We are alone, with no excuses. (A)theism and Its Ethical Consequences in the Thought of Martin Buber, Emmanuel Lévinas and Jean-Paul Sartre

• Main Author: Kornacka-Sareło, Katarzyna
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Polish
• Published: Uniwersytet Łódzki. Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny 2016
• Subjects: phil; relig; Martina; sami
• Online Access: https://bibliotekanauki.pl/articles/954304.pdf; https://bibliotekanauki.pl/articles/954304

Celem autorki niniejszego artykułu było ukazanie podobieństw pomiędzy żydowską filozofią dialogu a doktryną egzystencjalną, na przykładzie myśli Martina Bubera, Emmanuela Lévinasa oraz Jeana-Paula Sartre’a. Wszyscy trzej filozofowie stoją na stanowisku radykalizmu etycznego. W ich doktrynach zachodzi silne sprzężenie zwrotne pomiędzy etyką a ontologią: zachowania godziwe w porządku etycznym pozwalają podmiotowi aktów moralnych na uzyskanie ontycznego statusu człowieka. Proces stawania się człowiekiem postrzegany jest przez myślicieli jako dynamiczny oraz trwały. Chociaż Lévinas i Buber opowiadają się za istnieniem niepoznawalnego bytu transcendentnego, to jednocześnie podkreślają oni w swoim dyskursie, że za stan świata odpowiedzialny jest każdy z nas, nie zaś bóstwo – transcendentne, odległe, właściwie nieobecne. Z kolei, oskarżany o anarchizm i nihilizm Sartre sformułował podobnie radykalną teorię etyczną. Deklarując zaś konsekwentny ateizm, sprawił, że jego myśl wydaje się pozbawiona jakichkolwiek aporii. Skoro bowiem Bóg nie istnieje, to po pierwsze nie mają znaczenia kwestie teodycealne, po drugie zaś każdy człowiek skazany jest na wolność, ponosząc całkowitą odpowiedzialność za swoje czyny. Tak więc, uprawomocniona wydaje się teza, że wszyscy trzej filozofowie dążyli do skonstruowania autonomicznych teorii moralnych, a także starali się odizolować porządek teologiczny od stricte filozoficznego dyskursu, niezależnie od własnych przekonań religijnych. The aim of this article was to illustrate the similarities between Jewish dialogue philosophy and existential doctrine, in the example of Martin Buber, Emmanuel Lévinas and Jean-Paul Sartre, all three philosophers standing in the position of ethical radicalism. In their doctrines, there is a strong interlink between ethics and ontology: behaviour that is fair in ethical order allows an actor of moral acts to gain on-the-spot human status. The process of becoming a human being is perceived by the thinkers as dynamic and sustainable. Although Lévinas and Buber ...