Gediz Deltası'nda üreyen su kuşu türlerinin yuvalama alanlarının izlenmesi ve bu kolonilerin yönetilmesi

• Main Author: Onmuş, Ortaç
• Other Authors: Sıkı, Mehmet, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü
• Format: Doctoral or Postdoctoral Thesis
• Language: Turkish
• Published: Ege Üniversitesi 2008
• Subjects: Gediz Deltası; Su kuşu; İzleme çalışması; Atlas çalışması; Su kuşu halkalama; Koloniyal su kuşu yuvalama alan yönetimi; Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS); Gediz Delta; Waterbirds; Monitoring; Breeding Bird Atlas Survey (BBS); Waterbird ringing; Management of Nest Sites of Colonial Waterbirds; Geographical Information Systems (GIS); Biyoloji A.B.D; Nesli; Sterna hirundo
• Online Access: https://hdl.handle.net/11454/3536

Araştırmamızda Gediz Deltası (İzmir - Türkiye) sulak alan ekosisteminde ve bu ekosistemi bütünleyen alanlarda üreyen su kuşu türlerine ait populasyon yoğunluk ve dağılımlarını, alandaki habitatları, deltadaki doğal ekosistemleri ve kuş türlerini tehdit eden unsurları belirlemek üzere bir izleme programı oluşturulmuştur. Bu program kapsamında, 2002 ve 2006 yıllarında su kuşu atlas çalışmaları, koloniyal su kuşu sayımları, 2002 ve 2007 yılları arasında su kuşlarının kışlayan populasyonlarının sayımları, koloniyal olarak üreyen Tepeli Pelikan (Pelecanus cirspus) ve Flamingo (Phoenicopterus roseus)’ın yuvalama alanı restorasyonu çalışmaları ve son olarak Pelecanus crispus türünde su kuşu halkalama çalışması yapılmıştır. Araştırma sahamızda Atlas çalışmaları sırasında toplam 7 Ordo’ya dahil, 19 Familya üyesi 67 su kuşu türü tespit edilmiş, bu türlerden 37 su kuşu türüne üreme kodu verilmiştir. 2002 yılında üreme kodu verilen 35 türden 22 türe kesin üreme, 7 türe kuvvetle olası üreme ve 6 türe olası üreme kodları verilmiştir. 2006 yılında ise üreme kodu verilen 33 türden 24 türe kesin üreme, 6 türe kuvvetle olası üreme ve 3 türe de olası üreme kodları verilmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri, alana ait çeşitli 1/25.000’lik paftalar ve uydu görüntüleri ve ortofoto raflar yardımıyla hazırlanan sayısal arazi haritaları kullanılarak üreyen türlere ait yoğunluk ve üreme dağılım , habitat ve tehdit dağılımı haritaları hazırlanmıştır. Alanda üreme kodu verilen türlerden IUCN sınıflandırmasına göre bir tür (Pelecanus crispus)’ün nesli Dünya ölçeğinde, beş türün nesli Avrupa ölçeğinde ve18 türün ise nesli Türkiye ölçeğinde Tehlike Altındadır. Atlas çalışmaları sırasında alanda kesin olarak ürediği tespit edilen Pelecanus crispus, Phoenicopterus roseus, Tadorna ferruginea, Tadorna tadorna, Haematopus ostralegus, Himantopus himantopus, Recurvirostra avosetta, Burhinus oedicnemus, Glareola pratincola, Charadrius alexandrinus, Vanellus spinosus, Larus melanocephalus, Larus genei, Gelochelidon nilotica, Sterna caspia, Sterna sandvicensis, Sterna hirundo ve Sterna albifrons’un çalışma alanında üreyen çift sayısı ÖKA ve ÖDA Kriterleri eşik değerlerinin çok üzerinde oldukları tespit edilmiştir. Bulgularımız çok çeşitli ve şiddetli tehlike etkenleri altında olan Gediz Deltası sulakalanının üreyen su kuşu populasyonları açısından Dünya ölçeğinde önemli bir alan olduğunu ortaya koymuş olup alanşn korunması için önemli çalışmalar yapılması gerekmektedir.