Staðbundin margfeldisáhrif : yfirlit kenninga og rannsókna

• Main Author: Vífill Karlsson 1965-
• Other Authors: Háskólinn á Bifröst
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Icelandic
• Published: 2007
• Subjects: Bifröst Journal of Social Science; Tímarit um félagsvísindi; Aðferðafræði; Margfeldisáhrif; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/7663

Vinnugrein (Working paper) Í kjölfar umræðunnar um áhrif stóriðju á Austurlandi vaknaði áhugi á að leita uppi aðferðir sem hagfræðin leggur til í að mæla þau. Litið var til kosta þeirra og galla og borið saman við aðstæður á Íslandi. Í þessari rannsókn er fjallað er um tvenns konar margfeldisáhrif, tekju- og atvinnumargfeldisáhrif. Í kjölfarið eru kynnt líkön til að meta þau. Þau er bæði að finna í keynesískri og nýklassískri hagfræði. Í nýklassískri hagfræði er stuðst við jafnvægislíkön og hermun þeirra. Greint verður frá þremur líkönum úr smiðju keynesískrar hagfræði. Fyrst verður fjallað um grunnmargfaldaralíkanið, þá keynesíska tekju margfaldaralíkanið og að síðustu aðfanga- og afurðagreiningu. Öll þessi líkön byggja á þeirri forsendu keynesískrar hagfræði að atvinnuleysi sé til staðar og aðrir framleiðsluþættir eru vannýttir á meðan nýklassíska líkanið gerir það ekki. Í ljós kemur að þessi líkön henta mjög misjafnlega aðstæðum í dreifbýli Íslands. Ýmislegt mælir með keynesíska svæðamargfaldara-líkaninu til að meta margfeldisáhrif í dreifbýli Íslands. A recent large scale investment on the East coast of Iceland evoked an interest for evaluation methods of its impact. This study is survey of relevant methods for estimation of the local multiplier, its qualities, theoretical background and reflections of their relevancy in rural Iceland. We find contribution both in neo-classical and Keynesian’s economics. Equilibrium models are the contribution of the former one and economic base model, Keynesian regional multiplier model and input- output models are the contribution of the latter one. The result suggests that whenever there is a scarcity of data the Keynesian regional multiplier model is suitable for estimation of the multiplier effect in rural Iceland.