Türk tarihinin kaynakları olarak İskandinav sagaları

• Main Author: Aygün, Emre
• Other Authors: Demiral, Ali Osman
• Format: Master Thesis
• Language: Turkish
• Published: Ege Üniversitesi 2012
• Subjects: Odin; Turkland; Saga; Runlar; Viking Çağı; İzlanda; Runes; Viking Age; Iceland; Türk Tarihi A.B.D; Rus’; Grönland
• Online Access: https://hdl.handle.net/11454/6339

Viking akıncıları, 9.-11. yüzyıllardaki Viking Çağı'nda Hazar, Bizans, Levant ve İspanya'ya inmişlerdir. Denizcilikte ileri durumda olmaları nedeniyle ve Avrupa nehirlerine uygun tekneleri vasıtasıyla Avrupa'nın içlerine kadar ulaşabilmişlerdir. Bu faaliyetleri sırasında hem akıncı/yağmacı, hem de tüccar kimlikleriyle hareket etmişlerdir. Bu bağlamda İskandinavya'da ele geçen İslam sikkeleri önemli buluntulardır. Rusya'yı kuranların da İskandinavlar olduğu, ortaçağ Rus metinlerinde ifade edilmektedir. Bu hareketli çağın diğer rotaları İngiltere, İzlanda, Grönland ve tartışmalı olmakla birlikte Kuzey Amerika'nın bugünkü Kanada kıyılarıdır. Çoğu 13. yüzyılın ilk yarısında ve neredeyse hepsi İzlanda'da yazıya geçirilen sagalar, konularını genelde -Çağdaşların sagaları dışında- Viking Çağı İskandinavyasından almakla birlikte, köklü bir sözlü gelenekten geldiği için diğer birçok unsurla katışık haldedir. Bunlar mitolojik ve efsanevi hikayelerdir. Çalışmamızda odaklanılan efsanevi ve efsanevi/tarihi unsurlar Türklükle ilgili olanlarıdır. Buna göre Odin, Don nehrinin doğusuna düşen, Turkland denilen anavatandaki Troya şehrinden kalkıp İskandinavya'ya kadar gelmiştir. Turkland dünyanın ortası olarak anılır ve Asya'da yer alır. Metinlerde, buradan yola çıkıp İskandinavya'ya gelenlerin aynı zamanda dillerini de beraberlerinde getirdikleri söylenir. Bunun yanında Odin'in oğlu Yngvi, Türklerin kralı olarak anılır. Geleneksel İskandinav alfabesi olan run harflerinin, bilinen en eski Türk alfabesiyle olan benzerliği de dikkat çekicidir. Alfabe benzerliği, üzerinde durulmaya değer görünmektedir. Zira Odin, efsanevi Turkland'dan başlatılan göçün önderi olmasının yanında yazının da Tanrısıdır.