Ákvarðanataka um meðferð við lok lífs hjá öldruðum og fullorðnum sjúklingum með langt gengna sjúkdóma: Kortlagningarsamantekt

• Main Author: Urður Ómarsdóttir 1981-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Master Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2024
• Subjects: Hjúkrunarfræði; Lífslokameðferð; Ákvarðanataka; Aldraðir; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/46642

Bakgrunnur: Sjúklingar eiga rétt á að taka þátt í ákvarðanatöku varðandi eigin meðferð. Algengt er að ákvarðanataka um meðferð við lok lífs fari ekki fram fyrr en í aðdraganda andláts þegar sjúklingar hafa tapað getunni til þátttöku. Leiðbeinandi verklag um hvernig standa skuli að ákvarðanatöku um meðferð við lok lífs liggur ekki fyrir hér á landi. Erlendis hafa verið birtar klínískar leiðbeiningar um mat á horfum og líkan sem skilgreinir ferli ákvarðanatöku um meðferð við lok lífs sem ætlað er að styðja við að ákvarðanatakan sé í samræmi við óskir sjúklinga.Tilgangur: Að skoða hvernig staðið er að ákvarðanatöku um meðferð við lok lífs hjá öldruðum og sjúklingum með langt gengna sjúkdóma og hvernig ákvarðanatakan hefur áhrif á þá meðferð sem veitt er. Aðferð: Gerð var kortlagningarsamantekt. Lesefnisleit var framkvæmd í PubMed og Cinahl. Farið var eftir aðferð Arksey og O´Malley, leiðbeiningum Joanna Briggs stofnunarinnar og PRISMA-ScR. Leitarorðin voru end of life care, hospice care, terminal care, decision making og life sustaining treatment. Inntökuskilyrði voru sett fram um að greinarnar hefðu birst á árunum 2018-2024 og að efnistök væru í samræmi við tilgang samantektarinnar. Niðurstöður: Tuttugu og tvær rannsóknargreinar uppfylltu inntökuskilyrði. Niðurstöður voru að ákvarðanataka um meðferð við lok lífs fór fram síðustu klukkustundir, daga eða vikur fyrir andlát. Sjúklingar, aðstandendur, talsmenn og heilbrigðisstarfsmenn komu að ákvarðanatöku. Sjúkdómsástand, mat á horfum og hver tók ákvörðun voru meðal þátta sem höfðu áhrif á valda meðferð. Líknarþjónusta var frekar notuð og íþyngjandi meðferðum sleppt þegar ákvörðun lá fyrir. Background: Patients have the right to be involved in decision making regarding their own treatment. It is common that decision making takes place late in the disease trajectory, when death is imminent and the patient may no longer be able to participate. No recommended procedure on decison making for end of life care exists in Iceland. Clinical guidelines on prognostication and ...