„Þetta skiptir mjög miklu máli, þetta varðar þjóðaröryggi“: Hvernig íslenskir fjölmiðlar og stjórnvöld hafa rammað inn þjóðaröryggi 2008–2023 og af hverju það skiptir máli

• Main Author: Kjartan Ragnarsson 2000-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Bachelor Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2023
• Subjects: Stjórnmálafræði; Þjóðaröryggi; Ísland; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/45710

Undanfarin ár, og sérstaklega í kjölfar innrásar Rússa í Úkraínu hefur fréttaumfjöllun um þjóðaröryggismál verið áberandi á Íslandi. Þrátt fyrir það hefur fjölmiðlaumfjöllun um þjóðaröryggismál og möguleg áhrif hennar lítið verið rannsökuð hérlendis. Vakna spurningar eins og hvort það hvernig fjölmiðlar fjalla um þjóðaröryggismál sé einhvern veginn tengt stefnumótun íslenskra stjórnvalda í þjóðaröryggismálum. Hér er skoðað hvað einkennir íslenska fjölmiðlaumfjöllun um þjóðaröryggismál og hvernig sú umfjöllun og orðræða tengd henni hefur þróast 2008–2023. Til þess var framkvæmd innihaldsgreining með gagnagrunni Creditinfo, sem heldur yfirlit yfir fjölmiðlaútgáfu á Íslandi. Niðurstöður benda til að umfjöllun um þjóðaröryggismál sé orðin meiri og fjölbreyttari síðastliðin ár og að hugtakið þjóðaröryggi sé í auknu mæli notað í fréttaumfjöllun í samhengi efnahags-, umhverfis-, samfélags-, stjórnkerfisleg-, mannöryggis- og netöryggismála, sem bendir til fjölbreyttar notkunar á þjóðaröryggishugtakinu í fjölmiðlum. Kom í ljós að á síðustu fjórum árum hafa varnar-, umhverfisfræðisleg-, netöryggis- og mannöryggismál aukist mest í fjölmiðlaumfjöllun þjóðaröryggismála, hins vegar er samfélagslegt öryggi samkvæmt gögnunum sjaldan rammað inn sem þjóðaröryggismál hérlendis. Í samhengi við stefnumótun íslenskra yfirvalda í þjóðaröryggismálum var algengt að sjá aukna umfjöllun um ákveðin áherslumál og hugtök í fjölmiðlum í kjölfar þess að þeim hafði verið bætt inn í opinbera stefnu ríkisins í þjóðaröryggismálum. Media coverage of national security has previously not been systematically studied in Iceland. This dissertation investigates what changes took place in the framing of national security in the Icelandic media 2008–2023. It employs content analysis using a database containing all major Icelandic media outlets. Iceland is an interesting case to examine as it is one of the richest and most populous countries in the world without a national military. The analysis shows that the number of news articles published on national ...