BANKIERZY U PLAUTA

• Main Author: Niczyporuk, Piotr
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Polish
• Published: 2014
• Subjects: działalność bankierska; list kredytowy; kantor bankierski; operacje depozytowe; operacje kredytowe; activity of bankers; letter of credit; currency exchange banking; deposit operations; credit operations; Raz; sami
• Online Access: http://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/397

Wzmianki o bankierach można znaleźć w komediach Plauta, oddających w dużej mierze rzeczywistość rzymską z przełomu III i II w. p.n.e. Komediopisarz w swych dziełach odnosił się do osób zajmujących się działalnością bankierską, a określanych trapezitai czy argentarii. Pierwszy z terminów miał niewątpliwie pochodzenie greckie i był zlatynizowaną formą słowa τραπεζίται. Taki zabieg mógł być zastosowany z uwagi na miejsce akcji komedii, czyli Grecję, a także na bohaterówkomedii, którymi byli głównie Grecy. W dziełach Plauta Epidicus oraz Curculio możemy zauważyć także czynności o charakterze bankierskim. Komediopisarz w swych utworach konsekwentnie stosuje zlatynizowaną z grecka brzmiącą nazwę trapezitai, co może też świadczyć o celowym zabiegu autora polegającym na przejęciu do swej komedii oryginalnego terminu, bez poszukiwania łacińskiego odpowiednika. Również bankierów, określanych jako argentarii, można znaleźć w komediach Plauta, szcze-gólnie w Curculio. Zatem Plaut celowo i świadomie używał zamiennie obu terminów na oznaczenie bankiera, który profesjonalnie i zawodowo dokonywał operacji bankierskich. Słowo trapezitas było więc równoznaczne z argentarii, co może sugerować, że ci sami bankierzy byli określani raz grec-kim, raz łacińskim terminem, które traktowano jako tożsame. Bankierzy prowadzili swoje kantory mensae w miejscach publicznych, czy nawet w pobliżu świątyń, do których pielgrzymowali ich potencjalni klienci. Również akcja komedii Plauta, chociażby Curculio, rozgrywa się tuż obok świątyni Eskulapa, co może świadczyć o ich związku z miejscami kultu. Ponadto komediopisarz wskazywał na obowiązek prowadzenia księgi handlowej przez bankie-ra. Jednakże miejsce wykonywania operacji przez argentarii nazywał mensa, co może oznaczać, że był to termin powszechny w czasach Plauta i przynależny tej grupie bankierskiej. W jego dziełach możemy także zidentyfikować czynność zbliżoną do receptum argentarii, jak również operacje depo-zytowe czy pożyczkowe. Bankierzy u Plauta korzystali z chirographum – listu ...