Cyclopædia Ephraima Chambersa – kompas sztuk i nauk

• Other Authors: Wróbel, Łukasz
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Polish
• Published: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2020
• Subjects: knowledge; science; encyclopaedia; geographical metaphors; Arctic; Bayle; Birkenmajer; Cervantes; Ephraim; Françoise; Locke; Saavedra; Tennyson
• Online Access: http://hdl.handle.net/11320/10985

The aim of this article is to analyze the geographical metaphors used in Ephraim Chambers’ Cyclopædia (1728). The English cyclopaedist combined the geographical and colonial rhetorical figures with the systematic divisions of knowledge and science. Cyclopædia, which is the modern 18th-century encyclopaedia rooted in the spirit of British empiricism, does not only collect the existing knowledge but also aims to reach out to what is yet unknown, unrecognized. Thus, the parts of the world which are unknown and unchartered become validated as internal territories of the encyclopaedic space. Wydział Polonistyki, Uniwersytet Warszawski Łukasz Wróbel, adiunkt w Zakładzie Poetyki, Teorii Literatury i Metodologii Badań Literackich w Instytucie Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Autor książki Hylé i noesis, Trzy międzywojenne koncepcje literatury stosowanej (2013). Aktualnie przygotowuje rozprawę poświęconą architektonice dzieł encyklopedycznych. [e-mail] 7 21 17 d’Alembert Jean Le Rond (1954), Wstęp do Encyklopedii, przeł. J. Hartwig, oprac. T. Kotarbiński, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Alsted Johannes-Henricus (1630), Encyclopædia. Septem tomis distincta, Herbornæ Nassoviorum. Bayle Pierre (1691), Preface, w: Furetière Antoine, Dictionnaire Universel, Contenant Generalement Tous les Mots François, Haye, Rotterdam: Arnout et Reinier Leers [brak paginacji]. Burke Edmund (1968), Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna, przeł. P. Graff, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Chambers Ephraim (1728), Cyclopædia: or, an Universal Dictionary of Arts and Sciences., vol. 1–2, London 1728. Crystal David (1992), On Editing a Modern Cyclop(a)edia, „Royal Institution Proceedings”, Vol. 64, s. 246–270. Darnton Robert (1979), The Business of Enlightenment. A Publishing History of the „Encyclopédie” 1775–1800, Cambridge: The Belknap Press of Harvard University Press. Defoe Daniel (1986), Przypadki Robinsona Kruzoe, t. 1, przeł. J. Birkenmajer, t. 2, przekł. anonimowy, oprac. G. Sinko, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. Empson William (1935), Some Versions of Pastoral, London: Chatto & Windus. Furetière Antoine (1691), Dictionnaire Universel, Contenant Generalement Tous les Mots François, Haye, Rotterdam: Arnout et Reinier Leers. Furetière Antoine (1858), Troisième factum servant d’Apologie aux deux précédents, pour Messire Antoine Furetière abbé de Chalivoy, appelant d’une Sentence rendue au siége de la Police du Châtelet de Paris, le 24 décembre 1686, w: Recueil des Factums d’Antoine Furetière de l’Académie Françoise contre quelques-uns de cette Académie, t. 1, ed. M.Ch. Asselineau, Paris: Poulet-Malassis et de Broise, s. 277–327. Harris John (1708), The Preface, w: J. Harris, Lexicon Technicum: or, an Universal English Dictionary of Arts and Sciences, vol. 1, London. Heuer Christopher P. (2019), Into the White. The Renaissance Arctic and the End of the Image, New York: Zone Books. Kant Immanuel (1957), Krytyka czystego rozumu, przeł. R. Ingarden, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Kant Immanuel (1986), Krytyka władzy sądzenia, przeł. J. Gałecki, przekł. przejrzał A. Landman, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Locke John (1955), Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, t. 1–2, przeł. B.J. Gawecki, przekł. przejrzał Cz. Znamierowski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Miłosz Czesław (1984), Wiersze, t. 1, Kraków–Wrocław: Wydawnictwo Literackie, s. 167–169. Montaigne Michel de (1957), Próby, ks. 1, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. Rabelais François (1978), OEuvres complètes, ed. L. Scheler, Paris: Gallimard. Rabelais François (1988), Gargantua i Pantagruel, t. 1, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. Rybicka Elżbieta (2014), Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków: Universitas. Saavedra Miguel de Cervantes (1972), Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy, t. 1–2 przeł. A.L. Czerny, Z. Czerny, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. Shakespeare William (2012), Burza, przeł. P. Kamiński, Warszawa: Wydawnictwo W.A.B. Swift Jonathan (1979), Podróże do wielu odległych narodów świata, przeł. M. Słomczyński, Kraków: Wydawnictwo Literackie. Tennyson Alfred Lord (1902), Poetical Works of Alfred Lord Tennyson, London: Macmillan and Co. Yeo Richard (2001), Encyclopaedic Visions. Scientific Dictionaries and Enlightenment Culture, Cambridge: Cambridge University Press.