Polityka Stanów Zjednoczonych Ameryki wobec konfliktów jugosłowiańskich 1991–1995

• Main Author: Szczesio, Sławomir
• Other Authors: Uniwersytet Łódzki, [e-mail]
• Format: Other/Unknown Material
• Language: Polish
• Published: 2016
• Subjects: scipo; hist; Dayton; sami
• Online Access: http://hdl.handle.net/11089/18605

Jednym z wyzwań w pierwszej połowie lat 90. minionego stulecia, z którymi musiały zmierzyć się Stany Zjednoczone, był rozpad Jugosławii i towarzyszące mu konflikty zbrojne w Słowenii, Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie. Na przełomie lat 80. i 90. XX w. federacja jugosłowiańska – z problemami wewnętrznymi, narastającą falą nacjonalizmu itd. – znalazła się na obrzeżach zainteresowań Waszyngtonu. Kluczowe znaczenie dla Ameryki miały wówczas Bliski Wschód, Niemcy, ZSRR. Po ogłoszeniu przez Chorwację i Słowenię niepodległości administracja George’a Busha chętnie zgodziła się, by bałkańskim problemem zajęli się Europejczycy, którzy sami powtarzali, iż to jest „ich godzina”. Po kilku miesiącach walk w Chorwacji negocjatorom międzynarodowym udało się uzyskać zgodę walczących stron na rozmieszczenie sił pokojowych ONZ w tym państwie. W kwietniu 1992 r. rozpoczął się konflikt w Bośni – najkrwawsza odsłona rozpadu Jugosławii. Amerykanie przez długi czas unikali prób włączenia ich w proces pokojowy. Ograniczali swoją aktywność np. do wsparcia we współfinansowaniu misji „błękitnych hełmów”, dostaw żywności, leków itd. Podczas rządów Busha, jak i Billa Clintona, przeciwko angażowaniu się w rozwiązanie konfliktów jugosłowiańskich występowali przedstawiciele armii USA, obawiając się powtórki z Wietnamu. Decydujące rozstrzygnięcia nastąpiły w 1995 r.: groźba wycofania sił pokojowych, sukcesy sił chorwacko-muzułmańskich, utrata przez Serbów zachodniej Slawonii i Krajiny, zbrodnia w Srebrenicy. Wydarzenia te wpłynęły na zmianę sytuacji na frontach w Bośni i Chorwacji, ale również zagrożona była wiarygodność i skuteczność USA i NATO. Ostatecznie czynniki te oraz masakra w Sarajewie w sierpniu 1995 r. doprowadziły do interwencji NATO przeciwko Serbom i „siłowej dyplomacji” Richarda Hobrooke’a, która zakończyła się porozumieniem w Dayton. one of the challenges in the first half of the 1990s faced by the United States was the disintegration of Yugoslavia and the accompanying armed conflicts in Slovenia, Croatia and Bosnia and ...