Stóriðja á Íslandi: Úti er ævintýri eða er ævintýrið rétt að byrja?

• Main Author: Hekla Maren Jónasdóttir 2002-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Bachelor Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2024
• Subjects: Stjórnmálafræði; Stóriðja; Orkunýting; Setur; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/46203

Þessi ritgerð fjallar um þær aðstæður í íslensku samfélagi sem stuðluðu að uppbyggingu stóriðju og þær sem setja henni skorður í dag. Orkunýting Íslands byggir að miklu leyti á sjálfbærum orkugjöfum, þ.e. vatnsafli og jarðvarma auk þess sem að vindorka er um það bil að ryðja sér leið inn í íslenskt orkulandslag. Ísland er því að mörgu leyti hentug staðsetning fyrir orkufrekan iðnað. Orkuauðlindir og náttúruauðlindir Íslands hafa skapað undirstöðu fyrir velferð í íslensku samfélagi en í dag er orðin hörð samkeppni um þær. Stóriðja á Íslandi notar um 80% af allri raforku sem er framleidd í landinu en ný aðkallandi verkefni, sem dæmi loftslagsmarkmið og markmið í orkuskiptum, krefjast aukinnar orku. Í ritgerðinni eru þrír kenningarammar skoðaðir og þeim beitt til þess að greina stefnumótunarferlið á tímum stóriðju og aukinni umhverfisvitund. Það eru valdakenningar, kenningar um samráðshyggju og dagskrárkenningar John W. Kingdons. Greiningin sem hér fer á eftir leiddi í ljós að margar aðstæður í íslensku samfélagi stuðluðu að uppbyggingu stóriðju á Íslandi, sérstaklega þá slaki í hagkerfinu og atvinnuleysi í kjölfar endalok síldarævintýrisins. Þær aðstæður sem setur frekari uppbyggingu stóriðju skorður í dag er aukin vitundarvakning á umhverfisáhrifum hennar. Fólk hefur áttað sig á að orkuauðlindir landsins eru ekki ótakmarkaðar og fólk er orðið gagnrýnna á botnlausa nýtingu orkuauðlindanna. Í ljósi þeirra þátta er fyrirsjáanlegt að orkumál og stóriðja verða ofarlega í pólitískri umræðu á næstu misserum í íslensku samfélagi. This essay discusses the conditions in Icelandic society that contributed to the development of power intensive industry and those that hinder it today. Iceland's energy consumption mainly relies on sustainable energy sources, such as hydropower and geothermal energy, as well as wind energy which is about to make its way into the Icelandic energy landscape. Iceland is therefore in many respects a suitable location for energy-intensive industry. Iceland's energy and natural resources have laid ...