Kenozoiczna dyspersja płytkowodnych otwornic bentosowych Antarktyki

• Main Author: Majda, Aneta
• Other Authors: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, Instytut Paleobiologii PAN, Warszawa, Wydział Biologii I Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki, [e-mail]
• Format: Doctoral or Postdoctoral Thesis
• Language: Polish
• Published: 2018
• Subjects: otwornice bentosowe; biogeografia; badania molekularne; Antarktyka; Antarctic; Dane; Rossa; Rothera; Antarc*
• Online Access: http://hdl.handle.net/11089/26363

Praca doktorska wykonana w Instytucie Paleobiologii PAN w Warszawie. Otwornice bentosowe są jedną z powszechnie badanych grup meiobentosu. Są one szeroko rozpowszechnione w wodach całego świata, włączając Antarktykę. Otwornice, ze względu na stosunkowo dobrze poznany zapis kopalny, stanowią ważne narzędzie w badaniach paleośrodowiskowych i ewolucyjnych. Obok analizy morfologicznej, badania molekularne zwiększają wiarygodność wyróżnień taksonomicznych i otwierają nowe możliwości badawcze. W rozprawie tej wykorzystano analizy molekularne do prześledzenia biogeografii otwornic w rejonie Cieśniny Drake’a i Antarktyki Zachodniej. Zbadano strukturę populacji, demografię, a także powiązania filogenetyczne typowo antarktycznych otwornic bentosowych ze szczególnym uwzględnieniem otwornic z rodziny Cassidulinidae. Porównano zmienność molekularną ośmiu morfogatunków otwornic bentosowych z różnych obszarów Antarktyki Zachodniej (Szetlandy Południowe, Morze Rossa i Rothera) oraz z południowej Patagonii. Dane sugerują obecny i/lub niedawny przepływ genów poprzez Cieśninę Drake’a dla gatunków otwornic Pullenia subcarinata i Trifarina earlandi oraz dla pojedynczych molekularnych operacyjnych jednostek taksonomicznych (MOTU) z rodzajów Micrometula i Hippocrepinella. Jednak, zdecydowana większość zidentyfikowanych gatunków/MOTU wykazuje izolację allopatryczną. Struktura molekularna populacji różnych taksonów, zilustrowana przez sieci haplotypów, jest bardzo zmienna i wskazuje na zróżnicowane scenariusze dyspersji. Gatunki/MOTU antarktyczne wykazały topologie gwiaździste odzwierciedlające polodowcową ekspansję demograficzną i/lub przestrzenną z ograniczonych geograficznie refugiów glacjalnych, które mogły znajdować się na szelfie kontynentalnym Antarktyki. Proste topologie gwiaździste np. u Micrometula, Psammophaga, Hippocrepinella i Pullenia subcarinata sugerują ekspansję z pojedynczych refugiów, złożone np. u Trifarina earlandi i Globocassidulina biora z wielokrotnych refugiów, gdzie mogły wykształcić się odrębne ekotypy. ...