Powieść dokumentalna Franciszka Alachnowicza „7 lat w szponach GPU”: geneza utworu, cztery wersje

• Published in: Białorutenistyka Białostocka
• Main Author: Moskwin, Andriej
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Polish
• Published: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2019
• Subjects: Belarus; Belarusian literature; documentary prose; Gulag; the Solovetsky Islands; Franciszek Alachnowicz; Solovetsky; Solovki; Vestnik; Solovetsky Islands
• Online Access: http://hdl.handle.net/11320/9171; https://doi.org/10.15290/bb.2019.11.04

“7 Years in the Clutches of the GPU” by Franciszek Alachnowicz is a very important book in Belarusian literature. Using his own experience Alachnowicz showed how the Gulag and the process of humiliating a man functioned. In the article its author demonstrates the way Alachnowicz returned to his text four times and each time he supplemented it by adding new details. The book was published in Polish in 1935 and in 1937, and in Belarusian in 1937 and in 1942. Moskwin Andriej – doktor habilitowany, adiunkt w Katedrze Stódiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej Wydziału Lingwistyki Stosowanej UW, kierownik Pracowni Badań nad Teatrem i Dramatem Europy Środkowo-Wschodniej KSJ. Uniwersytet Warszawski Alâhnovìč F., 7 lìt na Solovkah: spomini bìlorus’kogo dìâčapro martirologìû u Sovìtah, L’vìv 1937 [Аляхновiч Ф., 7 лiт на Соловках: спомини бiлоруського дiяча про мартирологiю у Совiтах, Львiв 1937]. Alâhnovìč F., U kapcûroh GPU. Drukarnâ I. Baeŭskaga, Vil’nâ 1937 [Аляхновiч Ф., У капцюрох ГПУ. Друкарня I. Баеўскага, Вiльня 1937]. Alâhnovìč F., U kapcûroh GPU, „Mìnskaâ praŭda” 1941, nr 7–12, 14–17, 19; 1942 – nr 1, 2, 4, 6, 7, 9–12, 14, 15, 17, 18, 21, 22, 24, 25, 29, 31, 32, 36, 37, 39, 41 [Аляхновiч Ф., У капцюрох ГПУ, „Мiнская праўда” 1941 – nr 7–12, 14–17, 19; 1942 – nr 1, 2, 4, 6, 7, 9–12, 14, 15, 17, 18, 21, 22, 24, 25, 29, 31, 32, 36, 37, 39, 41]. Alâhnovìč F., U kapcûroh GPU, „Polymâ” 1991, № 1 [Аляхновiч Ф., У капцюрох ГПУ, „Полымя” 1991, № 1]. Alâhnovìč F., U kapcûroh GPU, Mìnsk 1994 [Аляхновiч Ф., У капцюрох ГПУ, Мiнск 1994]. Alâhnovìč F., U kapcûroh GPU, [u:] F. Alâhnovìč, Vybranyâ tvory, Mińsk 2005 [Аляхновiч Ф., У капцюрох ГПУ, [у:] Ф. Аляхновiч, Выбраныя творы, Mińsk 2005]. Alâhnovìč F., U kapcûroh GPU, Mìnsk 2015 [Аляхновiч Ф., У капцюрох ГПУ, Мiнск 2015]. Bagaradava T., Netradycyjnasc’ prablematykì apovescì F. Alâhnovìča „U kapcûroh GPU”, „Vestnik Polockogo gosudarstvennogo universiteta: naučno-teoretičeskij žurnal”, Polock 2016, № 2 [Багарадава Т., Нетрадыцыйнасць праблематыкi аповесцi Ф. Аляхновiча „У капцюрох ГПУ”, „Вестник Полоцкого государственного университета: научно-теоретический журнал”, Полоцк 2016, № 2]. Bâlâckì A., „Bo lës byŭ naš – muk doŭgì, večny šlâh.”, [u:] F. Alâhnovìč, U kapcûroh GPU, Mìnsk 1994 [Бяляцкi А., „Бо лëс быў наш – мук доўгi, вечны шлях.”, [у:] Ф. Аляхновiч, У капцюрох ГПУ, Мiнск 1994]. Bezsonov Y., Mes vingt-six prisons et mon évasion de Solovki (traduit du E. Semenoff), Paris 1928, 288 pp. [Danzas I.], Bagne rouge. Souvenirs d’une prisonnière au pays des Soviets. Les éd. du Cerf – Istina, Centre dominicain d’études russes, Juvizy 1935. Drozd K., Białoruska proza łagrowa, Warszawa 2016. Drozd K., „W szponach GPU” – o największym wrogu ludzkości, cz. 1. „Acta Albaruthenica”, t. 8. Drozd K., „W szponach GPU” – o największym wrogu ludzkości, cz. 2. „Acta Albaruthenica”, t. 9. Duguet R., Un bagne en Russie rouge, Paris 1927. Goreckij M., Franc Kalovič Olehnovič, [v:] F. Alâhnovìč, Vybranyâ tvory, Mìnsk 2005. [Горецкий М., Франц Калович Олехнович, [в:] Ф. Аляхновiч, Выбраныя творы, Мiнск 2005]. Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 1994. Malsagoff Sozerko, An Island Hell: A Soviet Prison in the Far North (translated by Francis Hamilton Lyon), London 1926, 223 pp. Moskwin A., Teatr białoruski: 1920–1930. Odrodzenie i zagłada, Warszawa 2013. Olechnowicz F., 7 lat w szponach GPU, Wilno 1935. Olechnowicz F., 7 lat w szponach GPU, Warszawa 1990. Olechnowicz F., La Verit`a sulla Russia Bolscevica. Casa editrice G. Nerbini, Firenze 1938. Olechnowicz F., Prawda o Sowietach. Wrażenia z 7-letniego pobytu w więzieniach sowieckich r. 1927–1933, Warszawa 1937. Olechnowicz F., Sete annos nas garras Sovieticas, S˜ao Paulo 1937. Olehnovič M., V CIK BSSR, [w:] F. Alâhnovìč, Vybranyâ tvory, Mìnsk 2005 [Олехнович М., В ЦИК БССР, [w:] Ф. Аляхновiч, Выбраныя творы, Мiнск 2005]. Ponarski Z., Franciszek Olechnowicz – wydawca, redactor, publicysta, „Białoruskie Zeszyty Historyczne” 1996, z. 2 (6). Sakovìč A., Pakutnìkìza narod ì Bac’kaŭščynu. (Memuary Francìška Alâhnovìča ì Ânkì Žamojcìna), [w:] Białoruś: przeszłość i teraźniejszość: kultura, literatura, język, pod red. R. Radzik, M. Sajewicz, Lublin 2010 [Саковiч А., Пакутнiкi за народ i Бацькаўшчыну. (Мемуары Францiшка Аляхновiча i Янкi Жамойцiна), [w:] Białoruś: przeszłość i teraźniejszość: kultura, literatura, język, pod red. R. Radzik, M. Sajewicz, Lublin 2010]. Solonewitsch I., Die Verlorenen. Eine Chronik namenlosen Leidens. Rußland im Zwangsarbeitslager 1933, Essen 1937. Solonevič I., Rossiâ v konclagere, „Poslednie Novosti” (Pariž) 1935 [Солоневич Иван, Россия в концлагере, „Последние Новости” (Париж) 1935]. Solovki (v 7 častâh), [online], https://www.youtube.com/watch?v=O0UJGJwGX1E [dostęp: 24 VIII 2019] [Соловки (в 7 частях), [online], https://www.youtube.com/watch?v=O0UJGJwGX1E [dostęp: 24 VIII 2019]]. Tchernavin T., Escape from the Soviets, London 1933. Tchernavin V., I speak for the silent prisoners of the Soviets, Boston – New York 1935. Zmìtrovìč A.,U kapcûroh GPU, „Polymâ”1991, № 1 [Змiтровiч А., У капцюрох ГПУ, „Полымя” 1991, № 1]. Ždanovìč A., Sènsaŭtvaral’nyâ asablìvascì „U kapcûroh GPU” F. Alâhnovìča ì „Apovescì dlâ sâbe” B. Mìkulìča ŭ kantèksce žanrava-stylëvyh prykmet gètyh tvoraŭ, [u:] Kulâšoŭskìâ čytannì: matèryâly Mìžnarodnaj navukova-praktyčnaj kanferèncyì, u 2 č., rèd. L. Kìlevaâ ì ìnš., č. 1. Magìlëŭ 2010 [Ждановiч А., Сэнсаўтваральныя асаблiвасцi „У капцюрох ГПУ” Ф. Аляхновiча i „Аповесцi для сябе” Б. Мiкулiча ў кантэксце жанрава-стылëвых прыкмет гэтых твораў, [у:] Куляшоўскiя чытаннi: матэрыялы Мiжнароднай навукова-практычнай канферэнцыi, у 2 ч., рэд. Л. Кiлевая i iнш., ч. 1, Магiлëў 2010]. 11 47 88