult męczeństwa. Niektórzy widzieli w tym jeszcze echo pogańskiego kultu Saturna, związanego także z punickim Baalem, wciąż niesytego krwawych ofiar. Wskazywać by na to miały też bardzo popularne w Afryce, a niespotykane w innych częściach świata łacińskiego teoforyczne imiona, najpewniej tłumaczone z punickiego, takie jak Quodvultdeus, Praedestinatus, Donatus, Rogatus, wskazujące na pewien fatalizm. Ta zgoda na cierpienie oznaczała jednak także bezwzględną wierność przyjętym ideałom, choćby za cenę krwi. Wracamy tu do paradoksu Tykoniusza – donatysty, którego poglądy wydawały się bliższe katolikom niż jego współwyznawcom. Zauważyli to oni sami i wykluczyli go ze swojej wspólnoty. Tykoniusz nie został jednak katolikiem. Dlaczego? To pytanie nurtowało już współczesnych. Augustyn zarzucał mu daleko idącą niekonsekwencję. Tykoniusz sam wytykał przecież donatystom błędy w ich rozumieniu Kościoła, przede wszystkim ich ekskluzywizm. Jego eklezjologia była z kolei de facto ortodoksyjna, czego dowodem jest późniejsze szerokie wykorzystywanie jego „Komentarz do Apokalipsy” przez katolików. On sam jednak zdecydował się pozostać wiernym wspólnocie, w której został ochrzczony, nawet jeśli ta wspólnota sama się go wyrzekała. Uważał donatystów za prawdziwych katolików, wiernych tradycji Kościoła afrykańskiego, a ich prześladowanie przez władze świeckie tylko to potwierdzało; sprzymierzony z państwem Kościół katolicki pozostał dla ...