"Engin stórkostlegri huggun á jörðu": Skírnarguðfræði Lúthers og lúthersk skírnarguðfræði íslenskra helgisiðabóka

• Main Author: Ólafur Jón Magnússon 1991-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Master Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2024
• Subjects: Guðfræði; Lúterstrú; Skírnin; Spanna; Iceland
• Online Access: https://hdl.handle.net/1946/48550

Ritgerð þessi fjallar um það hvernig skírnarguðfræði Marteins Lúthers birtist með ólíkum hætti í mismunandi helgisiðabókum lútherskrar kirkju á Íslandi. Farið er yfir umfjöllun Lúthers um skírnina í átta ólíkum ritum hans sem spanna svo gott sem allan feril hans. Skírnarguðfræði sú er birtist þar er síðan borin saman við þá skírnarguðfræði sem lesa má út úr skírnaratferli helstu helgisiðabóka lútherskrar kirkju á Íslandi og spanna tímabilið frá 1555 til dagsins í dag. Ritgerðin sýnir að helgisiðabókin frá 1826 víkur frá þáttum í skírnarguðfræði Lúthers og upp frá því hefst þróun þar sem fleiri þættir hverfa skref fyrir skref þangað til lítið stendur eftir af skírnarguðfræði Lúthers í helgisiðabókinni frá 1934. Þessi þróun tekur endi með nýjustu helgisiðabókinni frá 1981. Lykilorð: Marteinn Lúther, Skírn, Helgisiðir, Sakramenti, Náðarmeðul. This thesis focuses on how Martin Luther’s theology of baptism figures unevenly in different liturgical books of the Lutheran church in Iceland. First, the thesis defines Luther’s theology of baptism as it is communicated in eight of his writings, which represent virtually every part of his career as a reformer. Secondly, the thesis presents the baptismal theology of Lutheran liturgical books in Iceland from 1555 and onwards. By a method of comparison, the thesis shows that with the liturgical book of 1826 parts of Luther’s theology of baptism are removed, introducing a gradual development that reaches its climax with the liturgical book of 1934, where not much of Luther’s thought remains. This development changes course with the current liturgical book of 1981, which takes in more of Luther’s themes anew. Keywords: Martin Luther, Baptism, Liturgy, Sacraments, Means of Grace.