Şemseddin Sâmi’nin Kâmûs-ı Türkî’sindeki Çağatayca Kelimeler

İlk baskısı 1901 tarihinde İkdam gazetesi tarafından yapılan ve birçok yönden Türk sözlükçülüğünün yapı taşı durumundaki Kâmûs-ı Türkî, Şemseddin Sâmi’nin en önemli eserlerinden biridir. Bugüne kadar Türk dili ve tarihi alanında birçok çalışmaya temel olan Kâmûs-ı Türkî hâlâ üzerinde Türkologların ç...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: Fatih Erbay, Hidayet Duyar
Format: Article in Journal/Newspaper
Language:Turkish
Published: Selçuk University 2021
Subjects:
Online Access:https://doi.org/10.21497/sefad.1031716
https://doaj.org/article/855c890d06cc498d91fbeba9bc2c7270
Description
Summary:İlk baskısı 1901 tarihinde İkdam gazetesi tarafından yapılan ve birçok yönden Türk sözlükçülüğünün yapı taşı durumundaki Kâmûs-ı Türkî, Şemseddin Sâmi’nin en önemli eserlerinden biridir. Bugüne kadar Türk dili ve tarihi alanında birçok çalışmaya temel olan Kâmûs-ı Türkî hâlâ üzerinde Türkologların çalışması gereken kaynak eserlerden biridir. Çalışmamızda Arnavutlar arasında Sami Fraşeri olarak tanınan ve çok sevilen Osmanlı aydını Şemseddin Sâmi’nin Kâmûs-ı Türkî adlı sözlüğünde Çağatayca notu düşülerek verilen kelimeleri inceledik. Bu kapsamda Kâmûs-ı Türkî’yi tarayarak Çağatayca notu düşülen kelimeler çıkarılmıştır. Bu kelimeler sözlükteki madde başlarına göre değil, Şemseddin Sâmi’nin madde içerisinde belirttiği imla ile çalışmaya aktarılmıştır. Çalışmamızda genel olarak Şemseddin Sâmi’nin Çağatayca anlayışını da ortaya koymaya çalıştık. Bu yüzden onun sözlüğün başında verdiği İfade-i Meram kısmında Doğu Türkçesi ve Çağatayca ile ilgili olan fikirlerini belirterek bu çerçevede sözlüğüne aldığı kelimelerin diğer Çağatayca sözlüklerdeki şekil ve anlam özellikleri ortaya konmaya çalışılmıştır. The first edition was published in 1901 by the Turkish Republic newspaper, in many ways the building block of his dictionary, Kamûs-e Türkî, Shamseddin Sâmi's most important it is one of his works. A basis for many studies in the area of Turkish language and history so far Kamûs-e Türkî is still one of the source works on which the Turkologists should work. Our work is known among Albanians as Sami Frasheri and is well-liked by the Ottomans in the dictionary of Shamseddin Sâmi, Kamûs-e Türkî, the note in Çağatayca was deferred. we examined the given words. Caesatayian note by combing Kamûs-e-Turkish in this context the words that have been dropped have been removed. These words are not in their heads of matter in the dictionary, Shamseddin has been transferred to work under the spelling as stated in the article. To demonstrate the general understanding of Shamseddin Sâmi's cascade in our work we practiced. That is why ...