Jarðvegsrof vestan Langjökuls og hugsanleg áhrif loftslagsbreytinga á umhverfi svæðisins

• Main Author: Jakobína Ósk Sveinsdóttir 1985-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2011
• Subjects: Landfræði; Loftslagsbreytingar; Rof; Gróðurfar; Kortagerð; Svæði; Langjökull; Velta
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/8494

Markmið þessarar rannsóknar var þríþætt. Í fyrsta lagi var markmiðið að kortleggja jarðvegsrof á rúmlega 3302 km2 stóru svæði vestan Langjökuls til þess að kanna ástand og viðkvæmni landsins og velta fyrir sér hugsanlegum ástæðum fyrir þessu ásigkomulagi náttúrunnar. Í öðru lagi var markmiðið að kanna hvort gróðurhulan væri samfelld eða rofin í skóglendi, kjarrlendi og mýrum svæðisins en fyrri rannsóknir sýna að þessi gróðurlendi séu þolnari gagnvart jarðvegsrofi en mörg önnur. Einnig voru áhrif landslags á áfok á svæðinu könnuð. Fjögur smærri svæði innan rannsóknarsvæðisins voru skoðuð með áðurnefnt markmið að leiðarljósi. Í þriðja og síðasta lagi var markmiðið að hugleiða hvernig ástand landsins á rannsóknarsvæðinu myndi hugsanlega þróast í kjölfar hlýnandi loftslags og hörfunar Langjökuls. Helstu niðurstöður voru þær að jarðvegsrof reyndist vera á um 60% rannsóknarsvæðisins og af heildarstærð gróðursnauðs lands reyndust tæp 54% þess vera uppsprettusvæði fyrir áfoksefni. Landið er því mjög viðkvæmt og óstöðugt og landhnignun töluverð. Ástæðurnar fyrir ástandinu eru margar og samofnar en líklegast er að minnkandi hlutfall gróðurhulu og hörfun skóga eftir landnám hafi gert svæðið viðkvæmara fyrir jarðvegsrofi. Jarðvegsrof reyndist vera nokkuð minna í skóglendi og mýrum en í öðrum gróðurlendum og landslagið við Eiríksjökul virðist hindra áfok og skýla gróðri upp að nokkru marki. Erfitt er að segja til um hvernig ástand lands á svæðinu muni þróast í kjölfar hlýnunar en vegna hörfunar Langjökuls myndast meira áfoksefni sem gæti aukið áfok en áfok getur skemmt gróður og valdið auknu jarðvegsrofi. Hins vegar gæti gróður breiðst út og skóglendi stækkað vegna jákvæðra áhrifa hlýnunarinnar. The aim of this research was threefold. Firstly to evaluate the conditions of the area west of Langjökull glacier (3302 km2), by mapping soil erosion. Possible reasons for the land´s condition were discussed. Secondly to investigate erosion within woodland and wetland vegetation in the area, but these vegetation communities are ...