Γεωπολιτική, δίκαιο της θάλασσας και θαλάσσιες μεταφορές: το δικαίωμα ναυσιπλοΐας στην Αρκτική και η εφαρμογή του στις σύγχρονες θαλάσσιες μεταφορές

• Main Author: Baxevani, Paraskevi
• Format: Thesis
• Language: Greek
• Published: University of the Aegean 2017
• Subjects: Αρκτική; Ναυτιλία; Γεωπολιτική; Κλιματική αλλαγή; Ενεργειακοί πόροι; Arctic; Shipping; Geopolitics; Climate change; Natural resources; Κοινωνικές Επιστήμες; Οικονομικά και Επιχειρήσεις; Social Sciences; Economics and Business; droit; Law of the Sea
• Online Access: https://doi.org/10.12681/eadd/42261; http://hdl.handle.net/10442/hedi/42261

Το παρόν πόνημα εστιάζει στην Αρκτική ως μία περιοχή η οποία έρχεται δυναμικά στο προσκήνιο, προσελκύοντας έντονο ενδιαφέρον όχι μόνο από τους μελετητές του κλίματος, αλλά και από τους δρώντες καθώς και μελετητές της (γεω)πολιτικής και οικονομικής σκηνής. Συχνά κατά τη μελέτη συναντάται το δίλημμα εάν η πολιτική έπεται της οικονομίας ή το αντίστροφο, κάτι που θα μπορούσε να λεχθεί ότι αποτελεί ψευδοδίλημμα, λόγω της βαθιάς διασύνδεσής τους. Ενδεικτική της σοβαρότητας των εξελίξεων είναι η κατηγοριοποίηση της αδυναμίας διαχείρισης και προσαρμογής της κλιματικής αλλαγής ως απειλή μεγαλύτερη και από αυτή των όπλων μαζικής καταστροφής. Το περιβάλλον, η γεωπολιτική και η γεωοικονομία της Αρκτικής αφενός είναι εν πολλοίς ρευστά, αφετέρου αποτελούν βασικές παραμέτρους της πορείας και για το λόγο αυτό εξετάζοντα χωριστά. Η Αρκτική είναι μία περιοχή, η οποία περικλείει τόσο διαφορετικές προκλήσεις ώστε είναι αδύνατο να προσεγγιστεί υπό ένα μόνο πρίσμα. Η γεωπολιτική προσφέρει τον πλέον πρόσφορο φακό, μιας που εσωκλείει παράγοντες πολιτικούς, οικονομικούς, ενεργειακούς, περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς, αλλά και ιστορικούς. Soft και hard politics βρίσκουν εδώ την πιο παραστατική απεικόνισή τους με το μελετητή να ξεκινάει ένα ταξίδι γεμάτο εκπλήξεις, απρόσμενες συνδέσεις και αντικρουόμενες πολιτικές δρώντων, κρατικών και μη. Η αγωνία για τα μελλοντικά δρώμενα είναι έντονη, προκειμένου το σήμερα να μην αποτελέσει για τους μελετητές αργότερα, ξεκάθαρο σημείο όπου η ανθρωπότητα θα έπρεπε να είχε αλλάξει ρότα για να αποτρέψει την οριστική μετάλλαξη του διεθνούς τοπίου. Προκειμένου να καταδειχθεί η σημασία και η περιπλοκότητα της Αρκτικής, ακολουθήθηκε μία διεπιστημονική (interdisciplinary) προσέγγιση, αφού οι εξελίξεις σημειώνονται παράλληλα σε διαφορετικά επίπεδα και πεδία. Έχει νόημα η εξέτασή τους παράλληλα αφού δεν είναι αυθύπαρκτες, τουναντίον σχηματίζουν ένα πολυεπίπεδο πλέγμα, ένα δυναμικό σύστημα με ευαίσθητες όσο και πολύτιμες ισορροπίες. Η γεωπολιτική αποτελεί το καταλληλότερο πλαίσιο ανάλυσης δεδομένου ότι χρησιμοποιεί ...