Aldur og þróun gossins í Stórhöfða á Heimaey

• Main Author: Óttar Steingrímsson 1988-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2011
• Subjects: Landfræði; Eldgos; Eldstöðvar; Vestmannaeyjar; Stórhöfði; Heimaey; Hraun
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/8484

Stórhöfði er hluti af eldstöðvakerfi Vestmannaeyja sem myndar suðurenda Eystragosbeltisins (EVZ). Talið er að eldstöðvakerfi Vestmannaeyja sé á fyrstu stigum þess að verða megineldstöð. Stórhöfði er staðsettur á suðurenda Heimaeyjar, en Heimaey er staðsett 10 km suður af suðurströnd Íslands og er stærst af 18 eyjum Vestmannaeyjaklasans. Einnig er hún í miðju eldstöðvakerfisins. Stórhöfði myndaðist við sprengigos, sem hófst á sjávarbotni, fyrir rúmlega 6000 árum. Mikil gjóska fylgdi gosinu. Gígbarmarnir byggðust upp þannig að þeir einangruðu gosopið frá sjónum, þar af leiðandi breyttist gosið í hraungos. Stórhöfðahraunin einkennast af mörgum þunnum hraunlögum, 10-30 cm þykk hver og eru þau af alkalíbasalt gerð. Áætlað er að gosið hafi staðið yfir í 4 mánuði og magn gosefna var 0,08 km3. Rúmlega 60% gosefna var gjóska, en tæplega 40% voru hraun og gjall. Í dag er ekki unnt að greina gígskálina þar sem höfðinn er mikið gróinn, en reiknað er með að hún sé undir hákolli höfðans.